Pierwszą kwestią jest zawarcie, a w zasadzie pisemne potwierdzenie umowy o pracę. W praktyce podpisanie umowy o pracę po zakończonej rozmowie kwalifikacyjnej nie zdarza się zbyt często. Pracodawca musi jednak wiedzieć, że nie ma takiego obowiązku. Z drugiej jednak strony zawarta umowa o pracę (nawet w formie ustnej) musi zostać potwierdzona pisemnie najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy. Brak zadośćuczynienia powyższemu obowiązkowi stanowi wykroczenie karne objęte sankcją pod postacią grzywny nawet do 3 000 zł.
Kolejny obowiązek – zgłoszenie pracownika do objęcia go obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym w ZUS obarczony został dosyć krótki, bo 7 dniowym terminem liczonym od dnia zawarcia umowy o pracę. Z drugiej strony nie każdy pracownik podlega obowiązkowym ubezpieczeniom, ponieważ jego składki opłaca inny pracodawca. Więcej na temat kwestii obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i pracowników im podlegających możecie znaleźć w naszych artykułach. Konsekwencje niezgłoszenia pracownika do ZUS są dużo bardziej dotkliwe, niż w przypadku niepotwierdzenia zawartej umowy. Jeżeli bowiem w trakcie kontroli okaże się, że pracodawca zapomniał lub celowo nie zgłosił pracownika do ZUS, inspektor pracy powiadamia Zakład, co w konsekwencji wiąże się ze skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego i ukaraniem grzywną w wysokości nawet do 5 000 zł. Z kolei nieopłacanie (bądź nieterminowe opłacanie) składek na Fundusz Pracy wiąże się z możliwością ukarania grzywną w przedziale od 3 000 zł do 5 000 zł.
Legalność zatrudnienia jest związana także z częstą praktyką obchodzenia prawa poprzez zawieranie umów cywilnoprawnych, podczas gdy nawiązany stosunek prawny ma jednoznaczny charakter stosunku pracy. Jeżeli zatem pracodawca zawarł z nami umowę zlecenia lub umowę o dzieło, a wykonujemy pracę pod jego kierownictwem i w wyznaczonym odgórnie czasie pracy, to tak naprawdę obowiązuje nas umowa o pracę – i wszelkie prawa i obowiązki pracownicze wynikające z prawa pracy. Pamiętajmy, że zawarcie umowy cywilnoprawnej w warunkach, w których powinna być nawiązana umowa o pracę, skutkuje możliwością nałożenia na pracodawcę mandatu w wysokości od 1 000 do 2 000 zł, a sąd na wniosek inspektora ma prawo orzec grzywnę od 1 000 nawet do 30 000 zł.
Dodatkowo zgodnie z treścią art. 120 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, każdy kto powierza cudzoziemcowi nielegalne wykonywanie pracy podlega karze grzywny nie niższej niż 3 000 zł. Kto za pomocą wprowadzenia cudzoziemca w błąd, wyzyskania błędu, wykorzystania zależności służbowej lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania doprowadza cudzoziemca do nielegalnego wykonywania pracy, podlega karze grzywny do 10 000 zł. Kto żąda od cudzoziemca korzyści majątkowej w zamian za podjęcie działań zmierzających do uzyskania zezwolenia na pracę lub innego dokumentu uprawniającego do wykonywania pracy, podlega karze grzywny nie niższej niż 3 000 zł. Kto za pomocą wprowadzenia w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania doprowadza inną osobę do powierzenia cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy, podlega karze grzywny do 10 000 zł.
