Aktualny stan prawny określa sposób dotowania publicznych przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego, prowadzonych przez osoby prawne i fizyczne inne niż jednostka samorządu terytorialnego. W art. 80 ust. 2 określono, że przedszkola te otrzymują na każde dziecko z budżetu gminy dotację w wysokości równej wydatkom bieżącym przewidzianym na jedno dziecko w przedszkolach publicznych prowadzonych przez gminę, z tym że na dziecko niepełnosprawne w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawne dziecko uczęszczające do przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego. Określono także, że w przypadku braku na terenie gminy przedszkola prowadzonego przez gminę, podstawą do ustalenia wysokości dotacji są wydatki bieżące ponoszone przez najbliższą gminę na prowadzenie przedszkoli publicznych. Z kolei w przypadku innych form wychowania przedszkolnego wysokość dotacji przewidzianej na jedno dziecko nie może być niższa niż 50% wydatków bieżących przewidzianych na jedno dziecko w przedszkolu publicznym prowadzonym przez gminę, z tym że na dziecko niepełnosprawne w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawne dziecko uczęszczające do przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego.
Szczegółową podstawę dotowania niepublicznych przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego stanowi art. 90 ust. 2b ustawy. Zgodnie z tą regulacją dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każde dziecko w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jedno dziecko. Z tą uwagą, że na dziecko niepełnosprawne w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawne dziecko uczęszczające do przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego, pod warunkiem że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji. W przypadku braku na terenie gminy przedszkola publicznego, podstawą do ustalenia wysokości dotacji są wydatki bieżące ponoszone przez najbliższą gminę na prowadzenie przedszkola publicznego.
Dotacje dla niepublicznych innych form wychowania przedszkolnego przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 40% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolu publicznym prowadzonym przez gminę w przeliczeniu na jednego ucznia. Na ucznia niepełnosprawnego dotacja ta przysługuje w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego), pod warunkiem że osoba prowadząca niepubliczny zespół wychowania przedszkolnego poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji.
Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty. Jak już zostało zaznaczone na wstępie – w wypadku odległości mniejszej niż 3 km ustawa w żaden sposób tego nie określa, czy gmina ma prawo zorganizować bezpłatny transport. W związku z tym projektowany nowy przepis art. 14a ust. 5 stwarza możliwości zorganizowania przez gminę bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dzieci z domu do publicznego przedszkola lub publicznej innej formy wychowania przedszkolnego, bez względu na odległość między domem dziecka a przedszkolem lub inną formą wychowania przedszkolnego. Należy zaznaczyć, że uwzględnia on równocześnie sygnały napływające z gmin, które chcą organizować bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu dzieci w sytuacji, gdy odległość ta jest mniejsza niż 3 km, jednak nie mają jasno określonych podstaw prawnych do takiego działania.
Ponadto doprecyzowano, że zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka lub zwrot kosztów przejazdu dziecka i opiekuna spoczywa na gminie wówczas, gdy droga dziecka spełniającego obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, z domu do publicznego przedszkola lub publicznej innej formy wychowania przedszkolnego, w których organ prowadzący zapewnił spełnianie tego obowiązku, przekracza 3 km. Zrezygnowano tym samym z określenia „najbliższego przedszkola (innej formy wychowania przedszkolnego)” na rzecz „przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, w których organ prowadzący zapewnił spełnianie obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego”.
