Na wstępie należy wskazać, że posiadacz samochodu, który przeniósł jego prawo własności jest zobowiązany do przekazania posiadaczowi, na którego przeniesiono prawo własności pojazdu, potwierdzenia zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz do powiadomienia na piśmie zakładu ubezpieczeń, w terminie 14 dni od dnia przeniesienia prawa własności pojazdu, o fakcie przeniesienia prawa własności tego pojazdu i o danych posiadacza, na którego przeniesiono prawo własności samochodu.
Dane posiadacza obejmują:
- imię, nazwisko, adres zamieszkania i numer PESEL, o ile został nadany lub
- nazwę, siedzibę i numer REGON.
Podkreślenia wymaga, że każdy, kto sprzedał samochód ponosi tak zwaną solidarną odpowiedzialność z nowym właścicielem tego pojazdu za zapłatę składki należnej zakładowi ubezpieczeń za okres od dnia przeniesienia prawa własności do dnia powiadomienia przez niego zakładu ubezpieczeń o fakcie przeniesienia prawa własności tego pojazdu i o danych posiadacza, na którego prawo własności przeniesiono.
Wraz z nabyciem samochodu na nowego właściciela przechodzi odpowiedzialność za szkody wyrządzone tym samochodem podczas jego użytkowania, jak również obowiązek opłacania składek ubezpieczeniowych. Jednak od tej zasady dotyczącej obowiązku opłacania składek ubezpieczeniowych istnieje pewien wyjątek. Mianowicie, sprzedający, pomimo zawarcia umowy sprzedaży samochodu ponosi odpowiedzialność wraz z nabywcą za zapłatę składki należnej zakładowi ubezpieczeń za okres od dnia sprzedaży do dnia zawiadomienia zakładu o fakcie zbycia auta. Wspólna odpowiedzialność w tym zakresie przez kupującego i sprzedającego ma charakter solidarny.
Odpowiedzialność solidarna
W myśl przepisu art. 366 kodeksu cywilnego, odpowiedzialność solidarna polega na tym, że kilku dłużników jest zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Z regulacji tego wprost wynika, że za zapłatę składki za okres poprzedzający dzień zawiadomienia zakładu ubezpieczeń o sprzedaży pojazdu są odpowiedzialni zarówno zbywca pojazdu, jak i jego nabywca. W takiej sytuacji zakład ubezpieczeń ma prawo do tego, aby móc wybrać osobę od której zażąda zapłaty składki za zaległy okres. Co więcej, z także wynika, że zapłata składki przez jedną z tych osób zwalnia drugą.
Warto również wiedzieć, że nowy właściciel samochodu ponosi odpowiedzialność względem ubezpieczyciela za zapłatę składki należnej za okres od dnia, w którym nastąpiło przeniesienie na niego prawa własności samochodu, przy czym począwszy od dnia zawiadomienia ubezpieczyciela o zbyciu pojazdu za zapłatę należnej składki jest odpowiedzialny już wyłącznie nabywca. Zatem warto w umowie sprzedaży samochodu jednoznacznie określić, jaki jest okres ubezpieczenia oraz jaka część składek została już zapłacona przez zbywcę.
Zatem w skrócie można stwierdzić, że przy zakupie używanego samochodu objętego umową obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego OC, w której nie została opłacona rata tego ubezpieczenia – ubezpieczyciel może zwrócić się z wezwaniem do zapłaty zarówno do sprzedawcy, jak i nowego właściciela samochodu. W przypadku, gdy nowy właściciel zapłaci zaległą składkę, to przez to zwolni z odpowiedzialności poprzedniego właściciela pojazdu. Tak samo stanie się w drugą stroną, czyli w sytuacji gdy sprzedawca zapłaci zaległą składkę – wówczas zwolniony z obowiązku zapłaty zostanie nowy właściciel. Na marginesie można wskazać, że w tym drugim przypadku, sprzedawca może domagać się od nowego właściciela proporcjonalnego zwrotu opłaconej zaległej składki za okres po dniu sprzedaży samochody, bowiem to właśnie nowy właściciel korzystał z ochrony ubezpieczeniowej udzielanej przez ubezpieczyciela.
Podstawa prawna:
art. 32 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2003 nr 124 poz. 1152)
art. 366 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93)
