Z informacji zgromadzonych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wynika, że regionalne Izby Notarialne niejednokrotnie nie zgadzały się na otwarcie kolejnych kancelarii w jednym budynku. W praktyce było to możliwe jedynie w przypadku wyrażenia zgody przez notariusza prowadzącego już działalność w tym miejscu. Wedlug Prezes Urzędu istniejący przepis spowodował ograniczenie konkurencji pomiędzy notariuszami. Część z nich miała utrudniony dostęp do rynku, nie mogąc rywalizować o klienta z posiadającymi już kancelarię w danym miejscu. Odczuwały to również osoby korzystające z usług notariuszy. Mogły one mieć ograniczony wybór kancelarii, w szczególności w przypadku sąsiadujących z siedzibami spółek deweloperskich lub sądami.
W myśl przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji. Przez porozumienia rozumie się również uchwały lub inne akty związku przedsiębiorców lub ich organów statutowych. Maksymalna sankcja finansowa za naruszenie prawa konkurencji wynosi do 10% przychodu przedsiębiorcy osiągniętego w roku poprzedzającym wydanie decyzji. Na Krajową Radę Notarialną nałożona została kara w wysokości 35 114 złotych. Poza sankcją finansową Prezes UOKiK nakazała zmianę zakwestionowanego przepisu. Decyzja nie jest ostateczna. Krajowa Rada Notarialna ma prawo odwołania do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Usługi notarialne należą do grupy usług profesjonalnych, które charakteryzują się dużym zakresem samoregulacji oraz restrykcjami dotyczącymi dostępu do zawodu, dozwolonego zakresu zachowań rynkowych, czy też formy organizacyjnej prowadzenia działalności. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów na bieżąco monitoruje sektor usług profesjonalnych, reagując w przypadku naruszenia konkurencji. Wątpliwości Urzędu budzą przede wszystkim postanowienia regulaminów odnoszące się do wynagrodzenia za świadczone usługi profesjonalistów. Odgórne wpływanie przez korporacje na wysokość pobieranych opłat jest zdaniem UOKiK działalnością analogiczną do zmowy kartelowej i stanowi zagrożenie dla konkurencji na rynku.
Przykładem działań Urzędu są dwie decyzje dotyczące samorządu architektów. W 2002 roku wydana została decyzja uznająca za praktykę ograniczającą konkurencję wpisanie do statutu Krajowej Izby Architektów postanowienia zobowiązującego członków do stosowania określonych postanowień ustalających minimalne ceny za wykonywane prace. Również w 2002 roku Prezes Urzędu uznał za sprzeczne z prawem umieszczenie w Kodeksie Etyki Zawodowej Notariusza postanowienia określającego przyciąganie klientów poprzez proponowanie niższego wynagrodzenia za usługi notarialne za przejaw nieuczciwej konkurencji i szczególnie rażący jej przypadek. Natomiast w 2006 roku Urząd zakwestionował postanowienia wewnętrznego regulaminu, który zabraniał udziału architektom w konkursach i przetargach, gdzie podstawowym kryterium wyboru była cena. Obecnie, dzięki interwencjom Urzędu, samorządy architektów oraz notariuszy nie stosują już zakwestionowanych postanowień.
Porady prawne / Pomoc prawna
