Egzekwowanie długów od niewłaściwych osób było tak poważnym problemem w Polsce, że ustawodawca zdecydował się na usprawnienie funkcjonowania e-sądów i rozwiązanie tego problemu. Nowelizacja przepisów w tym zakresie zakłada bowiem nowy obowiązek dla sądów.
Dla przypomnienia, działalność pierwszego polskiego e-sądu rozpoczęła się wraz z dniem 1 stycznia 2012 r., dla przypomnienia jest to Sąd Rejonowy w Lublinie (Wydział XVI Cywilny), który posiada swoją własną stronę internetową pod adresem: www.e-sad.gov.pl Tam też możemy znaleźć wszelkie interesujące nas informacje. Pamiętajmy jednocześnie, że wszelkie czynności procesowe (łącznie ze złożeniem pozwu) można dokonać wyłączne za pośrednictwem powyższej strony. Zgodnie z treścią art. 50528 Kodeksu postępowania cywilnego, w elektronicznym postępowaniu upominawczym stosuje się przepisy o postępowaniu upominawczym z pewnymi wyraźnie określonymi odrębnościami. Pozew w e-sądzie może zostać złożony przez każdy podmiot (nie tylko przez osoby fizyczne). Oczywiście zasady dotyczące pełnomocnictwa i reprezentacji podmiotów przez profesjonalnych pełnomocników znajdują w tej materii także zastosowanie. Podstawowym warunkiem skorzystania z elektronicznego postępowania upominawczego jest posiadanie konta w e-sądzie. Założenie e-konta nie jest trudne, a cała procedura jest bardzo zbliżona do zakładania konta e-mail. Wchodząc na stronę internetową e-sądu klikamy w zakładkę ZAREJESTRUJ KONTO, a następnie podążamy za wyświetlającymi się instrukcjami. Przy zakładaniu konta będą potrzebne imię i nazwisko, nr PESEL, nr dowodu osobistego, miejsce urodzenia, adres poczty elektronicznej, adres do korespondencji, a także wymyślone przez nas hasło. Po poprawnym zarejestrowaniu konto zostanie założone, a dana osoba będzie mogła logować się do systemu w przyszłości bez żadnego problemu. Nie zapominajmy jednak, że korzystanie z konta elektronicznego jest możliwe dopiero po złożeniu podpisu elektronicznego pod pismem procesowym. Na obecną chwilę elektroniczne postępowanie upominawcze jest przeznaczone wyłącznie dla roszczeń o charakterze pieniężnym.
Wracając jednak do kwestii zmian w procedurze e-sądu, już niedługo sądy będą miały w ramach tego postępowania obowiązek ustalania numerów PESEL lub NIP wskazanego przez wierzyciela dłużnika, i to w pierwszym piśmie procesowym. Tak naprawdę obowiązek podawania powyższych danych identyfikujących dłużnika spoczywać będzie nie tyle na sądach, lecz na wierzycielach którzy zdecydują się skierować sprawę do e-sądu. Sądy mają pełnić rolę nadzorczą, będą bowiem kontrolowały poprawność podanych numerów z określeniem słownym dłużnika. W tym celu udostępniona ma zostać dla nich specjalna baza, w której znajdują się numery PESEL i NIP. Senacka komisja ustawodawcza proponuje także rozszerzenie katalogu kar za podanie błędnych danych w zakresie numeru PESEL i NIP. Takie posunięcie ma oczywiście wzmocnić przestrzeganie nowych przepisów i ochronić wszystkie strony danego postępowania. Nowelizacja nie weszła jeszcze w życie, oczekuje na akceptację Sejmu. Ważną kwestią jest czy zmiany obejmą wyłącznie postępowanie prowadzone w ramach e-sądu czy też na stałe wejdą do całej polskiej procedury sądowej. Pomimo tego, iż prace nad zmianami ciągle trwają, już pojawiają się głosy krytyczne, jakoby nowy obowiązek był zbędny. Przeciwnicy podkreślają, że dostęp do bazy numerów PESEL jest ograniczony i drogi, a czas uzyskania informacji może trwać nawet do 3 miesięcy.
