Spis treści
Co należy do obowiązków biorącego rzecz do używania?
Z uwagi na to, że umowa użyczenia jest umową nieodpłatną, czyli użyczający nie pobiera żadnej opłaty za oddanie rzeczy do używania – to nie ma on obowiązku utrzymania przedmiotu użyczenia w należytym stanie. Zatem należy pamiętać, że to właśnie biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej. Jeżeli poczynił inne wydatki lub nakłady na rzecz, stosuje się odpowiednio przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia. Co więcej biorący do używania nie może żądać zwrotu tych wydatków od użyczającego. Do zwykłych kosztów koszty utrzymania należy zaliczyć wydatki konieczne, które pozwalają na utrzymanie rzeczy w stanie niepogorszonym, czyli w takim stanie w jakim się znajdowała przed zawarciem umowy – chodzi tutaj np. o koszty drobnych napraw. Oceniając to, co należy zaliczyć do zwykłych kosztów związanych z utrzymaniem rzeczy użyczonej należy wziąć pod uwagę właściwości rzeczy oddanej do używania. Nie można się zgodzić z tym, że do zwykłych kosztów utrzymania rzeczy użyczonej zaliczać np. koszty związane z ubezpieczeniem tej rzeczy lub opłaceniem podatku. W sytuacji, gdyby jednak doszło do tego, czyli biorący do używania poczynił inne wydatki lub nakłady na rzecz do których nie był zobowiązany, to stosuje się wówczas odpowiednio regulacje dotyczące prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia. Biorący rzecz do używania powinien działać z korzyścią dla użyczającego, a przy prowadzeniu sprawy obowiązany jest zachowywać należytą staranność.
Dodatkowo, w myśl przepisu art. 718 kodeksu cywilnego, po zakończeniu użyczenia biorący do używania zobowiązany jest do tego, aby zwrócić użyczającemu rzecz w stanie niepogorszonym, jednakże biorący nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania. W przypadku, gdy biorący do używania powierzył rzecz innej osobie, obowiązek powyższy ciąży także na tej osobie. Należy pamiętać także o tym, że bez zgody użyczającego biorący nie może oddać rzeczy użyczonej osobie trzeciej do używania.
Obowiązki użyczającego
Przede wszystkim, użyczający jest zobligowany do powstrzymania się od jakichkolwiek działań, które mogłyby utrudnić biorącemu w używanie rzeczy. Przepis art. 711 kodeksu cywilnego stanowi również, że w przypadku, gdy rzecz użyczona ma wady, użyczający obowiązany jest do naprawienia szkody, którą wyrządził biorącemu przez to, że wiedząc o wadach nie zawiadomił go o nich. Jednakże przepisu tego nie stosuje się, gdy biorący mógł wadę z łatwością zauważyć.
Odebranie rzeczy oddanej do używania
Nawet w przypadku, gdy umowa użyczenia została zawarta na czas określony, to użyczający może odebrać rzecz biorącemu do używania, jeśli ten używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub z przeznaczeniem rzeczy. Użyczający może odebrać rzecz biorącemu do używania także, gdy okaże się, że biorący do używania powierza rzecz innej osobie, nie będąc do tego upoważnionym przez umowę ani zmuszony przez okoliczności, albo jeżeli rzecz stanie się potrzebna użyczającemu z powodów nieprzewidzianych w chwili zawarcia umowy.
Podstawa prawna:
art. 710 – 719 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93)
