Staż z urzędu pracy
Staż z urzędu pracy umożliwia osobie bezrobotnej nabycie umiejętności praktycznych poprzez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązywania stosunku pracy pomiędzy organizatorem stażu i bezrobotnym. Z możliwości odbycia stażu mogą skorzystać osoby, które znajdują się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, czyli bezrobotni:
– do 25 roku życia,
– długotrwale albo po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego lub kobiety które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka,
– powyżej 50 roku życia,
– bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego,
– samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia,
– którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia,
– niepełnosprawni.
Starosta może skierować bezrobotnych do odbycia stażu przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy. Bezrobotni, którzy nie ukończyli 25 roku życia mogą skorzystać z dłuższego – 12 miesięcznego stażu. Staż można odbywać u pracodawcy, rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub pełnoletniej osoby fizycznej, zamieszkującej i prowadzącej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej i rybnej, w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym obejmującym obszar użytków rolnych o powierzchni przekraczającej 2 ha przeliczeniowe lub prowadzącej dział specjalny produkcji rolnej. Staż odbywa się na podstawie umowy zawartej przez starostę z pracodawcą, według programu określonego w umowie. Bezrobotny w okresie odbywania stażu otrzymuje, wypłacane przez starostę, stypendium w wysokości 120% kwoty zasiłku dla bezrobotnych.
Dofinansowanie kosztów podjęcia działalności gospodarczej
Bezrobotny, który chce rozpocząć działalność gospodarczą może starać się o uzyskanie środków na podjęcie tej działalności, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa, związanych z podjęciem działalności gospodarczej. Wysokość tych środków określa umowa zawarta pomiędzy bezrobotnym, a urzędem pracy. Należy jednak pamiętać, że dofinansowanie nie może przekroczyć kwoty 6-krotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu zawarcia umowy. W przypadku podjęcia działalności gospodarczej w ramach nowo tworzonej spółdzielni socjalnej maksymalna dotacja nie może przekroczyć kwoty 4-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, a jeśli bezrobotny przystępuje do działającej już spółdzielni wówczas nie może on otrzymać więcej niż 3-krotność przeciętnego wynagrodzenia. Bezrobotny, który otrzyma takie dofinansowanie ma obowiązek rozliczyć się z otrzymanych środków, rozpocząć działalność gospodarczą, prowadzić ją nieprzerwanie co najmniej przez 12 miesięcy i wywiązywać się z pozostałych warunków zawartej z urzędem pracy umowy. W przeciwnym wypadku będzie musiał otrzymane pieniądze zwrócić.
Szkolenia
Osoba bezrobotna może zostać również skierowana na szkolenie. Celem takiego szkolenia jest podniesienie jej kwalifikacji zawodowych i innych kwalifikacji, zwiększających szanse na podjęcie lub utrzymanie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej, w szczególności w przypadku:
– braku kwalifikacji zawodowych,
– konieczności zmiany lub uzupełnienia kwalifikacji w związku z brakiem propozycji odpowiedniej pracy,
– utraty zdolności do wykonywania pracy w dotychczas wykonywanym zawodzie,
– braku umiejętności aktywnego poszukiwania pracy.
Bezrobotnemu skierowanemu na szkolenie przysługuje stypendium w wysokości 120% zasiłku dla bezrobotnych, pod warunkiem, że miesięczna liczba godzin szkolenia wynosi co najmniej 150. W przypadku, gdy liczba godzin jest mniejsza, wówczas stypendium jest proporcjonalne mniejsze. Bezrobotny ma także możliwość ubiegania się o skierowanie na szkolenie, które wybrał samodzielnie, musi jednak wskazać celowość odbycia przez niego takiego szkolenia. Warto wiedzieć, że koszt dofinansowania takiego szkolenia nie może przekroczyć 300% przeciętnego wynagrodzenia. Osoba skierowana na szkolenie, która z własnej winy go nie ukończy, jest zobowiązana do zwrotu kosztów szkolenia, z wyjątkiem przypadku, gdy przyczyną jego nieukończenia jest podjęcie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej.
Dofinansowanie do studiów podyplomowych
Bezrobotny może również skorzystać z dofinansowania kosztów studiów podyplomowych. Z osobą, która skorzysta z dofinansowania starosta podpisuje umowę o dofinansowanie studiów podyplomowych, która określa w szczególności prawa i obowiązki stron oraz wysokość i tryb przekazywania środków na pokrycie kosztów takich studiów. Urząd finansuje koszt studiów do wysokości 100 % odpłatności, jednak nie więcej niż 300% przeciętnego wynagrodzenia. Za okres uczestnictwa w zajęciach przewidzianych programem studiów przysługuje stypendium w wysokości 20% zasiłku dla bezrobotnych. Dofinansowanie trwa przez cały okres studiów a wpłaty na pokrycie kosztów studiów wpłacane są bezpośrednio na konto organizatora studiów. Wyłożona przez urząd pracy kwota podlega zwrotowi w sytuacji przerwania studiów podyplomowych z winy uczestnika.
Prace społecznie użyteczne
Osoby bezrobotne bez prawa do pobierania zasiłku, korzystające jednocześnie ze świadczeń z pomocy społecznej, mogą być skierowane do prac społecznie użytecznych. Prace społecznie użyteczne są to prace wykonywane przez takie osoby w wymiarze do 10 godzin w tygodniu w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, organizacjach lub instytucjach statutowo zajmujących się pomocą charytatywną lub na rzecz społeczności lokalnej. W okresie wykonywania prac społecznie użytecznych bezrobotnemu przysługuje świadczenie w wysokości nie niższej niż 7,70 zł za godzinę.
Przygotowanie zawodowe dorosłych
Bezrobotny może się również ubiegać o udział w przygotowaniu zawodowym dorosłych. Celem przygotowania zawodowego dorosłych jest uzyskanie kwalifikacji lub umiejętności zawodowych, potwierdzonych świadectwem na tytuł zawodowy, czeladniczy, mistrzowski lub zaświadczeniem potwierdzającym nabyte umiejętności. Jest ono realizowane na podstawie umowy w sprawie realizacji przygotowania zawodowego dorosłych zawieranej między urzędem pracy a pracodawcą lub między urzędem pracy, pracodawcą i instytucją szkoleniową, wpisaną do rejestru prowadzonego przez wojewódzki urząd pracy. Odbywa się według programu ukierunkowanego na nabywanie umiejętności praktycznych oraz zdobywanie wiedzy teoretycznej, niezbędnych do wykonywania zadań zawodowych, przygotowanego przez pracodawcę lub instytucję szkoleniową we współpracy z pracodawcą. Może mieć ono formę praktycznej nauki zawodu dorosłych, które trwa od 12 do 18 miesięcy. Program uwzględnia w szczególności standardy wymagań będące podstawą przeprowadzania egzaminu na tytuł zawodowy, tytuł czeladnika lub podstawy programowe kształcenia w zawodzie. Praktyczna nauka zawodu dorosłych kończy się egzaminem kwalifikacyjnym na tytuł zawodowy lub egzaminem czeladniczym. Inną formą takiego przygotowania zawodowego jest przyuczenie do pracy dorosłych. Ma ono na celu zdobycie wybranych kwalifikacji zawodowych lub umiejętności, niezbędnych do wykonywania określonych zadań zawodowych, właściwych dla zawodu występującego w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy. Forma ta trwa od 3 do 6 miesięcy. Przyuczenie do pracy dorosłych kończy się egzaminem sprawdzającym, przeprowadzanym przez komisję egzaminacyjną powoływaną przez kuratora lub przez instytucję szkoleniową wskazaną przez starostę, wpisaną do rejestru prowadzonego przez wojewódzki urząd pracy.
Dodatek aktywizacyjny
Dodatek aktywizacyjny jest kwotą wypłacaną osobie, która będąc bezrobotnym posiadającym prawo do zasiłku podjęła z własnej inicjatywy zatrudnienie lub inną pracę zarobkową. W takim przypadku przysługuje on w wysokości do 50% zasiłku dla bezrobotnych, przez połowę okresu, w jakim przysługiwałby bezrobotnemu zasiłek. Jeżeli zaś bezrobotny, w wyniku skierowania przez urząd pracy, podjął zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy i otrzymuje wynagrodzenie niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę, wówczas dodatek aktywizacyjny stanowi różnicę między minimalnym wynagrodzeniem za pracę a otrzymywanym wynagrodzeniem, nie więcej jednak niż 50% zasiłku dla bezrobotnych, przez okres, w jakim przysługiwałby bezrobotnemu zasiłek.
Refundacja kosztów opieki nad dzieckiem do lat 7
Osoba bezrobotna samotnie wychowująca dziecko lub dzieci do lat 7, która podejmie zatrudnienie lub inną pracę zarobkową lub zostanie skierowana na staż, przygotowanie zawodowe dorosłych lub szkolenie oraz nie przekroczy wysokości kryterium dochodowego na osobę w rodzinie może ubiegać się o refundację udokumentowanych kosztów poniesionych na opiekę nad dzieckiem lub dziećmi. Refundacja dokonywana jest do wysokości poniesionych kosztów, nie może jednak wynieść więcej niż 50% zasiłku dla bezrobotnych. Zwrot można otrzymywać przez okres do 6 miesięcy lub okres odbywania stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, czy szkolenia.
Zwrot kosztów
Bezrobotny, który na podstawie skierowania urzędu pracy podjął zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy, szkolenie, staż, prace społecznie użyteczne lub został skierowany na zajęcia z zakresu poradnictwa zawodowego poza miejscem zamieszkania i uzyskuje wynagrodzenie w wysokości nieprzekraczającej 200% minimalnego wynagrodzenia, może się ubiegać o zwrot kosztów przejazdu najtańszymi środkami lokomocji. Zwrot przysługuje za okres do 12-tu miesięcy. Bezrobotny, który zostanie skierowany przez urząd na badania lekarskie, może starać się o zwrot kosztów przejazdu do miejsca wykonania badań i powrotu do miejsca zamieszkania, jeżeli badania te odbywają się poza miejscem jego zamieszkania. Ponadto osoba bezrobotna, która na podstawie skierowania urzędu pracy podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, staż, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy lub szkolenie poza miejscem zamieszkania w miejscowości, do której łączny czas dojazdu i powrotu do miejsca stałego zamieszkania wynosi łącznie ponad 3 godziny dziennie a mieszka w hotelu lub wynajętym mieszkaniu w miejscowości lub w pobliżu miejscowości, w której wykonuje w/w czynności oraz uzyskuje wynagrodzenie w wysokości nieprzekraczającej 200% minimalnego wynagrodzenia ma prawo ubiegać się o zwrot kosztów zakwaterowania, za okres do 12-tu miesięcy.
Pośrednictwo pracy
Bezrobotny ma również możliwość skorzystania z pośrednictwa pracy. Pośrednictwo pracy polega na
– udzielaniu pomocy bezrobotnym w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia oraz pracodawcom w pozyskaniu pracowników o poszukiwanych kwalifikacjach zawodowych,
– pozyskiwaniu ofert pracy,
– upowszechnianiu ofert pracy, w tym przez przekazywanie ofert pracy do internetowej bazy ofert pracy udostępnianej przez ministra właściwego do spraw pracy,
– udzielaniu pracodawcom informacji o kandydatach do pracy, w związku ze zgłoszoną ofertą pracy,
– informowaniu bezrobotnych oraz pracodawców o aktualnej sytuacji i przewidywanych zmianach na lokalnym rynku pracy,
– inicjowaniu i organizowaniu kontaktów bezrobotnych z pracodawcami,
– współdziałaniu urzędów pracy w zakresie wymiany informacji o możliwościach uzyskania zatrudnienia i szkolenia na terenie ich działania,
– informowaniu bezrobotnych o przysługujących im prawach i obowiązkach.
Poradnictwo zawodowe
Formą wsparcia dla bezrobotnych jest również poradnictwo zawodowe. Jest ono świadczone, w formie porad indywidualnych i grupowych, przez doradców zawodowych w urzędzie pracy, którzy pomagają osobom bezrobotnym:
– rozpoznać istniejące trudności w znalezieniu pracy,
– poznać predyspozycje zawodowe,
– wybrać odpowiedni rodzaj pracy lub kierunek szkolenia czy przekwalifikowania,
– zaplanować ścieżkę kariery zawodowej,
– uzyskać szczegółowe informacje o zawodach poszukiwanych na lokalnym rynku pracy,
– napisać życiorys zawodowy (CV) i list motywacyjny,
– nabyć umiejętności prowadzenia rozmów z pracodawcami,
– nauczyć się technik aktywnego poszukiwania pracy.
Indywidualny plan działania
Urząd pracy może przygotować indywidualny plan działania dla bezrobotnego w celu doprowadzenia do podjęcia przez niego odpowiedniej pracy. Jest on przygotowywany przy udziale bezrobotnego i zawiera w szczególności:
– działania możliwe do zastosowania przez urząd pracy w ramach pomocy określonej w ustawie,
– działania planowane do samodzielnej realizacji przez bezrobotnego w celu poszukiwania pracy,
– planowane terminy realizacji poszczególnych działań,
– formy, planowaną liczbę i terminy kontaktów z pośrednikiem pracy, doradcą zawodowym lub innym pracownikiem urzędu pracy,
– termin i warunki zakończenia realizacji indywidualnego planu działania.
Przygotowanie indywidualnego planu działania jest obowiązkowe dla bezrobotnego do 25 roku życia, powyżej 50 roku życia, bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego oraz bezrobotnego, który po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjął zatrudnienia o ile pozostaje on nieprzerwanie w ewidencji urzędu pracy przez okres co najmniej 180 dni od dnia rejestracji, a indywidualny plan działania nie został dla niego przygotowany wcześniej.
