Świadek w postępowaniu rozwodowym
Na wstępie należy zaznaczyć, że w sprawie o rozwód mamy do czynienia ze szczególnymi zasadami dotyczącymi tego kto może być świadkiem. Zasadniczo, zgodnie z art. 259 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, świadkami nie mogą być:
- osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń;
- wojskowi i urzędnicy niezwolnieni od zachowania w tajemnicy informacji niejawnych o klauzuli "zastrzeżone" lub "poufne", jeżeli ich zeznanie miałoby być połączone z jej naruszeniem;
- przedstawiciele ustawowi stron oraz osoby, które mogą być przesłuchane w charakterze strony jako organy osoby prawnej lub innej organizacji mającej zdolność sądową;
- współuczestnicy jednolici.
Mediator nie może być świadkiem co do faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji. Ponadto, należy wskazać, że w sprawach rozwodowych, świadkami nie mogą być wszyscy małoletni, którzy nie ukończyli lat trzynastu. Natomiast w odniesieniu do zstępnych stron, czyli do dzieci rozwodzących się małżonków – świadkami nie będą mogły być dzieci, jeśli nie ukończyły 17 lat.
Należy liczyć się z tym, że może się tak zdarzyć, że sąd będzie chciał z urzędy wysłuchać informacyjnie dzieci stron postępowania rozwodowego. Jednakże – takie informacyjne wysłuchanie – nie stanowi od strony formalnej dowodu w sprawie o rozwód.
Mając powyższe zasady na uwadze, nie ma żadnych przeszkód, aby strony postępowania rozwodowego mogły powołać na świadków najbliższe osoby z rodziny, np. matkę, ojca, czy też rodzeństwo, a także pełnoletnie dzieci.
Czy świadkowie mogą odmówić składania zeznań?
Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, za wyjątkiem małżonków stron, ich wstępnych, zstępnych i rodzeństwa oraz powinowatych w tej samej linii lub stopniu, jak również osób pozostających ze stronami w stosunku przysposobienia. Prawo odmowy zeznań trwa po ustaniu małżeństwa lub rozwiązaniu stosunku przysposobienia. Jednakże odmowa zeznań nie jest dopuszczalna w sprawach o prawa stanu, z wyjątkiem spraw o rozwód. Warto pamiętać o tym, że świadek może odmówić odpowiedzi na zadane mu pytanie, jeżeli zeznanie mogłoby narazić jego lub jego bliskich, wymienionych w paragrafie poprzedzającym, na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową albo jeżeli zeznanie miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej. Duchowny może odmówić zeznań co do faktów powierzonych mu na spowiedzi.
W jaki sposób prawidłowo należy wskazać świadka w pozwie o rozwód?
Strona powołująca się na dowód ze świadków obowiązana jest dokładnie oznaczyć fakty, które mają być zeznaniami poszczególnych świadków stwierdzone, i wskazać świadków, tak by wezwanie ich do sądu było możliwe. Zatem, już w pierwszym piśmie procesowym, czyli:
- w pozwie o rozwód – w przypadku gdy jesteś stroną, która inicjuje postępowanie rozwodowe,
- w odpowiedzi na pozew o rozwód – w przypadku, gdy jesteś stroną pozwaną postępowania rozwodowego
– należy wskazać imię i nazwisko świadka, jego aktualny adres zamieszkania oraz okoliczności, które może potwierdzić.
Przykład:
Wnoszę o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania w charakterze świadka – Marka Nowaka, zam. ul. Nowakowa 1/5, 11-111 Wrocław na okoliczność ustalenia: przyczyn rozpadu pożycia małżeńskiego stron, relacji małżeńskich, winy powódki w rozpadzie pożycia małżeńskiego itd.
Czy muszę uzyskać zgodę potencjalnego świadka na to, aby móc go wskazać w pozwie o rozwód?
Nie, nie potrzebujesz zgody potencjalnego świadka na to, aby móc go wskazać w pozwie rozwodowym/odpowiedzi na pozew o rozwód. Należy pamiętać o tym, że składanie zeznań jest obowiązkiem każdego, kto zostanie wezwany przez sąd.
Podstawa prawna:
Art. 258, art. 259, art. 261, ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296)
