Przepisy ustawy przewidują nadanie uprawnienia przełożonego dyscyplinarnego przełożonemu zajmującemu stanowisko służbowe odpowiadające stanowisku dowódcy drużyny i wyższe, a także kierownikom instytucji cywilnych, to jest ministrom, kierownikom urzędów i instytucji, w których pełnią służbę żołnierze, oraz żołnierzom, będącym szefami jednostek i komórek organizacyjnych w tych instytucjach. W zakresie przepisów dotyczących wyróżniania wprowadzono wyróżnianie byłych żołnierzy – w tym pośmiertnie, za dokonania podczas pełnienia służby wojskowej. Wprowadzono także nowe wyróżnienie – zatarcie ukarania przed upływem terminu określonego w ustawie oraz dwie nowe przesłanki do udzielania wyróżnienia „zbiorowego”, to jest za czyny połączone z ofiarnością i odwagą żołnierzy pododdziałów i oddziałów wojskowych, dokonane w czasie wojny lub w strefie działań wojennych oraz za szczególne osiągnięcia w wykonywaniu zadań służbowych w czasie użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa. Krąg przełożonych dyscyplinarnych właściwych do wyróżniania został poszerzony o Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych.
Za podstawy odpowiedzialności dyscyplinarnej żołnierza uznano zasady: zawinionego popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, domniemania niewinności obwinionego i rozstrzygania na korzyść obwinionego niedających się usunąć wątpliwości. Dodatkowo, jeśli okoliczności sprawy nie budzą wątpliwości, możliwe jest uznanie, iż wystarczającą reakcją w stosunku do sprawcy przewinienia dyscyplinarnego jest zwrócenie mu uwagi albo przeprowadzenie z nim rozmowy ostrzegawczej. Wprowadzona została także niezależność odpowiedzialności dyscyplinarnej od jakiejkolwiek innej – w tym karnej, w związku z tym samym czynem zabronionym. W sytuacji, gdy żołnierz jednym czynem naruszy przepisy dyscyplinarne i karne, to będzie możliwe od razu – bez potrzeby czekania na rozstrzygnięcie sprawy przez sąd właściwy w sprawach karnych – pociągnięcie go do odpowiedzialności w trybie dyscyplinarnym. Wydłużono także okres przedawnienia przewinienia dyscyplinarnego do jednego roku od dnia popełnienia przewinienia dyscyplinarnego oraz wprowadzono dwa wyjątki wydłużające ten okres. Natomiast zmniejszeniu uległ katalog kar dyscyplinarnych, zrezygnowano z kary zakazu opuszczania wyznaczonego miejsca przebywania oraz kary aresztu koszarowego. Przepisy wprowadzają ostrzeżenie o niepełnej przydatności na zajmowanym stanowisku służbowym oraz zwiększono górny wymiar kary pieniężnej – do 10 stawek dziennych.
Nowe przepisy wprowadzą instytucję ustawową – dyscyplinarnych środków zapobiegawczych, a w jej ramach nowy środek – niedopuszczenie do wykonywania czynności służbowych. Stosowany on jest w sytuacji, gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że żołnierz znajduje się w stanie nietrzeźwości lub odurzenia, po użyciu alkoholu, narkotyku. Wówczas żołnierza poddaje się badaniom koniecznym do ustalenia ewentualnej zawartości alkoholu lub narkotyku w organizmie. Odmowa żołnierza na poddanie się badaniom nie wyłącza zastosowania środków zapobiegawczych.
Nowym rozwiązaniem dotyczącym postępowania dyscyplinarnego jest rozgraniczenie postępowań dyscyplinarnych na prowadzone w trybie uproszczonym i zwykłym. W obu trybach będzie możliwe wzruszenie prawomocnych orzeczeń dyscyplinarnych, czy to na wniosek zainteresowanych, czy też z urzędu – w trybie nadzoru. Postępowanie dyscyplinarne, przeprowadzone w trybie uproszczonym, będzie „odformalizowane”, orzekanie w nim jest ustne, niezwłoczne i zakończone jedynie wpisem do karty ukarania żołnierza. Od wydanego w tym trybie orzeczenia na miejscu żołnierzowi przysługuje sprzeciw. Obwiniony może złożyć wniosek o dobrowolne poddanie się ukaraniu. Wówczas, jeśli okoliczności popełnienia przewinienia nie budzą wątpliwości, dalszych czynności wyjaśniających można nie przeprowadzać. Warto również wspomnieć, iż w czasie pełnienia służby wojskowej, m.in. w strefie działań wojennych oraz w przypadku użycia Sił Zbrojnych RP poza granicami państwa, jeżeli udział obwinionego żołnierza podczas rozpatrywania jego sprawy jest niemożliwy lub utrudniony, orzeczenie dyscyplinarne można wydać bez jego udziału. Obrońcą żołnierza w postępowaniu dyscyplinarnym może być inny żołnierz, jak również radca prawny lub adwokat.
