Spis treści
Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa mogą wnieść tylko określone osoby
Warto wiedzieć, że z powództwem o zaprzeczenie ojcostwa może wystąpić mąż matki dziecka, matka dziecka, dziecko oraz prokurator. Co ważne, proces o zaprzeczenie ojcostwa jest postępowaniem odrębnym i nie może się odbyć w trakcie procesu o rozwód, czy o alimenty.
Możliwość wniesienia powództwa przysługuje mężowi matki
Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może wytoczyć mąż matki, pod warunkiem zachowania odpowiedniego terminu i spełnieniu określonych wymagań. Może on więc to zrobić w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę ale nie później niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Zaprzeczenie ojcostwa następuje przez wykazanie, że mąż matki nie jest ojcem dziecka. Mężczyzna wytacza powództwo przeciwko swojej żonie oraz dziecku. W przypadku, gdy matka nie żyje powództwo wytacza się tylko przeciwko dziecku. Jeżeli mąż matki został całkowicie ubezwłasnowolniony z powodu choroby psychicznej lub innego rodzaju zaburzeń psychicznych, na które zapadł w ciągu terminu do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa, z powództwem tym może wystąpić jego przedstawiciel ustawowy. Termin do wytoczenia powództwa wynosi w tym wypadku 6 miesięcy od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego, a jeżeli przedstawiciel dowiedział się o urodzeniu się dziecka dopiero później – 6 miesięcy od dnia, w którym się o tym dowiedział. W sytuacji, gdy przedstawiciel ustawowy męża całkowicie ubezwłasnowolnionego nie wystąpił z powództwem o zaprzeczenie ojcostwa, mąż może je wytoczyć po uchyleniu ubezwłasnowolnienia. Ma na to 6 miesięcy od dnia uchylenia ubezwłasnowolnienia, a jeżeli powziął wiadomość o urodzeniu się dziecka dopiero później – 6 miesięcy od dnia, w którym tę wiadomość powziął. W przypadku, gdy mąż matki zapadł na chorobę psychiczną lub innego rodzaju zaburzenia psychiczne w ciągu terminu do wniesienia powództwa i mimo istnienia podstaw do ubezwłasnowolnienia całkowitego nie został ubezwłasnowolniony, może wnieść je w ciągu 6 miesięcy od ustania choroby lub zaburzeń, a gdy dowiedział się o urodzeniu się dziecka dopiero później – w ciągu 6 miesięcy od tego momentu. Należy pamiętać, że zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne jeżeli dziecko zostało poczęte w następstwie zabiegu medycznego, na który mąż matki wyraził zgodę. Co ważne, nie dotyczy to wyłącznie zapłodnienia in-vitro (pozaustrojowego) ale również innych metod wspomagania zapłodnienia.
Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może również wytoczyć matka, pełnoletnie dziecko i prokurator
Postępowanie o zaprzeczenie ojcostwa może wszcząć również matka. Powinna jednak zrobić to w ciągu 6 miesięcy od urodzenia dziecka. W takim przypadku powództwo wytacza się przeciwko ojcu i dziecku. Z takim powództwem może wystąpić także pełnoletnie dziecko ale nie później jednak niż w ciągu 3 lat od osiągnięcia pełnoletności. Dziecko powinno wytoczyć powództwo przeciwko mężowi swojej matki i matce, a jeżeli matka nie żyje – przeciwko jej mężowi. Jeżeli mąż matki nie żyje, wnosi się je przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy. Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może wytoczyć także prokurator w sytuacji, gdy jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego. Prokuratora jednak nie obowiązują jednak konkretne terminy i może on je wytoczyć w każdym czasie.
Postępowanie w sprawie o zaprzeczenie ojcostwa
Sprawy o zaprzeczenie ojcostwa rozpatrywane są przez sąd rejonowy właściwy dla miejsca zamieszkania pozwanego. Jeżeli nie jest to możliwe, sprawę wytacza się w sądzie rejonowym miejsca zamieszkania wnoszącego sprawę. W przypadku, gdy sąd wyda wyrok obalający domniemanie ojcostwa męża matki, wtedy uznaje się że stosunek rodzicielstwa między mężem matki a dzieckiem matki nigdy nie istniał. Od chwili uprawomocnienia się wyroku ustaje władza rodzicielska. Nie powoduje to jednak nieważności działań podjętych przez męża matki w imieniu dziecka przed prawomocnym wyrokiem. Mąż matki, zobowiązany prawomocnym wyrokiem do świadczenia alimentów na rzecz dziecka, może z chwilą prawomocnego orzeczenia zaprzeczającego ojcostwo żądać ustalenia, że ustał jego obowiązek alimentacyjny. Nie przysługuje mu jednak roszczenie o zwrot alimentów zapłaconych przed prawomocnym zaprzeczeniem ojcostwa.
Podstawa prawna:
art. 62-70 Ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 788 ze zm.),
art. 453-456, art. 457-458 Ustawy z dnia 17 listopada 1964r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2014r., poz. 101 ze zm.)
