Ustalony w powyższy sposób wymiar czasu pracy obniża się o 8 godzin z tytułu święta przypadającego w innym dniu niż niedziela. Jeżeli jednak w tygodniu obejmującym siedem dni od poniedziałku do niedzieli wystąpią dwa święta w inne dni niż niedziela, obniżenie wymiaru czasu pracy o 8 godzin następuje z tytułu jednego z tych świąt.
W praktyce w jednym tygodniu kalendarzowym dwa święta mogą wystąpić w maju (1 i 3 maja) oraz w grudniu (25 i 26 grudnia). Jeżeli żadne z nich nie nałoży się na niedzielę, to wymiar czasu pracy w każdym z tych miesięcy jest obniżany o 8, nie zaś o 16 godzin.
Nowelizacja Kodeksu pracy zmierza do uchylenia przepisu art. 130 § 2 zdanie drugie, w którym uregulowano zasadę pomniejszania wymiaru czasu pracy jedynie o 8 godzin, jeżeli w jednym tygodniu kalendarzowym występują dwa święta, i żadne z nich nie przypada w niedzielę. Konsekwencją zmiany będzie zatem pomniejszanie wymiaru czasu pracy o 8 godzin w każdym przypadku wystąpienia w okresie rozliczeniowym święta w innym dniu niż niedziela.
Wprowadzenie zmiany jest uzasadnione wątpliwościami natury praktycznej, zwłaszcza przy ustalaniu rozkładu czasu pracy dla pracowników. W obecnym stanie prawnym pracownik ma prawo do przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, co w praktyce najczęściej oznacza korzystanie przez pracowników z dnia wolnego od pracy przypadającego w sobotę. Liczba dni wolnych od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy waha się w roku kalendarzowym od 50 do 52 takich dni. Jest ona zależna od tego, czy w danym roku kalendarzowym występują tygodnie z dwoma świętami w inne dni niż niedziela, czy też takich tygodni nie ma.
Jeżeli w danym roku kalendarzowym występują dwa tygodnie z dwoma świętami w inne dni niż niedziela (co ma miejsce w roku 2006, a także wystąpi w latach 2007, 2008, 2012, 2013, 2014) – wówczas wymiar czasu pracy w skali roku będzie pomniejszony jedynie o 16 godzin, nie zaś o 32 godziny. W konsekwencji liczba dni wolnych od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy wyniesie 50 dni, co w praktyce oznacza dwie soboty robocze (dla pracowników zwyczajowo korzystających z soboty, jako dnia wolnego z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy).
Jeżeli natomiast w danym roku kalendarzowym wystąpi jeden tydzień z dwoma świętami w inne dni niż niedziela (co nastąpi w 2009 i 2015 roku) – wówczas wymiar czasu pracy w skali roku zostanie pomniejszony o 8 godzin, nie zaś o 16 godzin. W konsekwencji liczba dni wolnych od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy wyniesie 51 dni, co w praktyce oznacza jedną sobotę roboczą (dla pracowników zwyczajowo korzystających z soboty, jako dnia wolnego z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy).
Za rok 2006 liczba dni wolnych od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy wyniesie 51 dni, bowiem wymiar czasu pracy obowiązujący w grudniu trzeba będzie już ustalić z zastosowaniem nowych regulacji prawnych, czyli obniżyć o 16 godzin z tytułu dwóch dni świątecznych, nie zaś o 8 godzin, jak wymagają tego obecnie obowiązujące przepisy. W efekcie liczba dni wolnych z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy za rok 2006 wzrośnie o 1, czyli wyniesie 51 dni, nie zaś 50 jak to wynika z dotychczasowego stanu prawnego.
Poprzednie regulacje dotyczące ustalania urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym w przypadku pozostawania przez pracownika w zatrudnieniu u danego pracodawcy jedynie przez część miesiąca są zawarte w przepisach § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. Nr 2, poz. 14, z późn. zm.).
W związku z wystąpieniem Prezesa Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skargi konstytucyjnej dotyczącej niezgodności przepisu § 1 ust. 2 ww. rozporządzenia z art. 92 ust. 1 Konstytucji w związku z art. 64 ust. 2 Konstytucji (sygn. akt SK 13/06), podzielając zarzuty co do przekroczenia upoważnienia z art. 173 Kodeksu pracy, zmieniono normy dotychczas wynikające z całego przepisu § 1 ww. rozporządzenia w Kodeksie pracy. Nie jest bowiem możliwe całkowite zrezygnowanie z uregulowania kwestii wymiaru urlopu wypoczynkowego dla pracownika pozostającego w zatrudnieniu przez część miesiąca. Dokonane zmiany polegają na:
-
dodanie w Kodeksie pracy nowego art. 155(2)a w całości przejmującego dotychczasowe regulacje zawarte w przepisach § 1 ww. rozporządzenia,
-
utrzymanie regulacji obecnie zawartych w art. 155(3).
W związku z tym, że od dnia 1 stycznia 2004 r. na wymiar urlopu wpływa także zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy (w sposób proporcjonalny do wymiaru czasu pracy) obie wyżej wymienione regulacje zostały uzupełnione o powołanie § 2 art. 154 Kodeksu pracy, dotyczącego urlopu w wymiarze proporcjonalnym dla pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy. Uzupełnienie to jest niezbędne ze względu na to, że także w odniesieniu do tej grupy pracowników powinny obowiązywać zasady, że:
-
niepełny miesiąc kalendarzowy pracy zaokrągla się w górę do pełnego miesiąca,
-
przy ustalaniu proporcjonalnego wymiaru urlopu w związku z nawią¬zaniem bądź rozwiązaniem stosunku pracy niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
