Podstawa prawna
Kwestie związane z wyrabianiem paszportu reguluje Ustawa z dnia 13 lipca 2006r. o dokumentach paszportowych (Dz. U. z 2006r., Nr 143, poz. 1027 ze zm.), Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 2010r. w sprawie dokumentów paszportowych (Dz. U z 2010r., Nr 152, poz. 1026 ze zm.), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 lutego 2010r. w sprawie opłat za wydanie dokumentu paszportowego oraz ich zwrotu (Dz. U. z 2010r. Nr 25, poz. 126) oraz Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 lutego 2010r. w sprawie ewidencji paszportowych i centralnej ewidencji (Dz. U. z 2010r. Nr 26, poz. 131).
Kto wydaje paszport?
Paszport i paszport tymczasowy w kraju wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego osoby ubiegającej się o dokument paszportowy, a w razie braku takiego miejsca wojewoda właściwy ze względu na ostatnie miejsce stałego pobytu tej osoby. Osobom zamieszkującym w Polsce, które nigdy nie posiadały zameldowania na terytorium kraju, paszport wydaje wojewoda właściwy według aktualnego miejsca pobytu. W uzasadnionych przypadkach, gdy przemawia za tym ważny interes państwa, paszport może wydać minister właściwy do spraw wewnętrznych. Osobom przebywającym za granicą dokument paszportowy wydaje konsul. Wydanie paszportu następuje na wniosek zainteresowanej osoby, po przedłożeniu wymaganych dokumentów, pobraniu danych biometrycznych i uiszczeniu należnej opłaty.
Wniosek o wydanie paszportu
Wniosek o paszport należy złożyć osobiście, chyba że dotyczy on osoby niepełnoletniej lub ubezwłasnowolnionej. W takim przypadku wniosek powinien złożyć rodzic lub oboje rodziców albo opiekun. Przy składaniu wniosku o wydanie paszportu dla dziecka lub osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie wymagana jest obecność osoby małoletniej, która ukończyła 5 lat, oraz osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie. Formularze wniosków dostępne są w każdym biurze paszportowym. We wniosku należy podać nazwisko i imię (imiona), datę i miejsce urodzenia, obywatelstwo, płeć, podpis (podpisu nie składa dziecko, które nie ukończyło 13 lat), numer PESEL. W przypadku wymiany paszportu należy również podać datę wydania starego dokumentu i datę upływu jego ważności oraz serię i numer. Do przedmiotowego wniosku należy załączyć:
– kolorową fotografię o wymiarach 35 x 45 mm, wykonaną w ciągu ostatnich 6 miesięcy na jednolitym jasnym tle, odwzorowującą naturalny kolor skóry, mającą dobrą ostrość oraz pokazującą wyraźnie oczy, zwłaszcza źrenice, a także twarz od wierzchołka głowy do górnej części barków, tak aby twarz zajmowała 70—80 % fotografii, przy czym fotografia ma przedstawiać osobę w pozycji frontalnej, bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami, patrzącą na wprost z otwartymi oczami, nieprzesłoniętymi włosami, z naturalnym wyrazem twarzy i zamkniętymi ustami; osoba z wadami wzroku może dołączyć do wniosku zdjęcie przedstawiające ją w okularach z ciemnymi szkłami, a osoba nosząca nakrycie głowy zgodnie z zasadami swojego wyznania – zdjęcie przedstawiające ją w nakryciu głowy – w takim przypadku należy załączyć zaświadczenie o niepełnosprawności lub zaświadczenie o przynależności do wspólnoty religijnej,
– odpis skrócony lub zupełny aktu urodzenia – w przypadku ubiegania się o dokument paszportowy za granicą przez osoby nieposiadające numeru PESEL lub w przypadku ubiegania się o paszport po raz pierwszy,
– odpis skrócony lub zupełny polskiego aktu małżeństwa – w przypadku ubiegania się o dokument paszportowy każdorazowo po zmianie nazwiska w wyniku zawarcia małżeństwa za granicą,
– pisemny wniosek przedstawiciela ustawowego lub ustanowionego przez sąd opiekuna – jeżeli o paszport ubiega się osoba nieposiadająca zdolności do czynności prawnych,
– pisemną zgodę rodziców lub ustanowionych przez sąd opiekunów albo jednego z rodziców w przypadku wyrabiania paszportu dla dziecka,
– dowód uiszczenia opłaty paszportowej, lub przedstawiony do wglądu dokument potwierdzający uprawnienie do skorzystania z ulgi lub dokument uprawniający do zwolnienia z opłaty, np. legitymacja szkolna, legitymacja studencka, legitymacja emeryta lub rencisty.
Składając wniosek o wydanie dokumentu paszportowego należy okazać do wglądu ważny paszport, a w przypadku gdy osoba nie posiada ważnego paszportu ważny dowód osobisty, o ile ma obowiązek posiadania tego dokumentu. Od czerwca 2009r. każda osoba składająca w punkcie paszportowym wniosek o wydanie paszportu, jest zobowiązana do złożenia odcisków palców, polegającego na przyłożeniu palców do urządzenia elektronicznego (czytnika).
Opłaty za wydanie paszportu
Podstawowa opłata za wydanie paszportu wynosi 140,-zł. Opłata w wysokości 70,-zł pobierana jest za wydanie paszportu:
– emerytom, rencistom oraz osobom niepełnosprawnym, a także współmałżonkom tych osób, pozostającym na ich wyłącznym utrzymaniu,
– osobom przebywającym w domach pomocy społecznej lub w zakładach opiekuńczych albo korzystającym z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych,
– kombatantom oraz osobom będącym ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
– uczniom od 13-tego roku życia i studentom.Za wydanie paszportu tymczasowego pobiera się opłatę w wysokości 30 zł. Opłata za wydanie paszportu dziecku, które w dniu złożenia wniosku nie ukończyło 13-tego roku życia, wynosi 60,-zł. Istnieją jednak sytuacje gdy opłata za wydanie paszportu może zostać przez urząd obniżona. Częściowo obniżoną opłatę pobiera się w przypadku wydania nowego paszportu przed upływem ważności starego, jeżeli:
– zachodzi konieczność sprostowania błędnie wpisanego do paszportu nazwiska, imienia (imion), daty i miejsca urodzenia, płci, lub numeru PESEL,
– zmianie uległo nazwisko lub imię (imiona),
– zmienił się wygląd osoby posiadającej paszport, mogący utrudnić ustalenie jej tożsamości
– brak jest w dotychczas posiadanym paszporcie miejsca na umieszczenie w nim wiz lub stempli poświadczających przekroczenie granicy.
Opłatę, o której mowa powyżej, obniża się w ten sposób, że odejmuje się jedną dziesiątą lub jedną piątą część opłaty za każdy pełny rok pozostający do upływu ważności starego paszportu – w zależności od tego na jaki okres został wydany. Warto wiedzieć, że w sytuacji, gdy paszport został utracony lub zniszczony z przyczyn zawinionych przez jego posiadacza, opłatę za wydanie nowego paszportu podwyższa się o 200 % w stosunku do opłaty za wydanie paszportu obowiązującej wnioskodawcę w dniu złożenia wniosku o nowy paszport. W ogóle nie pobiera się opłaty od:
– osób, które w dniu złożenia wniosku o wydanie paszportu mają ukończone 70 lat,
– osób przebywających w domach pomocy społecznej lub w zakładach opiekuńczych albo korzystającym z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych, jeżeli ich wyjazd za granicę następuje w celu długotrwałego leczenia lub w związku z koniecznością poddania się operacji,
– osób, które złożyły wniosek o wymianę paszportu z powodu jego wady technicznej,
– żołnierzy wyznaczonych do pełnienia służby poza granicami państwa, z wyjątkiem żołnierzy zawodowych.
Opłatę należy uiścić w kasie właściwego urzędu lub na podany rachunek bankowy tego urzędu.
Terminy
Termin odbioru paszportu określa organ wydający dokument w momencie przyjmowania wniosku paszportowego. Czas oczekiwania na wydanie paszportu w kraju nie powinien być dłuższy niż 30 dni. W uzasadnionych przypadkach można złożyć wniosek o przyspieszenie wydania paszportu, jednak decyzja w tym zakresie zależy tylko i wyłącznie od uznania urzędu, który go wydaje. Paszport należy odebrać osobiście, z wyjątkiem paszportu dla osoby małoletniej lub ubezwłasnowolnionej całkowicie, dla których odbioru dokumentu paszportowego może dokonać jeden z rodziców lub ustanowionych przez sąd opiekunów. Paszport ważny jest 10 lat, a w przypadku wydania go dziecku, które nie ukończyło 13 lat – 5 lat od daty wydania. Paszport tymczasowy ważny jest przez okres w nim wskazany, maksymalnie przez 12 miesięcy.
