Spis treści
Grzywna
Grzywna należy do katalogu kar kryminalnych o charakterze majątkowym. Zgodnie z przepisami kodeksu wymierza się ją w stawkach dziennych, określając liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki. Jeśli ustawa nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, zaś najwyższa 540. Co więcej, sąd może wymierzyć grzywnę także obok kary pozbawienia wonności, jeśli sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub gdy korzyść majątkową osiągnął. Wysokość stawki dziennej, jest ustalana przez sąd, biorąc pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Stawka dzienna nie może być niższa od 10 złotych, ani też przekraczać 2000 złotych.
Kara ograniczenia wolności
Kara ograniczenia wolności, należy do rodzaju kar o charakterze nie izolacyjnym. Sąd wymierza ją w miesiącach i latach. W rozumieniu kodeksu trwa najkrócej miesiąc, najdłużej 2 lata. Kara ograniczenia wolności polega na:
- obowiązku wykonania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne,
- obowiązku pozostawania w miejscu stałego pobytu lub w innym wyznaczonym miejscu, z zastosowaniem systemu dozoru elektronicznego,
- obowiązku wykonywania pracy zarobkowej, nauki lub przygotowania się do zawodu,
- obowiązku powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających,
- obowiązku poddania się terapii uzależnień,
- obowiązku poddania się terapii, w szczególności psychoterapii lub psychoedukacji,
- obowiązku uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych,
- obowiązku powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
- obowiązku powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego lub innych osób,
- potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd.
Powyższe obowiązki i potrącenie sąd, może orzec łącznie lub osobno. W czasie odbywania kary ograniczenia wolności skazany nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu oraz ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary. Wymierzając karę ograniczenia wolności, sąd może orzec świadczenie pieniężnie lub obowiązek przeproszenia pokrzywdzonego i wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby.
Nieodpłatna, kontrolowana praca na cele społeczne jest wykonywana w wymiarze od 20 do 40 godzin w stosunku miesięcznym. Potrącenie wynagrodzenia za pracę może być orzeczone wobec osoby zatrudnionej. W czasie na jaki zostało orzeczone potrącenie, skazany nie może rozwiązać stosunku pracy bez zgody sądu.
Pozbawienie wolności
Kara pozbawienia wolności trwa najkrócej miesiąc, najdłużej 15 lat. Wymierza się ją w miesiącach i latach. Ponadto kodeks przewiduje karę 25 lat pozbawienia wolności oraz dożywotniego pozbawienia wolności. Powyższe kary polegają na odizolowaniu sprawcy, który popełnił najcięższe przestępstwa od reszty społeczeństwa. Co do zasady tą karę skazany odbywa w zakładzie karnym.
Zamiana kary pozbawienia wolności na grzywnę lub karę ograniczenia wolności
Jeśli ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, sąd może zamiast tej kary orzec grzywnę albo karę ograniczenia wolności.
Orzeczenie kary ograniczenia wolności wraz z karą pozbawienia wolności
W sprawie o występek, który jest zagrożony karą pozbawienia wolności, niezależnie od dolnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego w ustawie za dany czyn, sąd może orzec jednocześnie karę pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym 3 miesięcy, a jeżeli górna granica ustawowego zagrożenia wynosi przynajmniej 10 lat – 6 miesięcy, oraz karę ograniczenia wolności do lat 2. W pierwszej kolejności wykonuje się wówczas karę pozbawienia wolności, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Obniżenie lub obostrzenie kary
Jeśli ustawa przewiduje obniżenie albo nadzwyczajne obostrzenie górnej granicy ustawowego zagrożenia, a ustawowe zagrożenie obejmuje więcej niż jedną z kar grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności, obniżenie albo obostrzenie odnosi się do każdej z tych kar. Kara nadzwyczajnie obostrzona nie może przekroczyć 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności lub 20 lat pozbawienia wolności. Trzeba mieć na uwadze, że jeśli ustawa przewiduje obniżenie górnej granicy ustawowego zagrożenia, kara wymierzona za przestępstwo zagrożone karą dożywotniego pozbawienia wolności nie może przekroczyć 25 lat pozbawienia wolności, a za przestępstwo zagrożone karą 25 lat pozbawienia wolności nie może przekroczyć 20 lat pozbawienia wolności.
Podstawa prawna:
art. 32 – 38 – Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553)
