Spis treści
Tajemnica weksel in blanco
Weksel ten jest w zasadzie niczym innym jak dokumentem wartościowym, który musi zawierać odpowiednie określone prawem elementy aby był uznany za weksel, jednakże na chwilę jego wystawiania nie jest uzupełniony. Stąd też wierzyciel zawiera z dłużnikiem porozumienie (poręczyciel także wyraża na to zgodę), że w określonej sytuacji uzupełni on weksel zgodnie z zawartym porozumieniem. Porozumienie to zwane jest deklaracją wekslową. Deklaracja taka może być zawarta jako odrębny dokument lub treść oświadczenia może być zawarta np. w umowie pożyczki. W zasadzie prawo nie określa ani formy ani warunków takiego porozumienia, co oznacza że może być ono zawierane w dowolnej formie i w dowolnym zakresie, zgodnie z ogólnymi zasadami prawnymi (w zakresie swobody zawierania umów).
Wierzyciel wypełnia weksel na dowolną kwotę
W wypadku, gdy dłużnik nie spłaca należności zabezpieczonej wekslem in blanco, wierzyciel wypełnia go na sumę i z terminem płatności zgodnie z porozumieniem stron (jeżeli sporządzona została deklaracja wekslowa), według własnego uznania na sumę należności wynikającej z treści umowy np. kredytowej. W tym momencie dłużnik nie ma żądnej kontroli nad kwotą jaka zostanie wpisana na wekslu. Wierzyciel może np. zawyżyć ją znacznie i weksel taki będzie ważny (np. jeden z banków stosował zasadę, że do kwoty długu na dzień uzupełniania weksla doliczał 20%, co miało mu rekompensować odsetki za okres 1 roku). Od tak wypełnionego weksla naliczane są odsetki ustawowe od dnia jego płatności do dnia faktycznej zapłaty. Na tym etapie dłużnik nie ma żadnego prawa sprzeciwu co do kwoty lub innych elementów weksla, może jedynie weksel wykupić lub nie.
Uwaga!
Jeśli chcesz szybko i poprawnie przygotować Wezwanie do wykupu weksla
przejdź do formularza »
Sąd nie bada istnienia roszczenia
Dochodzenie roszczeń z weksla następuje przed sądem powszechnym, w trybie postępowania nakazowego. Wierzyciel do pozwu o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym dołącza należycie wypełniony oryginał weksla oraz deklarację wekslową jeżeli była sporządzona, dowód zawiadomienia wystawcy o wypełnieniu weksla (wezwanie wykupu) jeżeli z deklaracji wynikał taki obowiązek. Innych dokumentów w zasadzie do sądu nie trzeba przekazywać. Opłata w tym postępowaniu sądowym jest niższa, albowiem wynosi jedynie ok. 1,25% wartości roszczenia (1/4 wartości wpisu stosunkowego, który wynosi 5% wartości przedmiotu sporu). Sąd w postępowaniu tym jeżeli weksel był prawidłowo wypełniony wyda nakaz zapłaty orzekając, że pozwany ma zaspokoić roszczenie w całości lub wnieść w ustawowym terminie zarzuty. Zarzuty pozwanego nie mogą dotyczyć samego roszczenia a jedynie kwestii związanej z uzupełnieniem weksla, stąd bardzo ciężko w takiej sytuacji jest wnieść je w taki sposób, aby nakaz został uchylony. Ponadto wnosząc zarzuty pozwany musi uiścić opłatę sądową w wysokości ok. 3,75% wartości roszczenia (3/4 wpisu stosunkowego, który wynosi 5% wartości przedmiotu sporu). Wszystko to powoduje, że pozwanemu bardzo ciężko bronić się przed takim orzeczeniem.
Nakaz od razu do komornika
Wydany przez sąd nakaz zapłaty od razu stanowi tytuł zabezpieczający, jeszcze przed uprawomocnieniem się wierzyciel może złożyć go do komornika, który wszczyna egzekucję. Mamy zatem sytuację taką, że dłużnik wnosi zarzuty, które nie są jeszcze rozpoznane przez sąd, a komornik już zaczyna zajmować rachunki bankowe oraz wszczyna całe postępowanie zabezpieczające, które z punktu widzenia dłużnika niczym się nie różni od zwykłej egzekucji. Takie postępowanie komornika w zasadzie bardzo ciężko jest wstrzymać, a sprawy mogą toczyć się całymi latami. W zasadzie może to doprowadzić do upadłości dłużnika, zanim jeszcze sprawy związane z wekslem i nakazałem zapłaty się uprawomocnią. Prawomocny nakaz zapłaty jest tytułem egzekucyjnym i wówczas już egzekucja prowadzona jest nie jako postępowanie zabezpieczające ale egzekucyjne.
Zły adres – duże problemy
Często problemy pojawiają się z powodu zmiany miejsca siedziby lub zamieszkania dłużnika wekslowego. W takim przypadku korespondencja może być kierowana pod stary adres, gdzie nie jest odbierana pomimo awizowania. Wówczas o tym, że wierzyciel sprawę wniósł do sądu dowiadujemy się od komornika, który zajął nam rachunek. W takim przypadku dochodzenia swoich praw jest jeszcze bardziej skomplikowane, albowiem trzeba dobrze znać procedury prawne. Możemy bowiem, żądać przywrócenia terminu do wniesienia zarzutów, ale musimy zrobić to zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego i mamy na to tylko 7 dni, licząc od dnia gdy dowiedzieliśmy się o zajęciu rachunku lub innej czynności egzekucyjnej. Później będzie to już niemożliwe…
Poręczyciel odpowiada tak samo jak dłużnik
Poręczyciel wekslowy inaczej zwany awalistą, odpowiada tak samo (solidarnie) z innymi dłużnikami wekslowymi czyli innymi osobami podpisanymi na wekslu. Zobowiązanie poręczyciela ma charakter samoistny (niezależny od ważności zobowiązania za które poręcza) z tym, że żadna czynność prawna (np. ugoda Banku z wystawcą weksla) nie może zwiększać jego zakresu odpowiedzialności. Co do zasady poręczycielowi przysługują te same prawa związane z podnoszonymi zarzutami, jakie przysługują wystawcy weksla (dłużnikowi głównemu).
Odpowiedzialność współmałżonka za długi
Egzekucja należności z weksla prowadzona do dłużnika, który pozostaje w związku małżeńskim (w tym poręczonego przez osobę pozostająca w związku małżeńskim) może być skierowana tylko do majątku odrębnego wystawcy lub poręczyciela wekslowego. Prowadzenie egzekucji z majątku wspólnego małżonków jest możliwe tylko w przypadku, gdy współmałżonek wyraził zgodę na zaciągniecie zobowiązania lub udzielenie poręczenia wekslowego lub gdy wartość zobowiązania nie przekracza zwykłego zarządu majątkiem wspólnym małżonków. W takim przypadku wierzyciel musi jednakże uzyskać odpowiednią klauzulę na tytuł wykonawczy, obejmującą rozszerzenie dochodzenia roszczenia także względem współmałżonka. Oczywiście jeżeli współmałżonek podpisał sam weksel (jako wystawca lub awalista), wówczas odpowiada standardowo jako dłużnik wekslowy i nie są wymagane dodatkowe klauzule.
Wspólnik odpowiada jako osoba fizyczna
Spółki cywilne nie posiadają osobowości prawnej ani zdolności wekslowej. Egzekucja należności z weksli wystawionych przez te spółki będzie nieskuteczna, chyba że wspólnicy je podpisali jako osoby fizyczne, gdyż możliwe jest wystawienie weksla przez wszystkich wspólników spółki cywilnej jako osoby fizyczne. W takim przypadku pozew kieruje się przeciwko wszystkim wspólnikom podpisanym na wekslu.
