Ostatnimi czasy w naszych artykułach pojawiła się informacja dotycząca lepszego ustalania dłużników. Ustawodawca chcąc zlikwidować pojawiające się problemy w tym zakresie nałożył szereg nowych obowiązków nie tylko na sądy ale także i na wierzycieli dochodzących swoich roszczeń w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Dla przypomnienia, sądy będą miały w ramach prowadzonego postępowania obowiązek ustalania numerów PESEL lub NIP wskazanego przez wierzyciela dłużnika, i to już w pierwszym piśmie procesowym. Tak naprawdę obowiązek podawania powyższych danych identyfikujących dłużnika spoczywać będzie nie tyle na sądach, lecz na wierzycielach którzy zdecydują się skierować sprawę do e-sądu. Sądy mają pełnić rolę nadzorczą, będą bowiem kontrolowały poprawność podanych numerów z określeniem słownym dłużnika. W tym celu udostępniona ma zostać dla nich specjalna baza, w której znajdują się numery PESEL i NIP. Senacka komisja ustawodawcza proponuje także rozszerzenie katalogu kar za podanie błędnych danych w zakresie numeru PESEL i NIP. Takie posunięcie ma oczywiście wzmocnić przestrzeganie nowych przepisów i ochronić wszystkie strony danego postępowania. Nowelizacja nie weszła jeszcze w życie, jednak przepisy zaczną obowiązywać najprawdopodobniej jeszcze w tym roku. Ważną kwestią jest czy zmiany obejmą wyłącznie postępowanie prowadzone w ramach e-sądu czy też na stałe wejdą do całej polskiej procedury sądowej. Pomimo tego, iż prace nad zmianami ciągle trwają, już pojawiają się głosy krytyczne, jakoby nowy obowiązek był zbędny. Przeciwnicy podkreślają, że dostęp do bazy numerów PESEL jest ograniczony i drogi, a czas uzyskania informacji może trwać nawet do 3 miesięcy.
W związku z pomysłem wprowadzenia nowych obowiązków pojawią się także nowe koszty. Logiczne jest bowiem, że nakładanie na sądy i wierzycieli konieczności ustalania aktualnych danych dłużników muszą spowodować modyfikację dotychczasowych opłat sądowych. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych chce jak zmniejszyć owe koszty jak tylko się da, w związku z tym planowana jest obniżka opłat za uzyskanie numeru PESEL bezpośrednio z bazy MSW – ma być to koszt rzędu 7 lub 5 zł, obecnie jest to aż 31 zł. Jednocześnie ustawodawca wprowadza zasadę karania za wprowadzanie sądu w błąd, co do danych PESEL lub NIP dłużnika przekazywanych przez jego wierzycieli. Aby skutecznie wymóc rzetelne stosowanie nowej regulacji zdecydowano się na wprowadzenie grzywny w wysokości 5 000 zł. Takie rozwiązanie zostało niejako wymuszone na MSW, bowiem do tej pory wierzyciele nie kwapili się do prawidłowego określania dłużnika w pismach inicjujących postępowaniem przed e-sądem.
Warto jednak podkreślić, że ukaranie grzywną nie będzie obligatoryjne, sąd w ramach swojej swobody decyzyjnej będzie mógł bowiem skorzystać z tego rozwiązania fakultatywnie. Jak będzie w praktyce, oczywiście na to pytanie będzie można odpowiedzieć dopiero, gdy nowe przepisy na dobre zagoszczą w polskim systemie prawnym.
