Dokładnie chodzi o podwójne karanie za ten sam czyn, czyli zarówno odpowiedzialność karną za przestępstwo lub wykroczenie oraz dodatkową opłatę w przypadku niepłacenia składek na ubezpieczenie społeczne. Opłaty dodatkowe są wymierzane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w przypadku uchylania się przez płatnika od opłacania składek na ubezpieczenia lub opłacania ich w zaniżonej wysokości. Zaproponowane zmiany mają eliminować niekonstytucyjny mechanizm podwójnego karania za ten sam czyn, utrzymując jednocześnie w systemie prawnym wszystkie sankcje.
Zgodnie z propozycją, w przypadku nieopłacania lub opłacania w zaniżonej wysokości składek na ubezpieczenie społeczne ZUS będzie mógł wymierzyć dodatkową opłatę do wysokości 100 proc. nieopłaconych składek (jest to powtórzenie już istniejącego przepisu). Zdaniem Rady Ministrów skutecznym mechanizmem eliminującym możliwość podwójnego ukarania za ten sam czyn będzie wprowadzenie przepisu, który przewiduje, że w przypadku prawomocnego skazania za przestępstwo określone w art. 218 § 1a Kodeksu karnego lub wykroczenie z art. 98 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, będzie uchylona decyzja o opłacie dodatkowej.
Jej zwrot musi nastąpić w ciągu 30 dni od uprawomocnienia się wyroku. Oznacza to, że wszczęte przez ZUS postępowanie o wymierzenie dodatkowej opłaty w przypadku, gdy płatnik został skazany za przestępstwo lub wykroczenie za nieopłacenie lub opłacenie w zaniżonej wysokości składek, zostanie umorzone z urzędu.
