Wniosek o przyznanie emerytury jest podstawowym pismem, o które powinien zatroszczyć się każdy przyszły emeryt. Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego nie będą same z siebie zawiadamiać poszczególnych osób o przysługującym im prawie do emerytury. Z drugiej strony w niektórych sytuacjach może to zrobić nasz pracodawca – wszystko zależy jednak od tego, kiedy dokładnie się urodziliśmy.
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami w omawianym zakresie, decyzje o przyznaniu emerytury wydają organy rentowe właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie. Postępowanie o przyznanie emerytury rozpoczyna się po złożeniu wniosku zainteresowanego. Ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1948 r. zobowiązani są do osobistego złożenia wniosku, osoby urodzone przed tą datą mogą to zrobić za pośrednictwem płatnika składek. Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. ubiegające się o emeryturę oraz osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., które występują o wcześniejszą emeryturę zobowiązane są do przedstawienia dokumentów o okresach podlegania ubezpieczeniom społecznym i wysokości zarobków. Dokumenty te są bowiem niezbędne do wyliczenia podstawy wymiaru. Dokumentem potwierdzającym wysokość wynagrodzeń jest zaświadczanie wystawiane przez pracodawcę na druku według wzoru druku ZUS – Rp 7. Istnieje również możliwość udokumentowania wysokości wynagrodzenia legitymacją ubezpieczeniową, a także na podstawie danych zawartych w umowie o pracę, pismach o powołaniu, mianowaniu oraz innych pismach, określających poziom wynagrodzenia danej osoby. W przypadku, gdy osoba starająca się o emeryturę nie może udowodnić w ten sposób wysokości wynagrodzenia może przedstawić kopię dokumentacji płacowej sporządzoną i potwierdzoną przez archiwum, przechowujące dokumentację byłego pracodawcy danej osoby.
Praktyka pokazuje, że wystąpienie z wnioskiem o przyznanie emerytury za pośrednictwem własnego pracodawcy, w przypadku gdy urodziliśmy się po 31 grudnia 1948 r., nie jest błędem. ZUS i KRUS przyjmują bowiem takie wnioski i rozpoczynając procedurę ustalania prawa do emerytury. Takie zachowanie organów rentowych jest uzasadnione faktem, iż zdecydowana większość zatrudnionych, którzy powinni samodzielnie składać omawiane wnioski, tego po prostu nie robi (robią to za nich pracodawcy). Tym samym przyszli emeryci nie mają bezwzględnego obowiązku osobistego składania wniosków o przyznanie emerytury – ZUS i KRUS bez problemu rozpatrują wszystkie wnioski, niezależnie od kogo one faktycznie wpłynęły.
Organ rentowy wydaje decyzje w sprawie przyznania emerytury w ciągu 30 dni od momentu wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do przyznania prawa do emerytury. Po przyznaniu prawa do świadczeń emerytura zostaje wypłacona w najbliższym terminie płatności świadczenia albo w następnym terminie płatności, jeżeli okres między datą wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, a najbliższym terminem płatności jest krótszy o 30 dni.
