Spis treści
Najpierw wyrok, potem komornik
W pierwszej kolejności właściciel powinien skierować do sądu pozew o opróżnienie lokalu przeciwko wszystkim osobom zajmującym go bez tytułu prawnego. Opłata stała za złożenie pozwu wynosi 200 zł. W żadnym wypadku właściciel nie może siłą odebrać byłemu najemcy mieszkania, ponieważ nadal pozostaje on jego posiadaczem.
Dopiero po otrzymaniu wyroku i nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności sprawę można skierować do komornika w celu przeprowadzenia tzw. eksmisji, czyli usunięcia z lokalu osób i rzeczy oraz wydania go w takim stanie właścicielowi.
Do przeprowadzenia tych czynności właściwy będzie komornik sądowy, w którego okręgu lokal się znajduje. Wszczęcie egzekucji nastąpi po złożeniu wniosku w tej materii, do którego wierzyciel koniecznie musi załączyć oryginał wyroku wraz z nadaną mu klauzulą wykonalności.
Uwaga!
Jeśli chcesz szybko i poprawnie przygotować Pozew o eksmisję
przejdź do formularza »
Co ważne, taki wyrok upoważnia do prowadzenia eksmisji nie tylko przeciw dłużnikowi w nim wskazanemu, ale także przeciwko jego domownikom (np. konkubinie albo konkubentowi), krewnym (np. małoletnim dzieciom) i innym osobom reprezentującym jego prawa (np. opiekunowi).
Jeżeli osobie eksmitowanej nie wskazano lokalu, do którego ma być przekwaterowana, zasadą jest, że wyroków sądowych nakazujących opróżnienie lokalu nie wykonuje się w okresie od 1 listopada do 31 marca następnego roku włącznie.
Prawo do lokalu socjalnego
W wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd ma obowiązek zamieścić rozstrzygnięcie o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy.
Prawo do lokalu socjalnego według Ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego mają: kobiety w ciąży; małoletni niepełnosprawni w rozumieniu przepisów Ustawy o pomocy społecznej lub ubezwłasnowolnieni oraz sprawujący nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą; obłożnie chorzy; emeryci i renciści spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej; osoby posiadające status bezrobotnego; osoby spełniające przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używanym.
Skutkiem przyznania prawa do otrzymania lokalu socjalnego jest wstrzymanie eksmisji do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu takiego lokum.
Etapy eksmisji
Jeżeli natomiast w wyroku eksmisyjnym sąd nie orzekł o prawie do lokalu socjalnego, to komornik w pierwszej kolejności wysłucha dłużnika i wezwie go do dobrowolnego opuszczenia lokalu w wyznaczonym stosownie do okoliczności terminie.
Po upływie tego terminu komornik ustala, czy dłużnikowi przysługuje tytuł prawny do innego lokalu lub pomieszczenia, w którym może on zamieszkać, oraz jego sytuację rodzinną.
Jeżeli dłużnikowi przysługuje taki tytuł – komornik usunie go do takiego lokalu lub pomieszczenia. W przeciwnym wypadku komornik zawiadamia o tym wierzyciela i niezwłocznie występuje do gminy z wnioskiem o wskazanie tymczasowego pomieszczenia. Wierzyciel także może wskazać takie pomieszczenie, wtedy komornik zawiadamia o tym gminę i usuwa do niego dłużnika. Do czasu, gdy gmina wskaże dłużnikowi tymczasowe pomieszczenie, komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności (nie dłużej niż przez okres 6 miesięcy).
Na tym etapie egzekucji możliwe są dwie sytuacje: pierwsza, gdy gmina wskaże pomieszczenie tymczasowe (wówczas komornik usunie dłużnika do takiego pomieszczenia) oraz druga – gdy gmina tego nie uczyni (wtedy komornik niezwłocznie, po upływie 6-miesięcznego terminu, występuje do gminy o wskazanie noclegowni, schroniska lub innej placówki zapewniającej miejsca noclegowe, do której dłużnik zostanie usunięty, i przeniesie go do tak wskazanego miejsca).
Eksmisja dotyczy także rzeczy
Podczas opróżniania lokalu komornik usunie także ruchomości dłużnika (może to dotyczyć np. ubrań, walizek, komputera, roweru itp.) i odda mu je, a w razie jego nieobecności pozostawi osobie dorosłej spośród jego domowników. Gdyby zaś i to nie było możliwe, ustanowi dozorcę i odda mu usunięte rzeczy na przechowanie na koszt dłużnika.
Jeżeli na wezwanie dozorcy dłużnik w wyznaczonym terminie (nie krótszym niż 30 dni) nie odbierze ruchomości, sąd na wniosek dozorcy i po wysłuchaniu dłużnika nakaże ich sprzedaż, a jeżeli nie przedstawiają one wartości handlowej lub ich sprzedaż okaże się bezskuteczna, sąd wskaże inny sposób rozporządzenia rzeczą, nie wyłączając ich zniszczenia.
Koszty eksmisji
Kierując wniosek o eksmisję do komornika, należy liczyć się z koniecznością uiszczenia opłaty stałej, która wynosi 40% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Ponieważ w 2013 r. wynagrodzenie to prezes Głównego Urzędu Statystycznego określił na kwotę 3650,06 zł, opłata będzie wynosić ok. 1460 zł. Pobiera się ją odrębnie od każdej izby (np. za eksmisję z dwupokojowego mieszkania z kuchnią opłata będzie potrójna). Przy opróżnianiu lokali mieszkalnych nie pobiera się osobnej opłaty od pomieszczeń stanowiących: przedpokoje, alkowy, korytarze, werandy, łazienki, spiżarnie, loggie i podobnych. Brak zapłaty spowoduje zwrot wniosku.
Podstawa prawna:
Art. 14–16 Ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.
Art. 27 pkt 11 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Art. 791 § 2, 1046 Kodeksu postępowania cywilnego.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o opróżnienie lokalu lub pomieszczenia albo o wydanie nieruchomości z dn. 22.12.2011 r. (Dz.U. z 2012 r., poz. 11).
Art. 49a, 51 Ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.
Komunikat prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2013 r. z dn. 11.02.2014 r. (M.P. z 2014 r., poz. 146).
