Szczegółowo kwestie związane z zawieraniem przez przedsiębiorców umów na odległość regulują przepisy ustawy z dnia 2 marca 2000 roku o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. 22 poz. 271). Zgodnie z przepisami ustawy, umowy zawierane z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, w szczególności drukowanego lub elektronicznego formularza zamówienia niezaadresowanego lub zaadresowanego, listu seryjnego w postaci drukowanej lub elektronicznej, reklamy prasowej z wydrukowanym formularzem zamówienia, reklamy w postaci elektronicznej, katalogu, telefonu, telefaksu, radia, telewizji, automatycznego urządzenia wywołującego, wizjofonu, wideotekstu, poczty elektronicznej lub innych środków komunikacji elektronicznej, są umowami zawieranymi na odległość, jeżeli kontrahentem konsumenta jest przedsiębiorca, który w taki sposób zorganizował swoją działalność.Odstąpienie od umowy
Konsument, który zawarł umowę na odległość, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie dziesięciu dni. Termin dziesięciodniowy, w którym konsument może odstąpić od umowy, liczy się od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi – od dnia jej zawarcia. Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem. Przedsiębiorca, który zawarł umowę na odległość, nie może w umowie lub regulaminie zrobić zastrzeżenia, że konsumentowi wolno odstąpić od umowy za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne).
Jeżeli konsument nie został powiadomiony przy zawarciu umowy m. in. o istotnych właściwościach świadczenia i jego przedmiotu, cenie lub wynagrodzeniu obejmujących wszystkie ich składniki, a w szczególności cła i podatki, zasadach zapłaty ceny lub wynagrodzenia oraz kosztach oraz terminie i sposobie dostawy, a także o prawie odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni, konsument może odstąpić od umowy, wynosi trzy miesiące i liczy się od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi – od dnia jej zawarcia. Jeżeli jednak konsument po rozpoczęciu biegu tego terminu otrzyma potwierdzenie, termin ulega skróceniu do dziesięciu dni od tej daty.
Skutki odstąpienia od umowy
W razie odstąpienia od umowy umowa jest uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. To, co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Jednym słowem konsument zwraca kupiona rzecz, a przedsiębiorca winien dokonać zwrotu na rzecz konsumenta zapłaconej przez niego ceny. Zwrot powinien nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie czternastu dni. Jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat, należą się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty.
Można się umówić, że prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje
Zasadniczo, jeżeli strony nie umówiły się inaczej, prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość nie przysługuje konsumentowi w wypadkach:
1) świadczenia usług rozpoczętego, za zgodą konsumenta, przed upływem terminu do odstąpienia od umowy,
2) dotyczących nagrań audialnych i wizualnych oraz zapisanych na informatycznych nośnikach danych po usunięciu przez konsumenta ich oryginalnego opakowania,
3) umów dotyczących świadczeń, za które cena lub wynagrodzenie zależy wyłącznie od ruchu cen na rynku finansowym,
4) świadczeń o właściwościach określonych przez konsumenta w złożonym przez niego zamówieniu lub ściśle związanych z jego osobą,
5) świadczeń, które z uwagi na ich charakter nie mogą zostać zwrócone lub których przedmiot ulega szybkiemu zepsuciu,
6) dostarczania prasy,
7) usług w zakresie gier hazardowych.
Oznacza to, ze w umowie lub regulaminie należy dokładnie czytać, czy nie zostało wyłączone prawo konsumenta do odstąpienia od umowy zawartej na odległość w ww. sytuacjach. Głównie wypadki te dotyczą świadczenia usług na rzecz konsumenta lub sprzedaży nagrań lub programów, Konsument zawierając umowę na odległość często akceptując postanowienia umowy lub regulaminu, których nawet nie czyta, wyraża zgodę na ich postanowienia i automatycznie rezygnuje z przysługującego mu prawa do odstąpienia od takich umowy. W takim przypadku nie będzie mógł później odstąpić od umowy i będzie musiał swoje świadczenie spełnić – czyli zapłacić za towar lub usługę, która być może nie była mu w cale potrzebna.
Jarosław olejarz
Radca prawny
