W zakresie prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy Zakład przeprowadził w ubiegłym roku 312,9 tys. badań kontrolnych. Ich rezultat to wstrzymanie wypłaty świadczeń dla 32,2 tys. osób. Oznacza to, że lekarze orzecznicy ZUS uznali 10,3% badanych za zdolnych do pracy. W przypadku 21,6 tys. osób zdecydowali natomiast o konieczności odbycia rehabilitacji leczniczej. Liczba dni ograniczonej w wyniku kontroli absencji chorobowej wyniosła 167,5 tys. Kwota wstrzymanych z tego tytułu zasiłków osiągnęła natomiast 7,6 mln zł. Kontrola prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich od początku stycznia do końca grudnia ubiegłego roku objęła 68,9 tys. osób. Stwierdzone nieprawidłowości skutkowały pozbawieniem prawa do zasiłku 2,4 tys. ubezpieczonych. W rezultacie ZUS wstrzymał wypłatę zasiłku na łączną kwotę 3,4 mln zł.
Przepisy ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nakładają na Zakład Ubezpieczeń Społecznych także obowiązek obniżenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego w przypadku, gdy ustał tytuł ubezpieczenia. Wysokość świadczenia jest ograniczana w tym przypadku do 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kraju. W całym 2010 r. ZUS obniżył z tego tytułu wypłatę świadczeń o kwotę 121,7 mln zł. Kolejnym z powodów ograniczenia wysokości wypłacanego świadczenia chorobowego jest opóźnienie w przekazaniu zwolnienia lekarskiego pracodawcy. Świadczenie w zmniejszonej kwocie wypłacane jest od ósmego dnia niezdolności do pracy do czasu dostarczenia zwolnienia. Kwota ograniczonych z tego tytułu ubiegłorocznych świadczeń sięgnęła 8,5 mln zł. W rezultacie – łącznie w całym 2010 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wstrzymał lub obniżył świadczenia chorobowe na sumę 141,3 mln zł. W tym czasie kwota wypłaconych przez Zakład zasiłków chorobowych wyniosła 6,8 mld zł. Warto wiedzieć, że prawo przeprowadzania kontroli wykorzystania zwolnień lekarskich mają również pracodawcy, którzy zatrudniają powyżej 20 osób.
Warto również wspomnieć, iż rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 października 2010 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, wzoru zaświadczenia lekarskiego i zaświadczenia lekarskiego wydanego w wyniku kontroli lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. nr 189 poz. 1270), zmieniona została treść formularza. Zmiana ta polega na uproszczeniu dotychczasowej treści formularza ZUS ZLA. Uproszczenie polega na usunięciu niektórych pól znajdujących się w dotychczasowym wzorze zaświadczenia lekarskiego. Nowa treść zaświadczenia lekarskiego zawiera dane, które są wystarczające dla ustalenia prawa do zasiłków i ich wysokości. Zgodnie z przepisami tego rozporządzenia, do wyczerpania zapasów, zaświadczenia lekarskie o niezdolności do pracy mogą być wystawione także na formularzu według wzoru określonego w dotychczas obowiązujących przepisach.
W związku z powyższym, od daty wejścia w życie powołanego rozporządzenia, czyli od 12 stycznia 2011r., dokumentem do wypłaty zasiłku chorobowego i zasiłku opiekuńczego może być zaświadczenie lekarskie:
- wystawione na nowym formularzu ZUS ZLA,
- wystawione na formularzu ZUS ZLA według wzoru obowiązującego przed tą datą, wypełnione według zasad obowiązujących od 12 stycznia 2011r., tj. nie zawierające np. liczby dni niezdolności do pracy, albo z polami wypełnionymi według nowych zasad (np. z wpisaną wartością „4" w pole „Ubezpieczony w").
