Zgodnie z treścią art. 304 § 1 k.p.k. (kodeksu postepowania karnego), każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Szczególny obowiązek przepisy prawa nakładają na instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu. Instytucje te są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa (art. 304 § 2 k.p.k.).
Przepis art. 304 § 1 k.p.k. wprowadza społeczny, a nie prawny, obowiązek zawiadomienia prokuratora lub Policji o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu. Chodzi zatem tylko o te przestępstwa, które są ścigane w trybie publicznoskargowym. Nie ma zatem obowiązku ani prawnego, ani społecznego zawiadamiać o przestępstwach prywatnoskargowych (n. pomówienie, naruszenie nietykalności). Nie dopełnienie tego obowiązku, a zatem nie zawiadomienie o przestępstwie nie pociąga co do zasady, za sobą żadnych sankcji karnych dla osoby, która posiada informacje o przestępstwie. Obowiązkiem tym ustawa obejmuje każdego posiadającego wiedzę w tym zakresie.
Wynikający z art. 304 § 2 k.p.k. obowiązek denuncjacji obejmuje jedynie instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu. Oprócz powiadomienia prokuratora lub Policji, instytucje te obowiązane są nadto przedsięwziąć niezbędne czynności, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa. Zaniechanie obowiązku prawnego zawiadomienia o przestępstwie pociąga za sobą odpowiedzialność karną z art. 231 k.k. Jak wynika z treści tego przepisu, funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Na osobach, które działają jako funkcjonariusze publiczni, ciąży zatem nie tylko społeczny ale i prawny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie, a jego nie dopełnienie może spowodować odpowiedzialność karną tych osób.
Również inne przepisy ustawowe mogą wprowadzać taką odpowiedzialność, np. ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.) zobowiązuje banki do zawiadomienia prokuratora o przypadkach uzasadniających podejrzenie zaistnienia okoliczności wskazujących na wykorzystanie działalności banków do celów przestępczych. Z kolei zgodnie z art. 15 ustawy z 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 44, poz. 287 z późn. zm.) organy tej inspekcji w razie stwierdzenia, że działanie lub zaniechanie kierownika jednostki organizacyjnej, jej pracownika lub innej osoby wyczerpuje znamiona przestępstwa przeciwko środowisku – kieruje do organu powołanego do ścigania przestępstw zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, dołączając dowody dokumentujące podejrzenie. Oznacza to także ewentualną odpowiedzialność karną za nie zawiadomienie organów ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.
Podobne regulacje o szczególnych prawnych obowiązkach zawiadamiania o przestępstwie zawierają także inne ustawy, np. ustawa z 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 z późn. zm.) czy ustawa z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857 z późn. zm.). Również ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493) stanowi w art. 12, że osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych powzięły podejrzenie o popełnieniu przestępstwa z użyciem przemocy wobec członków rodziny, powinny niezwłocznie zawiadomić o tym Policję lub prokuratora. Pojęcia "członek rodziny" oraz "przemoc w rodzinie" cytowania ustawa definiuje w art. 2 pkt 1 i 2.
Niezależnie od powyższych przepisów, wprost prawny obowiązek denuncjacji penalizuje przepis art. 240 § 1 k.k. w zakresie wymienionych w tym przepisie przestępstw. Obowiązek ten ciąży na każdym, kto ma wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego określonego w art. 118, 127, 128, 130, 134, 140, 148, 163, 166 lub 252 kodeku karnego. Chodzi zatem głównie o ciężkie przepisy dotyczące działań terrorystycznych, zamachu stanu, zamach na życie prezydenta, zabójstwa, sprowadzenia niebezpieczeństwa, piractwo i wzięcie zakładnika. Ustawa wymaga od zawiadamiającego, by posiadał on wiarygodną wiadomość. Niespełnienie obowiązku wynikającego z art. 240 § 1 k.k. zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3. Por. jednak § 2 i 3 art. 240 k.k.
