Spis treści
Nie budzi wątpliwości, że ofiarami konfliktu pomiędzy lekarzami a Narodowym Funduszem Zdrowia i Ministrem Zdrowia są tylko i wyłącznie pacjenci, którym w ten sposób zamyka się drogę do podstawowych świadczeń opieki medycznej. Warto jest więc postawić pytanie, czy z punktu widzenia zasad etyki lekarskiej strajk lekarzy jest w ogóle dopuszczalny?
Konflikt zażegnany, problem pozostaje
Wprawdzie, jak donoszą media, konflikt pomiędzy lekarzami z Porozumienia Zielonogórskiego a Ministrem Zdrowia został zażegnany, a gabinety mają zostać otwarte, to nadal aktualne pozostaje pytanie, czy ochrona zdrowia, będąca jedną z najważniejszych sfer działania Państwa, może zostać zagrożona z powodu zaistniałego konfliktu? Czy rzeczywiście istnieją aż tak poważne powody, które skutkują paraliżem udzielania świadczeń zdrowotnych i de facto zagrażają dobru każdego człowieka, jakim jest jego zdrowie?
Prawo do świadczeń zdrowotnych podstawowym i najważniejszym prawem każdego pacjenta
Nie ulega wątpliwości, że sytuacja, jaka miała miejsce podczas istniejącego konfliktu lekarzy z Ministrem Zdrowia godziła w jedno z podstawowych praw pacjenta – prawo do świadczeń zdrowotnych. W przypadku gdy pacjent zamiast wizyty u lekarza rodzinnego zastawał zamknięte drzwi gabinetu, trudno jest mówić aby zostały mu udzielone odpowiednie świadczenia zdrowotne. Oczywiście Minister Zdrowia zapewniał, że żaden pacjent bez opieki nie pozostanie, a konieczne świadczenia zdrowotne zostaną wykonane przez inne placówki, to jednak znając realia polskiej służby zdrowia nie trudno zgadnąć, że nie obyłoby się to bez komplikacji dla pacjenta. A na czym dokładnie polega prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych?
Kwestię tę reguluje ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Zgodnie z unormowaniem rozdziału drugiego ww. ustawy pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. Ma on także prawo do natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia. Pacjent ma ponadto prawo do świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością przez podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych w warunkach odpowiadających określonym w odrębnych przepisach wymaganiom fachowym i sanitarnym. Przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych osoby wykonujące zawód medyczny kierują się zasadami etyki zawodowej określonymi przez właściwe samorządy zawodów medycznych.
Strajk lekarzy a normy Kodeksu Etyki Lekarskiej
Etyka lekarska wynika z ogólnych norm etycznych, stosowanych w zawodzie lekarza. Zobowiązują one lekarza do przestrzegania praw człowieka i dbania o godność zawodu lekarskiego. Naruszeniem godności zawodu jest każde postępowanie lekarza, które podważa zaufanie do zawodu. Powołaniem lekarza jest ochrona życia i zdrowia ludzkiego, zapobieganie chorobom, leczenie chorych oraz niesienie ulgi w cierpieniu. Najwyższym nakazem moralnym dla lekarza jest dobro chorego i zdrowie publiczne. Z powyższego wynika także powinność wypełniania swoich obowiązków z poszanowaniem człowieka bez względu na wiek, rasę, narodowość, wyznanie, przynależność społeczną, sytuację materialną, poglądy polityczne czy inne uwarunkowania.
Nie bez znaczenia jest także sama treść przyrzeczenia lekarskiego, która brzmi następująco:
„Przyjmuję z szacunkiem i wdzięcznością dla moich Mistrzów nadany mi tytuł lekarza i w pełni świadomy związanych z nim obowiązków przyrzekam:
- obowiązki te sumiennie spełniać
- służyć życiu i zdrowiu ludzkiemu od chwili poczęcia
- według najlepszej wiedzy przeciwdziałać cierpieniu i zapobiegać chorobom, a chorym nieść pomoc bez żadnych różnic, takich jak: rasa, religia, narodowość, poglądy polityczne, stan majątkowy i inne, mając na celu wyłącznie ich dobro i okazując należny im szacunek, nie nadużywać ich zaufania i dochować tajemnicy lekarskiej nawet po śmierci chorego
- strzec godności stanu lekarskiego i niczym jej nie splamić, a do kolegów lekarzy odnosić się z należną im życzliwością, nie podważając zaufania do nich, jednak postępując bezstronnie i mając na względzie dobro powierzonych mi chorych
- stale poszerzać swą wiedzę lekarską i podawać do wiadomości świata lekarskiego wszystko to, co uda mi się wynaleźć i udoskonalić
PRZYRZEKAM TO UROCZYŚCIE”
Podsumowanie
Jak wynika z powyższego, każdy lekarz przyrzeka służyć życiu i zdrowiu ludzkiemu, a wartością nadrzędną jest dobro chorego i zdrowie publiczne. Czy zamknięte gabinety lekarskie realizują powyższe postulaty? A może rzeczywiście istnieją aż tak ważne powody, że strajki i protesty to jedyne wyjście, by wybrnąć z istniejącego impasu?
Podstawa prawna:
Art. 6, art. 7, art. 8 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2012.159)
Art. 1, art. 2, art. 3 Kodeksu Etyki Lekarskiej, uchwalonego uchwałą Nadzwyczajnego II Krajowego Zjazdu Lekarzy z dnia 14 grudnia 1991 r. w sprawie Kodeksu Etyki Lekarskiej
