Do czynności wymienionych w art. 185 ust. 1 ustawy należą w szczególności:
- zapewnienie właściwej gospodarki ekonomiczno-finansowej nieruchomości;
- zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania i właściwej eksploatacji nieruchomości;
- zapewnienie właściwej gospodarki energetycznej w rozumieniu przepisów Prawa energetycznego;
- bieżące administrowanie nieruchomością;
- utrzymanie nieruchomości w stanie niepogorszonym zgodnie z jej przeznaczeniem;
- uzasadnione inwestowanie w nieruchomość.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2011 r. (sygn. akt V CSK 173/10), podmiot prowadzący innego rodzaju działalność gospodarczą i nie mający licencji pośrednika nie może skutecznie zawrzeć umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. Skoro przepis zabrania prowadzenia pośrednictwa osobom nieposiadającym odpowiedniej licencji zawodowej pod groźbą kary, to nie można przyjmować, że umowa pośrednictwa zawarta prze osobę niemającą takich uprawnień jest ważna.
Wiemy już zatem jakie kary są przewidziane za nielegalne pośrednictwo w obrocie nieruchomościami. Zobaczmy zatem kto może zostać pośrednikiem nieruchomości. Na gruncie obowiązujących przepisów pośrednikiem może zostać osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, nie była karana za przestępstwa przeciwko mieniu, dokumentom, za przestępstwa gospodarcze, za fałszowanie pieniędzy, papierów wartościowych, znaków urzędowych, za przestępstwa skarbowe oraz inne przestępstwa mające znaczenie ze względu na wykonywany zawód. Kandydat na pośrednika musi ponadto odbyć praktykę zawodową w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami oraz przejść z pozytywnym wynikiem postępowanie kwalifikacyjne, w tym złożyć egzamin uprawniający do otrzymania licencji zawodowej w zakresie pośrednictwa nieruchomościami. Kandydat na pośrednika musi mieć wyższe wykształcenie, odbyć studia podyplomowe oraz praktykę zawodową.
Planowane zmiany w tym zakresie mają jednak uprościć drogę do stania się pośrednikiem. Zgodnie z projektem tzw. ustawy deregulacyjnej, uzyskanie licencji pośrednika ma być jedynie formalnością. Pośrednikiem będzie mógł zostać każdy kto posiada pełną zdolność do czynności prawnych oraz nie jest karany. Wszelkie inne wymogi mają zostać zniesione. Proponowane zmiany spotkały się z dużą krytyką w środowisku pośredników, ponieważ prowadzą do całkowitego zaniżenia standardów w tej działalności. Projekt przewiduje bowiem, że pośrednikiem może zostać osoba bez wyższego wykształcenia i jakiegokolwiek doświadczenia zawodowego, które są wymagane na gruncie nadal obowiązującego prawa. Zdaniem zawodowych pośredników negatywnie wpłynie to na rynek handlu nieruchomościami. Z drugiej strony chętni do zawodu pośrednika cieszą się, że ministerstwo chce uczynić ten zawód dużo bardziej przystępnym, niż jest obecnie. Jak będzie naprawdę – czas pokaże.
