Założenia ogólne odpowiedzialności karnej skarbowej wywodzą się z powszechnego prawa karnego. Do popełnienia przestępstwa skarbowego i wykroczenia skarbowego konieczne jest stwierdzenie, że w czasie czynu zabronionego sprawca dopuścił się zachowania ocenianego, jako zawinione. Dla przypisania winy konieczne jest stwierdzenie następujących elementów:
1. wiek sprawcy zdatnego do ponoszenia odpowiedzialności karnoskarbowej,
2. rozpoznawalność karalności,
3. zdolności do rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swoim postępowaniem,
4. obiektywna zdolność sprawcy do zachowania zgodnego z prawem.
Zgodnie z treścią art. 22 Kodeksu karnego skarbowego, kodeks karny skarbowy stosuje 3 rodzaje kar za popełnienie przestępstwa skarbowego:
1) kara grzywny w stawkach dziennych,
2) kara ograniczenia wolności,
3) kara pozbawienia wolności.
Środkami karnymi są:
1) dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
2) przepadek przedmiotów,
3) ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów,
4) przepadek korzyści majątkowej,
4a) ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku korzyści majątkowej,
5) zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska,
6) podanie wyroku do publicznej wiadomość,
7) pozbawienie praw publicznych,
8) środki związane z poddaniem sprawcy próbie:
a) warunkowe umorzenie postępowania karnego,
b) warunkowe zawieszenie wykonania kary,
c) warunkowe zwolnienie.
Środkami zabezpieczającymi są:
1) umieszczenie w zakładzie zamkniętym,
2) umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym,
3) umieszczenie w zakładzie karnym, w którym stosuje się środki lecznicze lub rehabilitacyjne,
4) umieszczenie w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego,
5) skierowanie do placówki leczniczo-rehabilitacyjnej,
6) przepadek przedmiotów.
Katalog jest rozbudowany, wyczerpujący i zamknięty. Poza wskazanym wyliczeniem katalogowym nie dopuszcza się innych kar, środków karnych czy środków zabezpieczających.
