Spis treści
W skutek tego w odległości około 1,35 m od elewacji naszego domu rosną drzewa, które osiągają obecnie wysokości około 2,5 m oraz znajdują się w różnym stanie żywotności. Cztery lipy są już martwe, zaś jedna jest całkowicie sucha i wyłamana. Drzewa te ze swej natury dorastają nawet odo 35 m wysokości i osiągają wiek od 300 do 1000 lat, a nadto wytwarzają gęstą koronę z obfitą ilością liści nieprzepuszczających promieni słonecznych. Ich system korzeniowy jest mocny, dosyć głęboki, szeroko rozrastający się, z dużą ilością drobnych korzeni. Z tego względu uważamy, że takie nasadzenia są zbyt blisko naszego domu. Do tego sąsiad w ogóle nie dba o swoją działkę. Cześć tych drzew jest obumarła, a drzewa żyjące są w niektórych miejscach uszkodzone. Gdy próbowaliśmy rozmawiać z sąsiadem ten kategorycznie odmówił przesadzenia – wówczas jeszcze młodych drzew – tłumacząc, że nasadzeń dokonał dla upiększenia swojej nieruchomości. Tym czasem jego działka (jest ona niezabudowana) pokryta jest w całości wysoką trawą i chwastami. Drzewa zasłaniają nam światło, w dodatku obawiamy się, że w przyszłości ( ze względu na swój charakter i stan) stanowić będą zagrożenie dla budynku, jego elewacji, fundamentów czy rur kanalizacyjnych, wodociągowych i gazowych. Sąsiad odmówił ich ścięcia, gdyż powiedział że na swojej działce może robić co zechce, a żadne przepisy nie zabraniają mu sadzić drzew na jego własnym terenie. Czy można coś zrobić w tej sytuacji?
Co oznacza zakaz immisji?
Przepisy Kodeksu cywilnego wprowadzają tzw. zakaz immisji. Zgodnie z normą art. 144 KC właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Względem osoby, która dopuszcza się immisji przysługuje natomiast roszczenie negatoryjne. Zgodnie z normą art. 222 § 2 KC przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
Rozwiązanie problemu
Faktycznie, brak jest przepisów jednoznacznie określających dopuszczalną odległość drzew od zabudowań. Nie oznacza to jednak, że roślinność sadzić można dowolnie. Takie posadowienie drzew może bowiem okazać się niezgodne z zasadami projektowania i urządzania terenów zielonych. Bez wątpienia dokonywanie nasadzeń drzew podnosi walory krajobrazowe terenu, jednakże – jak wskazuje się w orzecznictwie sądowym – każdorazowo powinno się to odbywać z uwzględnieniem ich odpowiedniego rodzaju oraz prawidłowej odległości od zabudowań i granic działki, a także po właściwej stronie. Judykatura podkreśla, że oczywiste jest prawo właściciela do wykorzystywania swojej nieruchomości, na przykład, do dokonywania na niej nasadzeń, jednak charakter użytej do tego celu roślinności wymaga doboru nieograniczającego możliwości korzystania z nieruchomości sąsiedniej, zgodnie z jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem, do celów mieszkalnych. Posadzenie tuż przed oknami domu właścicieli nieruchomości sąsiedniej stanowiącego ich centrum życiowe drzew osiągających znaczne rozmiary wykracza ponad przeciętną miarę sąsiedzkich zakłóceń korzystania z nieruchomości, w rozumieniu art. 144 KC, dając prawo do wystąpienia z roszczeniem przewidzianym w art. 222 § 2 KC (zob. wyrok SA w Gdańsku z dnia 9 lutego 2016 r., sygn. akt I ACa 875/15).
W powyższym przypadku mamy więc do czynienia z naruszeniem zakazu immisji. W takiej sytuacji można zatem domagać się, aby sąd zasadził usunięcie drzew posadowionych na nieruchomości sąsiadującej. Zgodnie bowiem z normą art. 222 § 2 KC przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
Podstawa prawna:
Art. 144, art. 222 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U.2016.380)
