Znowelizowany art. 25a ust. 1 ustawy o Policji nie ustanawia dla policjantów prawa do przeniesienia się na własną prośbę do służby w Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Tymczasem funkcjonariusze tych organów w takie prawo zostali wyposażeni. Zdaniem wnioskodawcy jest to sprzeczne z konstytucyjną zasadą równości. Art. 35a ust. 1 powyższej ustawy stanowi, że policjant może zostać poddany procedurze określającej jego predyspozycje do służby na określonych stanowiskach poprzez przeprowadzenie testu sprawności fizycznej, badania psychicznego lub badania psychofizycznego. Biorąc pod uwagę, że przepis ten ingeruje w sferę praw policjanta a jednocześnie nie spełnia wymogu dostatecznej określoności, zdaniem wnioskodawcy jest sprzeczny z konstytucją.
Zawarta w art. 35a ust. 5 ustawy o Policji delegacja dla ministra właściwego do spraw wewnętrznych do wydania rozporządzenia wykonawczego zawiera jedynie zakres spraw przekazanych do rozwinięcia w rozporządzeniu będących powtórzeniem art. 35a ust. 1. Nie zawiera on wytycznych, co do treści rozporządzenia, co jest sprzeczne z konstytucją. W myśl art. 41 ust. 2 pkt. 1 powyższej ustawy policjanta można zwolnić ze służby po upływie 12 miesięcy zawieszenia w czynnościach służbowych, jeżeli nie ustały przyczyny zawieszenia. Zdaniem wnioskodawcy jest to niezgodne z art. 39 ustawy, oraz konstytucyjną zasadą domniemania niewinności.
Znowelizowany art. 62 ust. 2 ustawy o Policji nakazuje policjantowi składanie oświadczenia majątkowego przy nawiązaniu i rozwiązaniu stosunku służbowego, corocznie i na każde żądanie przełożonego. Niedookreśloność tego przepisu narusza konstytucyjną zasadę poprawnej legislacji. Ponadto art. 62 ust. 8 powyższej ustawy ustanawia dla ministra właściwego do spraw wewnętrznych delegację do wydania rozporządzenia wykonawczego, określającego tryb postępowania w sprawach oświadczeń o stanie majątkowym. Nie zawiera on wytycznych co do treści rozporządzenia. Kolejno art. 62a – poprzez rozszerzenie obowiązku powiadomienia przełożonego w terminie 14 dni o fakcie zatrudnienia lub innych czynnościach zarobkowych w podmiotach świadczących usługi detektywistyczne lub ochrony osób i mienia, a także o fakcie bycia wykonawcą na rzecz organów i jednostek nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych przez małżonka policjanta lub osoby pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domowym ingeruje w sferę prywatności osób trzecich.
Znowelizowany art. 94 ust. 1a ustawy o Policji nakłada obowiązek zwrotu pomocy finansowej na zakup mieszkania przez osobę skazaną prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego, popełnione w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, albo za przestępstwo określone w art. 258 Kodeksu karnego lub wobec której orzeczono prawomocnie środek karny pozbawienia praw publicznych za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Natomiast zgodnie z art. 95 ust. 2 pkt. 9 organ Policji wydaje decyzję o opróżnieniu lokalu służbowego, jeżeli uprawniony został skazany za przestępstwa wskazane w art. 94 ust. 1a. W ocenie wnioskodawcy naruszają one zasady poprawnej legislacji oraz zasadę równości.
Zmieniony art. 114 ust. 1 pkt. 2 ustawy o Policji ograniczył prawo funkcjonariuszy do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystane urlopy wypoczynkowe i dodatkowe oraz czas wolny od służby, ale tylko za ostatnie trzy lata służby. Według wnioskodawcy, taka próba przerzucenia skutków nieudolności organizacyjnej przełożonych na funkcjonariuszy nie tylko narusza zasadę zaufania do państwa, ale przede wszystkim zasadą ochrony praw słusznie nabytych.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:
-
Art. 25a ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 lipca 2006 r. o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw w zakresie, w jakim uniemożliwia on policjantowi przeniesienie na własną prośbę do określonych służb, nie jest niezgodny z art. 32 konstytucji.
-
Art. 35a ust. 1 ustawy o Policji w zakresie, w jakim nie ustala zasad poddawania policjanta procedurze określającej jego predyspozycje do służby na określonych stanowiskach lub w określonych komórkach organizacyjnych, zakresu badań oraz minimalnych kryteriów oceny ich wyników:
– jest zgodny z art. 2 konstytucji,
– nie jest niezgodny z art. 32 konstytucji. -
Art. 35a ust. 5 ustawy o Policji w zakresie, w jakim nie określa wytycznych dla ministra właściwego do spraw wewnętrznych do wydania rozporządzenia wykonawczego, jest zgodny z art. 2 i art. 92 ust. 1 konstytucji.
-
Art. 41 ust. 2 pkt 9 ustawy o Policji w zakresie, w jakim ustala 12-miesięczny termin zawieszenia policjanta w czynnościach służbowych spowodowanego prowadzeniem postępowania karnego lub skarbowego:
– jest zgodny z art. 2 konstytucji,
– nie jest niezgodny z art. 42 ust. 3 konstytucji. -
Art. 62a ustawy o Policji jest zgodny z art. 2 w związku z art. 51 ust. 2, art. 47 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.
-
Art. 94 ust. 1a ustawy o Policji:
– jest zgodny z art. 2 konstytucji,
– nie jest niezgodny z art. 32 i art. 46 konstytucji. -
Art. 95 ust. 2 pkt 9 ustawy o Policji:
– jest zgodny z art. 2 konstytucji,
– nie jest niezgodny z art. 32 i art. 46 konstytucji. -
Art. 114 ust. 1 pkt 2 ustawy o Policji, w części obejmującej słowa "nie więcej jednak niż za ostatnie 3 lata kalendarzowe":
– jest niezgodny z art. 66 ust. 2 w związku z art. 2 konstytucji,
– nie jest niezgodny z art. 31 ust. 3 i art. 32 ust. 1 konstytucji.
W sprawie badania zgodności z konstytucją art. 6b ust. 4, art. 62 ust. 2 i 8 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji Trybunał umorzył postępowanie ze względu na cofnięcie wniosku.
Przedmiotem oceny Trybunału Konstytucyjnego był w głównej mierze art. 25a ust. 1 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji w brzmieniu nadanym ustawą z 21 lipca 2006 r. o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw dotyczący możliwości przenoszenia się policjantów na własną prośbę do innych służb mundurowych lub specjalnych. Wnioskodawcy zarzucili przepisowi dyskryminacyjne traktowanie policjantów przez to, że nie przewiduje on – w tekście ustawy o Policji – prawa do przeniesienia, tj. sprzeczność z art. 32 konstytucji. Trybunał Konstytucyjny uznał, że regulacje dotyczące przyjmowania do poszczególnych służb winny być zamieszczone w ustawach dotyczących tych służb, nie zaś – zbiorczo – w ustawie o Policji. Ponadto stwierdził, że zadania oraz zróżnicowane warunki pełnienia służby w poszczególnych formacjach mundurowych lub specjalnych prowadzą do zasadności zróżnicowania warunków naboru do poszczególnych służb.
Drugi z zarzutów dotyczył art. 35 ust. 5 ustawy o Policji i polegał na twierdzeniu, że przepis nie określa dostatecznie zasad i warunków poddawania policjantów badaniu predyspozycji do służby na określonych stanowiskach lub w określonych komórkach organizacyjnych. Nie zawiera też wystarczających wytycznych w upoważnieniu do wydania rozporządzenia wykonawczego. Trybunał Konstytucyjny powołując się na uprzednie orzecznictwo, zwłaszcza na wyrok z 8 października 2002 r. (sygn. K 36/00) stanął na stanowisku, że zarzucana niezgodność nie występuje, gdyż szczegółowe określenie predyspozycji stanowi materię pozaustawową i podlega dynamicznym zmianom stosownie do zmian zadań Policji i warunków ich wykonywania.
Trybunał Konstytucyjny nie podzielił też poglądu wnioskodawcy w zakresie zarzutu, że ustalenie – w art. 41 ust. 2 pkt 9 ustawy o Policji dwunastomiesięcznego terminu zawieszenia policjanta w czynnościach służbowych – na skutek prowadzenia przeciwko niemu postępowania karnego lub skarbowego jest niezgodne z art. 2 oraz art. 42 ust. 3 konstytucji, ponieważ narusza konstytucyjne domniemanie niewinności. Trybunał wyraził pogląd, iż przepis ten jest dostatecznie określony. Jego unormowanie nie narusza domniemania niewinności z art. 42 ust. 3 konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny uznał za zgodny z przywołanymi wzorcami kontroli konstytucyjności unormowanie art. 62a ustawy o Policji zobowiązujące policjantów do informowania przełożonych o pracy lub zaangażowaniu ich współmałżonków bądź osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym w działalność agencji detektywistycznych, ochrony osób lub mienia oraz w zamówienia na rzecz jednostek podległych ministrowi do spraw wewnętrznych. Trybunał uznał ten przepis za uzasadniony ze względu na unikanie możliwej kolizji interesów oraz ze względu na przejrzystość działania Policji i policjantów. Zwrócił też uwagę, że wnioskodawca jako związek zawodowy nie jest konstytucyjnie upoważniony do występowania na rzecz ochrony prywatności osób trzecich w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym.
Za konstytucyjne uznał też Trybunał kwestionowane uregulowania art. 94 ust. 1a oraz art. 95 ust. 2 pkt 9 ustawy o Policji. Przepisy te przewidują obowiązek zwrotu pomocy finansowej na cele mieszkaniowe oraz obowiązek opróżnienia mieszkania służbowego przez policjanta lub byłego policjanta, który został skazany prawomocnym wyrokiem sądowym za przestępstwo umyślne pozostające w związku z obowiązkami służbowymi i popełnione dla osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej. Trybunał stanął na stanowisku, że przywileje socjalne pozostają w ścisłym związku z pełnieniem służby stałej. Utrzymanie ich w stosunku do osób, które zostały prawomocnie skazane za popełnienie wymienionych przestępstw nie ma uzasadnienia prawnego.
Z kolei Trybunał Konstytucyjny podzielił zarzut wnioskodawcy w odniesieniu do art. 114 ust. 1 pkt 2 ustawy o Policji, w części obejmującej słowa: "nie więcej jednak niż za ostatnie 3 lata kalendarzowe". Przepis ten Trybunał uznał za niezasadnie ograniczający prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystane urlopy lub czas wolny od służby, który to ekwiwalent gwarantowany jest jako następstwo unormowania art. 66 ust. 2 konstytucji w zakresie ustawowo określonego czasu pracy oraz corocznego płatnego urlopu. Unormowanie konstytucyjne nie zawiera upoważnienia do uchylenia cechy "płatności" urlopu w drodze ustawy.
