Zgodnie z art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:
- matce albo ojcu,
- osobom, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- opiekunowi faktycznemu dziecka,
- osobie innej niż spokrewniona w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, w przypadku gdy nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu albo gdy osoba ta nie jest w stanie sprawować opieki, jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą:
- legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo
- osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
W tym roku pojawiła się nowa propozycja regulacji prawnej w tym zakresie mająca na celu zakończenie wyłudzania pieniędzy od państwa na fikcyjną opiekę. Nowelizacja ma wejść w życie 1 stycznia 2013 r. Obecnie obowiązujący zakres podmiotowy przepisu omawianej ustawy nie ulegnie żadnej zmianie, wprowadzony zostanie natomiast dodatkowy warunek polegający na tym, że niepełnosprawność członka rodziny musi powstać do ukończenia przez niego 18 roku życia lub w trakcie nauki, ale nie później niż do ukończenia 25 roku życia. Widać zatem, że ustawodawca zamierza obostrzyć dotychczasowe przepisy. Podnosi się, że po wejściu proponowanych zmian prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przysługiwać będzie jedynie rodzicom niepełnosprawnego dziecka. Odrzucane będą bowiem wnioski dotyczące opieki sprawowanej przez dorosłe już dzieci względem swoich niepełnosprawnych rodziców czy dziadków. Zachowany ma być jednak okres przejściowy dla tych osób, które otrzymują świadczenie pielęgnacyjne obecnie, a nie spełnią wymogów nowej regulacji. Prawo do świadczenia będzie zachowane aż do 30 czerwca przyszłego roku.
