Nowe przepisy mają ułatwić zaciąganie kredytów konsumenckich w innych krajach Unii Europejskiej oraz ujednolicić ochronę konsumentów. Charakterystyczną cechą dyrektywy jest zasada maksymalnej harmonizacji kierunkowej. Oznacza to, że wybrane zagadnienia muszą zostać uregulowane w taki sam sposób przez wszystkich członków Unii Europejskiej. Aktualnie ustawa o kredycie konsumenckim z 2001 roku określ zasady, na jakich udziela się w Polsce kredytów do kwoty 80 tys. złotych lub jej równowartości w walucie obcej. Przepisy, które wejdą w życie w 2010 roku obejmą kredyty o wartości do 75 000 euro. Zgodnie z obecnym kursem euro to około 340 tys. zł, a nie tak, jak w tej chwili – do 80 tys. zł.
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami konsument może odstąpić od umowy w ciągu 10 dni od jej podpisania bez podawania przyczyny. Przy zawieraniu umowy klient powinien otrzymać od kredytodawcy wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy – z oznaczeniem jego imienia, nazwiska (nazwy) i adresu zamieszkania (siedziby). W przypadku, gdy umowa o kredyt nie zawierała takiej informacji, można od niej odstąpić w terminie 10 dni od dnia jej otrzymania na piśmie, nie później jednak niż w terminie 3 miesięcy od dnia zawarcia umowy. Dyrektywa wydłuża termin na odstąpienie od umowy do 14 dni od momentu jej zawarcia, dając konsumentowi więcej czasu na dokładne przemyślenie decyzji.
Bardzo ważnym elementem, który wprowadza dyrektywa, jest Europejski Ujednolicony Formularz Kredytowy, który ma zawierać wszystkie podstawowe informacje o kredycie, takie jak np.: koszty pożyczki, ubezpieczenia itp. Na ich podstawie konsumenci mają podjąć świadomą decyzję odnośnie zaciąganego kredytu. Ponadto będą mogli z łatwością porównywać oferty różnych przedsiębiorców, ponieważ standardowy formularz zostanie wprowadzony we wszystkich państwach członkowskich. Duży nacisk położony został na sposób komunikacji z potencjalnym klientem w reklamach. Nowe unijne prawo wymaga, aby oprócz rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania konsument otrzymywał cały pakiet szczegółowych informacji zawsze wtedy, gdy kredytodawca podaje koszt uzyskania pożyczki.
Wraz z wejściem w życie dyrektywy instytucje udzielające kredytów będą mogły otrzymać rekompensatę w przypadku, gdy konsument wcześniej spłaci zaciągniętą pożyczkę. Zgodnie z aktualnie obowiązującą ustawą o kredycie konsumenckim wcześniejsza spłata kredytu nie pociąga za sobą żadnych opłat. Należy jednak wziąć pod uwagę, że wprowadzana zmiana nie będzie jednak dotyczyła wszystkich kredytów, a jedynie pożyczek charakteryzujących się stałą stopą oprocentowania. Poszczególne państwa członkowskie Unii Europejskiej mogą też wprowadzić przepisy zgodnie, z którymi kredytodawcy przysługiwałaby rekompensata tylko w sytuacji, gdy spłacona przed terminem kwota przekracza w ciągu 12 miesięcy określoną wartość ustaloną m.in. w stosunku do średniej wysokości udzielanych w Polsce kredytów.
Ponadto wejście w życie dyrektywy pomoże również w wyeliminowaniu praktyk, które budzą poważne wątpliwości. Do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów docierają liczne sygnały, że niektóre instytucje parabankowe pobierają od konsumentów wysoką opłatę przygotowawczą, po czym decydują o nieudzielaniu kredytu, nie oddając jednocześnie pobranej kwoty. Polskie przepisy określają, że łączna kwota wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów związanych z zawarciem umowy o kredyt konsumencki nie może przekroczyć 5% udzielonej pożyczki. Zgodnie z obecnie obowiązującym prawem opłata przygotowawcza nie podlega zwrotowi. Jednakże zmieni się to po wdrożeniu nowej regulacji. Dyrektywa wprowadza również obowiązek badania zdolności kredytowej konsumenta przed udzieleniem kredytu przez wszystkie instytucje udzielające pożyczek. Obecnie taki obowiązek spoczywa jedynie na bankach, nie muszą tego robić np. SKOK-i.
