To na zakładzie ubezpieczeń ciąży obowiązek podjęcia czynności, zmierzających do wyjaśnienia okoliczności szkody. Obowiązku tego nie można przerzucić na osobę poszkodowaną.
Wielokrotnie zdarza się, że ubezpieczyciel odmawia poszkodowanemu wypłaty świadczenia, powołując się na przepis art. 6 kodeksu cywilnego. Uznaje tym samym, że to poszkodowany, jako osoba zainteresowana przyznaniem odszkodowania, powinien samodzielnie wykazać jego zasadność, tj. udowodnić okoliczności powstania szkody, jak również jej rozmiar. W ten sposób zakład ubezpieczeń stawia się w roli arbitra, biernie oczekującego na zebrane w sprawie dowody i dokonującego ich ostatecznej oceny. Poszkodowany zaś, nie mając zazwyczaj wiedzy i doświadczenia w przedmiocie likwidacji szkód, nie orientuje się, jakie konkretnie dokumenty powinien przedłożyć na potwierdzenie zgłaszanych przez siebie roszczeń. W konsekwencji nie potrafi należycie udokumentować szkody, co skutkuje podtrzymaniem odmownej decyzji ubezpieczyciela.
Zgodnie z generalną zasadą prawa cywilnego, wyrażoną w treści art. 6 Kodeksu cywilnego, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Oznacza to, że osoba roszcząca powinna wykazać za pomocą odpowiednich dowodów, że fakty, na które powołuje się przy uzasadnieniu swych praw, są prawdziwe.
Pamiętaj: Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.
Podstawa prawna: Art. 6 Kodeksu cywilnego
Na gruncie ubezpieczeń wspomniana zasada ulega jednakpewnej modyfikacji. Przede wszystkim, zgodnie z art. 16 ust. 1. ustawy o działalności ubezpieczeniowej, zakład ubezpieczeń, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o zajściu zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, podejmuje szereg czynności, zmierzających do ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości odszkodowania, a także informuje osobę uprawnioną z tytułu umowy ubezpieczenia, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odszkodowania. Ubezpieczyciel, domagając się jakiegokolwiek dokumentu, powinien móc wykazać, że jego żądanie jest niezbędne do dalszego prowadzenia postępowania. Ponadto ubezpieczyciel nie powinien żądać dokumentów, które może pozyskać samodzielnie (np. dokumentacji medycznej, notatki policji).
Jednocześnie, w odniesieniu do szkód komunikacyjnych, zastosowanie znajduje art. 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Zgodnie z przywołanym przepisem osoba występująca z roszczeniem powinna przedstawić zakładowi ubezpieczeń posiadane dowody dotyczące zdarzenia i szkody oraz ułatwić mu ustalenie okoliczności zdarzenia i rozmiaru szkody. Na poszkodowanym ciąży zatem obowiązek udokumentowania szkody, jednak zasadniczy ciężar postępowania likwidacyjnego spoczywa na zakładzie ubezpieczeń. To ubezpieczyciel inicjuje czynności zmierzające do wyjaśnienia okoliczności szkody i jej rozmiaru.
Tym samym poszkodowany nie ma obowiązku udowadniać okoliczności wypadku. To ubezpieczyciel powinien w tym celu wystąpić do odpowiednich organów i instytucji, by pozyskać odpowiedni materiał dowodowy.
