Kodeks Pracy z zasady chroni pensje zatrudnionych. W świetle obowiązujących przepisów pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani scedować go na inną osobę. Wypłata musi odbywać się w określonym terminie, w formie pieniężnej i co najmniej raz w miesiącu. – Wynagrodzenie wypłaca się z dołu, czyli za pracę wykonaną i nie później niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego – wskazuje Weronika Florkowska z PrimeSoft Polska firmy znanej w branży IT. – Jeżeli dzień wypłaty wypada w dniu wolnym od pracy, to wówczas wynagrodzenie wypłaca się dzień wcześniej – dodaje Florkowska. Z punktu widzenia pracownika to korzystne uregulowania. Nie wolno zapominać jednak, że prawo przewiduje także niej przyjemne ewentualności np. potrącenia z pensji.
Cztery powody do potrąceń
Sytuacje w których można potrącić pracownikowi część wynagrodzenia są ściśle określone w Kodeksie Pracy. – Z wynagrodzenia o pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych potrąceniu, podlegają tylko cztery rodzaje należności – mówi mecenas Konrad Syryca z Fic, Syryca Kancelarii Radców Prawnych Sp. P. – Chodzi tu o zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi oraz kary pieniężne przewidziane w artykule 108 kodeksu pracy. Chodzi tu o kary dotyczące m.in. nieprzestrzegania przez pracownika przepisów bezpieczeństwa oraz nieusprawiedliwione obecności – dodaje mec. Syryca. Trzeba jednak zaznaczyć, że nawet w przypadku potrąceń prawo w jakimś stopniu chroni pensję pracownika: po pierwsze istnieją kwoty wolne od potrąceń, a po drugie istnieją maksymalne granice potrąceń.
Alimenty przodem
Bez zgody pracownika pracodawca może potrącić 3/5 wynagrodzenia pracownika na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych egzekwowanych na podstawie tytułów wykonawczych. W tym przypadku nie istnieje kwota wolna od potrąceń. Na zaspokojenie świadczeń innych niż alimentacyjne, ale egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych można potrącić ½ wynagrodzenia danego pracownika. Obowiązuje tu jednak kwota wolna od potrąceń. Wynosi ona tyle, ile kwota minimalnego wynagrodzenia po odliczenia składek na ubezpieczenie społeczne i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Obecnie w Polsce wysokość pensji minimalnej określono na poziomie: 1680 zł brutto. Potrącenia wykonane w celu rozliczenia zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi mogą stanowić ½ wynagrodzenia. W takim przypadku kwota wolna od potrąceń to 75% minimalnego wynagrodzenia po odliczenia składek na ubezpieczenie społeczne i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Drogie nieobecności
Jak wygląda sytuacja w przypadku pracowników, którzy mają na swoim koncie nieusprawiedliwione nieobecności w pracy, przekroczenie przepisów bezpieczeństwa bądź porządkowych? Kara za jedno przekroczenie i za jedną nieusprawiedliwioną nieobecność nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika. Łącznie kary z tego tytułu nie mogą przekraczać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty po dokonaniu wszystkich potrąceń. W tym przypadku kwota wolna od potrąceń stanowi 90% minimalnego wynagrodzenia za pracę, po uprzednim odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
