Zgodnie z art. 34 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, koszty działalności egzekucyjnej komornika obejmują koszty osobowe i rzeczowe ponoszone w związku z prowadzoną działalnością egzekucyjną; koszty ochrony zajętego mienia i niezbędnej ochrony osobistej oraz ubezpieczenia mienia kancelarii i własnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej; koszty przejazdów w miejscowości będącej siedzibą komornika, korespondencji, obrotu pieniężnego, przewozu drobnych ruchomości niewymagających transportu specjalistycznego; obowiązkowe opłaty na samorząd komorniczy ponoszone zgodnie z przepisami ustawy; inne koszty niezbędne do wykonywania czynności egzekucyjnych oraz czynności przewidziane przepisami ustawy, jeżeli nie są pokrywane w trybie określonym w art. 39. Powyższe koszty komornik pokrywa z uzyskanych opłat egzekucyjnych. Zgodnie z art. 39 w/w ustawy komornikowi należy się zwrot wydatków gotówkowych poniesionych w toku egzekucji tylko w zakresie określonym ustawą. Wydatki te obejmują:
- należności biegłych;
- koszty ogłoszeń w pismach;
- koszty transportu specjalistycznego, przejazdu poza miejscowość, która jest siedzibą komornika, przechowywania i ubezpieczania zajętych ruchomości;
- należności osób powołanych, na podstawie odrębnych przepisów, do udziału w czynnościach;
- koszty działania komornika, o których mowa w art. 8 ust. 11, poza terenem rewiru komorniczego;
- koszty doręczenia środków pieniężnych przez pocztę lub przelewem bankowym;
- koszty uzyskiwania informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego lub wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia;
- koszty doręczenia korespondencji, za wyjątkiem kosztów doręczenia stronom zawiadomienia o wszczęciu egzekucji bądź postępowania zabezpieczającego.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że koszty egzekucyjne były nie tak dawno przedmiotem badania prowadzonego przez Trybunał Konstytucyjny. 20 listopada 2012 r. TK orzekł iż zasady dotyczące obniżania opłaty egzekucyjnej są zgodne z Konstytucją RP. Art. 49 ust. 2 oraz art. 49 ust. 1 zdanie drugie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 19 ustawy z dnia 24 września 2004 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, są zgodne z art. 64 ust. 2 w związku z art. 2 Konstytucji. Trybunał stwierdził, że merytorycznego rozpoznania wymaga zarzut skarżącego co do niezgodności treści normatywnej, jaką nadały w praktyce sądy zaskarżonym przepisom z art. 64 ust. 2 konstytucji w związku z art. 2 konstytucji. Zarzut ten nie był rozpatrywany przez Trybunał we wcześniejszych sprawach. Trybunał przypomniał, że możliwość korygowania przez sąd wysokości opłaty egzekucyjnej wiąże się z charakterem tej opłaty oraz sposobem jej obliczania i egzekwowania przez samego komornika.
Kompetencja sądu w zakresie miarkowania opłaty egzekucyjnej znajduje zastosowanie w sytuacjach wyjątkowych i ma na celu przeciwdziałanie nadużyciom prawa, polegającym na ustalaniu przez komornika wygórowanej opłaty, która w rażący sposób odbiega od zasad określonych w art. 49 ust. 1 ustawy o komornikach. Dotyczy to w szczególności wysokości opłaty egzekucyjnej w postępowaniu, które nie wymagało od komornika znacznego nakładu pracy ani nie było czasochłonne.
Ochrona praw majątkowych wynikająca z art. 64 ust. 2 Konstytucji nie może i nie powinna być rozumiana zdaniem TK jako zagwarantowanie określonego poziomu dochodów albo też wyeliminowanie ryzyka ponoszenia strat z tytułu wykonywania czynności egzekucyjnych przez komornika. Prowadzenie działalności na własny rachunek powoduje, że każdy podmiot, niezależnie od jego charakteru prawnego, może osiągać dochód bądź ponosić stratę.
Wg TK „Użycie przez ustawodawcę zwrotów niedookreślonych nie jest równoznaczne z arbitralnością rozstrzygnięcia. Posługiwanie się zwrotami niedookreślonymi jest tradycyjną techniką ustawodawczą, która nie budzi zastrzeżeń, jeżeli tylko zachowane są gwarancje proceduralne dotyczące wypełniania tych zwrotów realną treścią. Orzeczenia sądowe (podjęte w ramach prawidłowo prowadzonego postępowania i prawidłowo uzasadnione) zapewniają istnienie tych gwarancji. Nie bez znaczenia jest również to, że rozstrzygnięcie sądu podlega kontroli instancyjnej, którą może zainicjować sam komornik”.
Trybunał uznał za nietrafny zarzut skarżącego o arbitralności sądów orzekających na podstawie zaskarżonych przepisów. Sądy, zmniejszając wysokość opłat egzekucyjnych, kierują się przesłankami ustalania ich wysokości wskazanymi w art. 49 ust. 1 ustawy o komornikach, w szczególności wydatkami oraz nakładem pracy komornika w czasie postępowania egzekucyjnego. Zaskarżone przepisy nie dają podstaw sądom do zmniejszania wysokości opłat egzekucyjnych tylko ze względu na to, że dłużnikami są zakłady opieki zdrowotnej. W praktyce orzeczniczej sądy również nie nadały zaskarżonym przepisom treści normatywnej faworyzującej tę kategorię dłużników z uszczerbkiem dla praw majątkowych komorników. Opłata egzekucyjna, zbliżona charakterem do opłat sądowych, jest należnością o charakterze publicznoprawnym, stanowiącą rodzaj daniny publicznej i na taki jej charakter nie ma wpływu okoliczność, że przychody z opłat egzekucyjnych przeznaczone są, zgodnie z art. 35 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji z 1997 r., na pokrywanie kosztów działalności egzekucyjnej komornika i na jego dochód z prowadzonej działalności.
