Prezydent Miasta w oparciu o art. 104 k.p.a. i art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2001 r. Nr 87, poz. 960 ze zm.) – wymeldowania odmówił, a Wojewoda decyzję utrzymał w mocy. Wojewódzki Sąd Administracyjny skargę oddalił. Ojciec dzieci wniósł skargę kasacyjną. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ powołał się na treść art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych i wskazał, iż P. Ł. jest najemcą lokalu na podstawie decyzji Urzędu Miejskiego. Następnie Wojewoda swoją decyzją utrzymał w mocy decyzję organu niższej instancji, powołując się również na art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Uzasadniając swoje stanowisko organ odwoławczy zaznaczył, iż ewidencja ludności ma charakter czysto rejestracyjny i nie może być utożsamiana z prawem do lokalu. W sprawie nie można mówić ani o dobrowolnym opuszczeniu lokalu ani o trwałym jego opuszczeniu. Organ odwoławczy poparł pogląd Prezydenta Miasta, iż wykonanie orzeczenia sądowego o umieszczeniu dzieci w rodzinie zastępczej, nie ma charakteru dobrowolnego opuszczenia lokalu. Przebywanie małoletnich u dziadków związane jest ze sprawowaniem opieki, która ustaje z chwilą osiągnięcia przez nie pełnoletności. Ponadto należy podkreślić, że dzieci deklarują chęć powrotu do przedmiotowego lokalu po uzyskaniu pełnoletności.
Ojciec dzieci wniósł skargę kasacyjną. Naczelny Sąd Administracyjny skargę kasacyjną oddalił. W uzasadnieniu stwierdził, że skarga kasacyjna zarzuca błędną wykładnię art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, polegającą na przyjęciu, iż jedną z ustawowych przesłanek uzasadniających wymeldowanie z miejsca pobytu stałego, jest opuszczenie lokalu w sposób dobrowolny. Odnosząc się do tak sformułowanego zarzutu należy wskazać, że w utrwalonym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjęto, iż opuszczenie miejsca pobytu stałego, jako niezbędna przesłanka wymeldowania, określona w art. 15 ust. 2 cytowanej wyżej ustawy, winno być rozumiane jako zaniechanie posiadania lokalu będącego dotychczasowym miejscem stałego pobytu i dobrowolne wyprowadzenie się do innego mieszkania. Rezygnacja z prawa do przebywania w lokalu powinna nastąpić w sposób wyraźny, poprzez złożenie stosownego oświadczenia, ale również poprzez odpowiednie zachowanie, które w sposób niebudzący wątpliwości wyraża wolę danej osoby. Opuszczeniem jest zatem nie tylko fizyczne nieprzebywanie, ale i zamiar opuszczenia danego lokalu, z jednoczesnym zerwaniem wszelkich związków z lokalem dotychczasowym i założeniem w nowym miejscu ośrodka swoich osobistych i majątkowych interesów. Zamiar, który da się określić na podstawie obiektywnych, możliwych do stwierdzenia okoliczności. Zatem opuszczenie lokalu winno mieć charakter dobrowolny. Za tego rodzaju dobrowolne opuszczenie stałego miejsca pobytu niewątpliwie nie można uznać umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej na mocy prawomocnego rozstrzygnięcia sądu.
Sąd pierwszej instancji stwierdził, że przesłanką wymeldowania osoby z miejsca pobytu stałego jest opuszczenie przez nią lokalu w sposób trwały i dobrowolny. Zatem wbrew zarzutowi skargi kasacyjnej Sąd nie stwierdził, że przesłanką wymeldowania jest opuszczenie lokalu w sposób dobrowolny, lecz, że opuszczenie lokalu jako przesłanka uzasadniająca wymeldowanie winna mieć charakter dobrowolny. Oznacza to, że Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowej wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 stycznia 2008 r., sygn. akt II OSK 1865/06
