Zgodnie z art. 104 Prawa bankowego bank, osoby w nim zatrudnione oraz osoby, za których pośrednictwem bank wykonuje czynności bankowe, są obowiązane zachować tajemnicę bankową, która obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej, uzyskane w czasie negocjacji, w trakcie zawierania i realizacji umowy, na podstawie której bank tę czynność wykonuje. Ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę bankową może nastąpić na rzecz osoby trzeciej tylko w dwóch przypadkach, po pierwsze gdy osoba, której informacje te dotyczą wystąpi o udzielenie takiej informacji, po drugie wówczas, gdy przepisy ustawy nakładają na bank obowiązek udzielenia takich informacji na rzecz określonych podmiotów.
Klient może uzyskać informację
W pierwszym przypadku bank udziela informacji osobie, której informacje gromadzi. Udzielenie informacji może nastąpić zarówno w formie ustnej jak i pisemnej lub elektronicznej. Udzielając jednak informacji należy pamiętać o odpowiednim identyfikowaniu osoby, tak aby informacja została udzielona tylko osobie uprawnionej. Chodzi zwłaszcza o udzielanie informacji za pośrednictwem środków porozumienia się na odległość, czyli przez telefon lub pocztą elektroniczną. Udzielenie informacji w taki sposób oczywiście jest dopuszczalne jednakże po stronie banku leży obowiązek ustalenia i zweryfikowania tożsamości osoby z którą bank się komunikuje. Nie wystarczy, że bank potwierdzi dane osobowe, bank musi mieć odpowiednie procedury kontaktów z klientem za pośrednictwem telefonu, poczty elektronicznej, które np. przewidują używanie indywidualnych haseł dostępowych znanych tylko klientowi. Ponadto w przypadku przesyłania informacji poprzez pocztę elektroniczną połączenia takie powinny być szyfrowane aby nie doszło do ujawnienia informacji stanowiących tajemnicę bankową osobie trzeciej.
Bank nie powie nic współmałżonkowi klienta
Często zdarza się także, że do banku zwracają się osoby trzecie, które wnoszą o udzielenie informacji stanowiących tajemnicę bankową. Często są to osoby najbliższe do klienta banku lub działające na podstawie pełnomocnictwa. W przypadku ujawniania informacji dla banku nie ma znaczenia, czy takie informacje mają być ujawnione członkowi najbliższej rodziny (np. żonie) czy też osobie obcej. Przepisy prawa w żaden sposób nie dają współmałżonkowi czy też innej osobie żadnych przywilejów w zakresie udzielania informacji. Jeżeli osoba, której mają być udzielone informacje nie została upoważniona w odpowiedni sposób przez klienta, bank nie ma żadnego prawa do udzielenia informacji stanowiącej tajemnicę bankową. Nie ma tu znaczenia czy klient żyje czy też zmarł, a o udzielenie informacji zwraca się członek najbliższej rodziny. Jedynie w przypadku ustalenia spadkobierców, osobie takiej po prawidłowym zweryfikowaniu jej tożsamości oraz prawa do spadku informacja taka może być udzielona. Nawet jednakże w tym przypadku bank winien zachować ostrożność i dołożyć należytej staranności aby ustalić czy może takie informacje ujawnić.
Osoba trzecia musi mieć upoważnienie
Osoba, której informacje stanowiące tajemnicę bankową dotyczą może upoważnić inną osobę do uzyskania określonych informacji. Zgodnie z art. 104 ust. 3 Prawa bankowego bank może osobie trzeciej ujawnić informację stanowiące tajemnicę bankową, gdy osoba, której informacje te dotyczą, na piśmie upoważni bank do przekazania określonych informacji wskazanej przez siebie osobie. Upoważnienie takie nie jest jednakże tożsame z pełnomocnictwem o czym często klienci zapominają. Bardzo często do banku zwracają się pełnomocnicy o udzielenie informacji o kliencie, załączając do takiego wniosku pełnomocnictwo na piśmie. Często jest to ogólne pełnomocnictwo lub pełnomocnictwo procesowe, które upoważnia do określonych czynności. Dokumenty te jednakże nie zawierają upoważnienia do przekazania określonych informacji wskazanej przez siebie osobie. Tym samym na podstawie takich pełnomocnictw bank nie może udzielić informacji. Tylko upoważnienie określające, że klient uprawnia bank do przekazania określonych informacji (należy wskazać jakich) wskazanej przez siebie osobie upoważnia bank do udzielenia takich informacji. Upoważnienie ma charakter materialny a nie procesowy o czym często zapominają występujący w imieniu klienta prawnicy.
Ujawnienie tajemnicy bankowej jest bardzo kosztowne
Banki mają obowiązek ochrony informacji stanowiących tajemnicę bankową. Za naruszenie obowiązku zachowania tajemnicy bankowej Prawo bankowe przewiduje wysokie sankcje. Zgodnie z art. 170 ust. 5 Prawa bankowego osoba, która będąc obowiązana do zachowania tajemnicy bankowej, ujawnia lub wykorzystuje informacje stanowiące tajemnicę bankową, niezgodnie z upoważnieniem określonym w ustawie, podlega grzywnie do 1.000.000 złotych i karze pozbawienia wolności do lat 3.
Jarosław Olejarz
Radca prawny
www.SerwisPrawa.pl
