Co oznacza zmiana imienia?
Zgodnie z przedmiotową ustawą taka zmiana oznacza zmianę na inne imię lub zmianę pisowni imienia. Zmiana pisowni polega głównie na dostosowaniu imienia do zasad polskiej pisowni, np. Xawery na Ksawery, Gustav na Gustaw, Sarah na Sara itp.
Kto może zmienić imię?
Zmiany imienia mogą dokonać:
– obywatele polscy,
– cudzoziemcy nieposiadający obywatelstwa żadnego państwa, jeżeli posiadają w Rzeczypospolitej Polskiej miejsce pobytu stałego,
– cudzoziemcy, którzy uzyskali w Polsce status uchodźcy ale tylko ze szczególnie ważnych powodów związanych z zagrożeniem ich prawa do życia, zdrowia, wolności lub bezpieczeństwa osobistego.
Tylko ważne powody
Ponieważ imię podlega ochronie prawnej można je zmienić tylko z ważnych powodów. Zmiana ta może dotyczyć w szczególności:
– imienia ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka,
– na imię używane,
– na imię, które zostało bezprawnie zmienione,
– na imię noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.
Oczywiście są to tylko przykładowe powody zmiany imienia. W przypadku, gdy dana osoba chce dokonać zmiany z innych względów i odpowiednio to uargumentuje, może uzyskać zgodę na zmianę imienia także z tych innych powodów.
Imię ośmieszające albo nielicującego z godnością człowieka
Najważniejszym powodem, umożliwiającym zmianę imienia jest posiadanie imienia ośmieszającego lub nielicującego z godnością człowieka. Mimo, iż zgodnie z art. 50 Ustawy z dnia 29 września 1986r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2011r., Nr 212, poz. 1264) urzędnik stanu cywilnego może odmówić przyjęcia oświadczenia o wyborze dla dziecka ośmieszającego lub nieprzyzwoitego imienia, zdarza się, że wnioskodawca posiada imię, które jest przyczyną różnego rodzaju prześladowań. Tak może być w przypadku tzw. imion staromodnych tupu Pelagia, Filomena, Petronela itp.
Imię używane
Kolejna sytuacja dotyczy osób, które posługują się innym imieniem, niż jest wpisane w akcie urodzenia. Chodzi to zarówno o pseudonimy artystyczne jak i przybrane imiona używane z uwagi na śmieszność prawdziwych imion.
Imię bezprawnie zmienione
Zmiana w tym zakresie związana jest z bezprawną modyfikacją imion, której dokonywano w przeszłości, bez wniosków stron i ich zgody.
Należy złożyć wniosek
Zmiany imienia i nazwiska dokonuje się na wniosek strony. Wniosek ten należy złożyć osobiście w Urzędzie Stanu Cywilnego, właściwym ze względu na miejsce pobytu stałego wnioskodawcy. Obowiązek osobistego złożenia wniosku umożliwia potwierdzenie jego tożsamości. Czynności tej nie można więc dokonać przez pełnomocnika. Jedynie osoby zamieszkałe za granicą mogą złożyć ten wniosek za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej. Możliwe jest również złożenie wniosku, bez zachowania wszystkich tych wymogów, pod warunkiem dokonania tej czynności w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. W przypadku zmiany imienia lub nazwiska małoletniego dziecka wniosek składa jego przedstawiciel ustawowy – rodzic lub opiekun prawny. Rodzice dziecka mogą również, w ciągu 6 miesięcy od daty sporządzenia aktu urodzenia, złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne oświadczenie o zmianie imienia (imion) dziecka wpisanego do aktu w chwili jego sporządzenia. Przedmiotowy wniosek powinien zawierać następujące dane:
– imię, nazwisko, adres zameldowania, numer PESEL osoby, której zmiana dotyczy,
– imię, na jakie ma nastąpić zmiana;
– odpowiednie uzasadnienie, czyli podanie powodów zmiany imienia.
Do tak sporządzonego wniosku należy dołączyć odpis zupełny aktu urodzenia, odpis zupełny aktu małżeństwa, oraz inne dokumenty uzasadniające zmianę imienia. Jeżeli wniosek o zmianę imienia składa się w tym samym urzędzie stanu cywilnego, w którym zostały sporządzone te dokumenty, doręczanie odpisów nie jest konieczne.
Decyzja
Zgoda albo odmowa zgody na dokonanie zmiany zależy od decyzji kierownika USC, właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego wnioskodawcy a w przypadku braku takiego miejsca od kierownika USC właściwego ze względu na ostatnie miejsce pobytu stałego wnioskodawcy albo jego zastępcy. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej rozstrzyga kierownik USC właściwy dla miasta stołecznego Warszawy albo jego zastępca. Od decyzji kierownika USC przysługuje odwołanie do właściwego miejscowo wojewody. Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem kierownika USC, w terminie 14 dni od doręczenia decyzji.
