W świetle art. 5 pkt 38 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – świadczeniem towarzyszącym jest zakwaterowanie i wyżywienie w zakładzie opieki zdrowotnej całodobowej lub całodziennej oraz usługi transportu sanitarnego. Świadczenie towarzyszące mieści się w pojęciu świadczeń opieki zdrowotnej, które przysługują ubezpieczonym, a które ponadto obejmują świadczenia zdrowotne i świadczenia zdrowotne rzeczowe.
Czy korzystanie przez pacjentów podczas hospitalizacji z osobistych urządzeń elektrycznych (np. ładowarka do telefonu komórkowego) mieści się w pojęciu świadczenia towarzyszącego?
Z racji tego, że ani ustawa o świadczeniach, ani przepisy ustawy o działalności leczniczej, ani żadne inne przepisy dotyczące ochrony zdrowia nie definiują „zakwaterowania”, pojęcie to rozumieć należy potocznie, a zatem – w tej sytuacji – jako umieszczenie świadczeniobiorcy na czas pobytu w szpitalu w pomieszczeniu, spełniającym prawem przewidziane wymagania, w którym mogą być udzielane świadczenia zdrowotne. Ponieważ w pomieszczeniu takim musi być dostęp do energii elektrycznej, pacjenci podczas hospitalizacji mogą korzystać z gniazdek elektrycznych w zwykły sposób, podobnie jak ma to miejsce w hotelu, pensjonacie, czy tez miejscu pracy.
Wobec powyższego można przyjąć, że korzystanie z energii elektryczne w szpitalu mieści się w pojęciu zakwaterowania, które z kolei objęte jest świadczeniem towarzyszącym, finansowanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia, zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach.
Ponadto, niezależnie od powyższego w kontekście ustawy – Prawo energetyczne rozważeniu może podlegać kwestia sprzedaży przez szpital energii elektrycznej. Zagadnienie to należy rozważyć pod kątem konieczności uzyskania przez szpital koncesji na obrót energią elektryczną. Uznanie, iż szpital wykonuje działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną wymaga rozważenia, czy spełnione są przesłanki wskazujące na prowadzenie działalności gospodarczej. W przypadku zaś prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obrotu energią elektryczną sposób jej prowadzenia opisany jest w rozdziale 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 roku w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego. Zgodnie z § 11 przedsiębiorstwo energetyczne prowadzi obrót energią elektryczną na warunkach określonych w ustawie, koncesji, taryfie i umowie sprzedaży energii elektrycznej. Art. ust. 2 ustawy – Prawo energetyczne stanowi zaś, że umowa sprzedaży powinna zawierać co najmniej postanowienia określające: miejsca dostarczenia energii do odbiorcy i ilość tej energii w podziale na okresy umowne, moc umowną oraz warunki wprowadzenia jej zmian, cenę lub grupę taryfową stosowane w rozliczeniach i warunki wprowadzenia zmian tej ceny i grupy taryfowej, sposób prowadzenia rozliczeń, wysokość bonifikaty za niedotrzymanie standardów jakościowych obsługi odbiorców, odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy, okres obowiązywania umowy i warunki jej rozwiązania.
W kontekście powyższego należy zauważyć, że z przyczyn technicznych – brak opomiarowania gniazd wtykowych – oraz faktycznych – korzystanie z gniazd wtykowych przez kilku pacjentów umieszczonych na jednej sali – wydaje się, że nie jest możliwym „szczegółowe wyliczenie” opłaty za zużyty prąd pobierany przez poszczególnych pacjentów, a takie działania muszą być wykonywane przy obrocie energią elektryczną.
W związku z powyższym Rzecznik Praw Pacjenta zwrócił się do pacjentów z prośbą o zgłaszanie sygnałów dotyczących pobierania przez szpitale opłat za energię elektryczną. Szczególnie chodzi tutaj o opłaty za korzystanie przez pacjentów w trakcie hospitalizacji np. z czajników czy ładowarek do telefonów komórkowych. Jak wyżej wskazano, pobieranie opłat w tej kwestii stoi w sprzeczności z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa.
