Zgodnie z treścią art. 183 ustawy emerytalnej, emerytura mieszana jest przyznawana osobom, które spełnią określane wymogi w zakresie momentu uzyskania wieku emerytalnego. Emerytura mieszana powstała tak naprawdę na skutek wprowadzenia nowego systemu emerytalnego w Polsce, który zaczął obowiązywać już od 1999 r. Z drugiej strony pierwsze emerytury naliczane wg nowych zasad zostały wypłacone po raz pierwszy dopiero w 2009 r., czyli stosunkowo niedawno. Emerytura mieszana jest rozwiązaniem dla wszystkich tych, którzy urodzili się po 1949 r. i nie przystąpiły do Otwartych Funduszy Emerytalnych. Bardzo ważną uwagą jest jednak to, że przysługuje ona tylko w ściśle określonych latach – jako rekompensata za niedawne praktyczne wdrożenie systemu emerytalnego w życie.
Zgodnie zatem z zapisami obecnie obowiązującej ustawy emerytalnej, emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej urodzonej po dniu 31 grudnia 1948 r., z wyjątkiem ubezpieczonych, którzy pobrali emeryturę na podstawie przepisów art. 46 (ubezpieczeni urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 1 stycznia 1969 r.) lub 50 (pracownikom kolejowym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r.), o ile osoba ta nie była członkiem otwartego funduszu emerytalnego albo złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2009, wynosi:
• 80 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz
• 20 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26.
Emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej, o której mowa powyżej, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2010, wynosi:
• 70 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz
• 30 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26.
Emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej, o której mowa powyżej, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2011, wynosi:
• 55 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz
• 45 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26.
Emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej, o której mowa powyżej, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2012, wynosi:
• 35 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz
• 65 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26.
Emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej, o której mowa powyżej, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2013 albo 2014, wynosi:
• 20% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz
• 80% emerytury obliczonej na podstawie art. 26.
Mając na względzie powyższą regulację koniecznym staje się odwołanie do regulacji art. 26 i 53 ustawy emerytalnej. Zgodnie zatem z treścią art. 26, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach. Art. 53 stanowi natomiast, że emerytura wynosi:
- 24 % kwoty bazowej, o której mowa w art. 19 (Kwota bazowa wynosi 100 % przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, w poprzednim roku kalendarzowym), oraz
- po 1,3 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych,
- po 0,7 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych
Widać zatem, że prawo do emerytury mieszanej przysługuje osobom, które w latach 2009-2013 osiągnęły wiek emerytalny. Tym samym wysokość emerytury będzie obliczana zarówno na starych jak i nowych zasadach – w części zależnej od tego, w jakim roku nastąpiło uzyskanie prawa do emerytury. Stąd też wywodzi się nazwa – emerytura mieszana. Na zakończenie warto też pamiętać, że osiągnięcie wieku emerytalnego w 2014 r. również będzie uprawniało do skorzystania z instytucji emerytury mieszanej, a to na skutek ustawy z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.
