Zgodnie z treścią art. 42c Karty nauczyciela, nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć obowiązuje pięciodniowy tydzień pracy. Nauczycielom dokształcającym się, wykonującym inne ważne społecznie zadania lub – jeżeli to wynika z organizacji pracy w szkole – dyrektor szkoły może ustalić nawet czterodniowy tydzień pracy. W szkołach, w których praca odbywa się we wszystkie dni tygodnia, nauczyciel korzysta co najmniej raz na dwa tygodnie z dwu kolejnych dni wolnych od pracy, z których jeden musi przypadać w niedzielę. Nie dotyczy to jednak nauczyciela pracującego w systemie kształcenia zaocznego.
Za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, wykonywane w dniu wolnym od pracy (a takim jest sobota lub niedziela), nauczyciel otrzymuje inny dzień wolny od pracy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach zamiast dnia wolnego nauczyciel otrzymuje odrębne wynagrodzenie, w wysokości ustalonej w sposób określony w przepisach odrębnych. Za pracę w święto, przypadające poza dwoma dniami w tygodniu wolnymi od pracy, nauczyciel otrzymuje inny dzień wolny od pracy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach zamiast dnia wolnego nauczyciel otrzymuje odpowiednie wynagrodzenie ze 100% dodatkiem.
Tak naprawdę udzielenie dnia wolnego od pracy za przepracowaną sobotę będzie możliwe w wyjątkowych sytuacjach – np. gdy nauczyciel będzie występował jako opiekun turnieju międzyszkolnego, olimpiady lub na innej imprezie, która z uwagi na swój duży zasięg nie może być zorganizowana w terminie przypadającym od poniedziałku do piątku. Jak była mowa wcześniej, zamiast dnia wolnego dyrektor placówki może wypłacić nauczycielowi odpowiednie wynagrodzenie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami odrębne wynagrodzenie za każdą godzinę pracy w dniu wolnym od pracy obliczane jest jak za godzinę ponadwymiarową. Natomiast w sytuacji, gdy w którykolwiek z 5 dni pracy nauczyciela przypadnie święto i nauczyciel w tym dniu wykonuje pracę, powinien być mu udzielony inny dzień wolny od pracy, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach zamiast dnia wolnego – wypłacone wynagrodzenie ze 100% dodatkiem. Przepisy Karty Nauczyciela nie przewidują w tym tygodniu, w którym wypada święto, obniżenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczyciela. W przypadku udzielenia nauczycielowi innego dnia wolnego od pracy, w zamian za pracę w dniu wolnym od pracy lub święto, musi to być jeden z dni pracy nauczyciela, tzn. dzień, w którym zgodnie z rozkładem zajęć powinien on je realizować. Oznacza to, iż w tygodniu, w którym udzielono nauczycielowi dnia wolnego od pracy z powyższych przyczyn, nie zrealizuje on obowiązującego go wymiaru godzin zajęć.
