Spis treści
Różne formy zabójstwa
Tak naprawdę zabicie drugiego człowieka może być w praktyce bardzo złożonym czynem, chociażby ze względu na fakt różnorodności zachowana sprawców. Ostatecznie zabójca może aktywnie działać i samodzielnie zabić określoną osobę, może też posłużyć się w tym celu innym człowiekiem, może wreszcie nie przeszkodzić planowanej zbrodni i zwyczajnie pozwolić na śmierć konkretnej osoby. Zabójstwo może być popełnione także w afekcie, a więc pod wpływem silnego i z reguły niekontrolowanego wzburzenia sprawcy – w takim przypadku odpowiedzialność za czyn jest łagodniejsza. Z drugiej strony szczególne okrucieństwo, np. pod postacią torturowania ofiary przed śmiercią, będzie wpływało na zaostrzenie odpowiedzialności zabójcy i tym samym na wyższą karę. Wreszcie nie każda spowodowana śmierć oznacza ukaranie, szczególnie gdy sprawcy nie możemy przypisać winy, np. gdy jest niepoczytalny. W zależności od wielu różnych czynników pojawiających się w sprawie związanej z zabiciem drugiego człowieka, kary grożące za ten czyn będą po prostu inne.
Zgodnie z treścią art. 148 KK, kto zabija człowieka, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności. Kto zabija człowieka:
- ze szczególnym okrucieństwem,
- w związku z wzięciem zakładnika, zgwałceniem albo rozbojem,
- w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie,
- z użyciem materiałów wybuchowych,
podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności. Takiej samej karze podlega także ten, kto jednym czynem zabija więcej niż jedną osobę lub był wcześniej prawomocnie skazany za zabójstwo oraz sprawca zabójstwa funkcjonariusza publicznego popełnionego podczas lub w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych związanych z ochroną bezpieczeństwa ludzi lub ochroną bezpieczeństwa lub porządku publicznego. Afekt w działaniu (silne wzburzenie sprawcy wywołane określonymi okolicznościami) wpływa na zmniejszenie kary – kara pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Ciało ofiary nie ma dużego znaczenia
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że Odnalezienie ciała ofiary zbrodni zabójstwa nie jest warunkiem koniecznym dla przypisania dokonania tego czynu oskarżonemu. Fakt śmierci pokrzywdzonego i jej okoliczności mogą zostać w sposób bezsporny ustalone także w oparciu o inne dowody, które w swej logice nieuchronnie prowadzą do ustalenia tego faktu i powiązania go na płaszczyźnie przyczynowo-skutkowej z umyślnymi działaniami oskarżonego zmierzającymi do pozbawienia człowieka życia. Tym samym brak ciała nie przesądza o niewinności oskarżonego i nie zawsze będzie chronił przed odpowiedzialnością karną.
Zabójstwo poporodowe
Zabójstwo nieco inaczej jest uregulowane w odniesieniu do matek zabijających własne dzieci, szczególnie jeśli przestępstwo to zostało popełnione tuż po porodzie. Art. 149 KK wskazuje, że matka, która zabija dziecko w okresie porodu pod wpływem jego przebiegu, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Duży wpływ na obniżenie karalności takiego czynu ma stan szoku i ewentualnej depresji poporodowej kobiet. W pewnym sensie możemy więc mówić o popełnieniu zabójstwa w afekcie. Zamiar dzieciobójstwa pod wpływem porodu jest wynikiem zespołu czynników psychofizycznych, psychologicznych, fizjologicznych i społecznych, związanych zarówno z porodem, jak i sytuacją życiową matki. Nie spotyka się wypadków wyzwolenia agresji samodzielnie przebiegiem porodu, bez udziału pozostałych czynników, a jeśli takie występują, powinny być wartościowane wedle kryteriów poczytalności jako przypadki patologiczne.
Zabójstwo eutanatyczne
Zabójstwo może być wreszcie podyktowane współczuciem dla drugiej osoby, choć i w takim przypadku sprawca podlega odpowiedzialności karnej. Kto bowiem zabija człowieka na jego żądanie i pod wpływem współczucia dla niego, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W wyjątkowych wypadkach sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia. Trzeba jednak pamiętać, że nie można mówić o zabójstwie eutanatycznym wówczas, gdy współczucie wywołane jest cierpieniami psychicznymi człowieka takimi jak straty materialne, wieloletnie kalectwo, zawód miłosny, ani też wtedy, gdy dotyczy innej osoby lub osób, niż ofiara.
Podstawa prawna:
[art. 148, 149, 150 k.k. (Dz.U. z 1997 r. Nr 88 poz. 553)]
