Numer PESEL
Zgodnie z obowiązującymi przepisami numer PESEL, czyli numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, jest to jedenastocyfrowy, stały symbol numeryczny, jednoznacznie identyfikujący osobę fizyczną, w którym sześć pierwszych cyfr oznacza datę urodzenia (rok, miesiąc, dzień), kolejne cztery to liczba porządkowa i płeć osoby, a ostatnia jest cyfrą kontrolną służącą do komputerowej kontroli poprawności nadanego numeru ewidencyjnego. Jest on nadawany obywatelom polskim zameldowanym na pobyt stały lub czasowy trwający ponad 3 miesiące, a także osobom ubiegającym się o wydanie dowodu osobistego, cudzoziemcom zameldowanym na pobyt stały lub czasowy trwający ponad 3 miesiące, obywatelom polskim i cudzoziemcom, którzy podlegają ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu na terytorium Polski oraz obywatelom polskim zamieszkałym za granicą, ubiegającym się o wydanie paszportu.
Dokonuje tego minister spraw wewnętrznych na wniosek właściwego organu gminy, płatnika składek ubezpieczeniowych lub polskiego konsula. W przypadku, gdy odrębne przepisy przewidują potrzebę posiadania numeru PESEL przez inne, niż w/w osoby minister spraw wewnętrznych, na pisemny wniosek takich osób,, może nadać ten numer.
Zmiana numeru PESEL według obowiązujących przepisów
Numer PESEL może również ulec zmianie. W chwili obecnej możliwe jest to w 4 przypadkach. Po pierwsze numer PESEL może być zmieniony w sytuacji, gdy następuje sprostowanie daty urodzenia osoby, dla której był nadany. Może to nastąpić także wtedy, gdy zostanie sprostowane oznaczenie płci, zapisanej w dokumentach, lub też płeć osoby, której numer nadano, zostanie zmieniona. Kolejna możliwość zmiany numeru PESEL to sporządzenie nowego aktu urodzenia w przypadku adopcji dziecka. Numer PESEL jest zmieniany również w przypadku wprowadzenia w błąd organu co do tożsamości osoby, dla której numer ten był nadany. Zmiany numeru PESEL dokonuje minister spraw wewnętrznych na pisemny wniosek zainteresowanej osoby.
Jak będzie wyglądała zmiana numeru PESEL po wprowadzeniu nowej ustawy?
Nowa Ustawa z dnia 24 września 2010r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2010r., Nr 217, poz. 1427 ze zm.), która zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2015r., przewiduje tylko 3 sytuacje, w których możliwa będzie zmiana numeru PESEL. Będzie on zmieniany w przypadku sprostowania daty urodzenia, zmiany płci oraz nadania tego numeru na skutek omyłki organu administracji publicznej mającej wpływ na ten numer lub wprowadzenia w błąd organu administracji publicznej co do tożsamości osoby. Co istotne, zmiany numeru PESELbędzie dokonywał z urzędu minister spraw wewnętrznych, na wniosek kierownika urzędu stanu cywilnego lub organu, który się pomylił albo został wprowadzony w błąd. Z takim wnioskiem nie będzie mogła jednak wystąpić osoba, której zmiana będzie dotyczyła. Będzie ona jedynie powiadamiana już o stosownej zmianie. Od chwili powiadomienia o zmianie taka osoba nie będzie mogła posługiwać się poprzednio nadanym numerem PESEL. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 4 stycznia 201 r. w sprawie nadania lub zmiany numeru PESEL (Dz. U. z 2012r., Nr 0, poz. 74 ze zm.), które wejdzie w życie również 1 stycznia 2015r., sporządzenie nowego aktu urodzenia w wyniku adopcji dziecka będzie z kolei skutkowało nadaniem nowego numeru PESEL i usunięciem z rejestru PESEL oraz z rejestru mieszkańców danych przysposobionego dziecka zamieszczonych w tych rejestrach przed adopcją. Wniosek w tej sprawie będzie składał właściwy kierownik urzędu stanu cywilnego. Rozwiązanie stosunku przysposobienia, powiązane z unieważnieniem aktu urodzenia sporządzonego po adopcji, nie będzie jednak powodowało zmiany numeru PESEL. Dotychczasowe dane, wynikające z unieważnionego aktu urodzenia sporządzonego po adopcji, będą usuwane z rejestru PESEL oraz z rejestrów mieszkańców.
