Wśród przedsiębiorców powszechna jest frustracja z powodu niskiej skuteczności odzyskiwania zasądzonych wierzytelności. Wiele firm zmuszona jest walczyć o byt, dokonywać gwałtownych redukcji kosztów (w tym zmniejszania zatrudnienia), aby w ogóle utrzymać się na rynku. Niski poziom efektywności postępowań egzekucyjnych wpływa, m.in. na wzrost bezrobocia, a także pośrednio na ceny towarów i usług, gdyż nieregulowane należności są uwzględniane przez przedsiębiorców w cenach świadczonych przez nich usług lub sprzedawanych towarów.
– Nasze zaniepokojenie budzi fakt, że zmiany mogące zaburzyć funkcjonowanie tak istotnej dla gospodarki dziedziny jaką jest postępowanie egzekucyjne zostały zaproponowane bez jakiejkolwiek analizy skutków ich wprowadzenia. Podjęcie decyzji o zasadności i ewentualnym rozmiarze obniżenia poszczególnych opłat egzekucyjnych powinno być poprzedzone weryfikacją skutków dla gospodarki, a także szczegółową kalkulacją przychodów i wydatków związanych z prowadzonymi czynnościami egzekucyjnymi, uwzględniającą fakt, że zdecydowana większość takich spraw kończy się bezskutecznie (należności nie są odzyskane), a zatem ich koszty nie są wbrew potocznemu mniemaniu przeniesione na dłużnika, a są ponoszone przez wierzycieli i komorników. W przypadku komorników konieczność poniesienia tych kosztów w oczywisty sposób wpłynie na dalszy spadek efektywności postępowań egzekucyjnych. Będzie to miało zatem bezpośrednie przełożenie na zwiększenie problemów związanych z zatorami płatniczymi – mówi Krzysztof Kajda, z-ca dyrektora departamentu prawnego Konfederacji Lewiatan.
Wysokość opłat egzekucyjnych powinna zostać ustalona na takim poziomie, aby z jednej strony zapewnić możliwość finansowania działalności egzekucyjnej komorników sądowych, a z drugiej nie powodować nadmiernych obciążeń finansowych dla stron postępowania. Obecnie większa część kosztów prowadzenia działalności egzekucyjnej została przerzucona na wierzycieli.
Zdaniem Konfederacji Lewiatan racjonalnym rozwiązaniem byłoby utrzymanie wynagrodzenia komorników na jednolitym, wysokim poziomie, przy jednoczesnym uchyleniu przepisów obciążających wierzycieli kosztami egzekucji z tytułu poszukiwania majątku dłużnika.
Obecnie około 21,6 proc. spraw egzekucyjnych kończy się sukcesem (stan na koniec 2012 r.), a więc koszty ponad 78 proc. spraw ponoszą wierzyciele i komornicy. Poważnym zagrożeniem, jakie wypływa z przedstawionego projektu obniżania wynagrodzenia komorników za skuteczną egzekucję, jest ryzyko przerzucania znacznie większego ciężaru kosztów egzekucji na wierzycieli, co jeszcze pogorszy ich sytuację.
Eksperci Konfederacji Lewiatan niejednokrotnie wyrażali stanowisko, że zarówno procedury sądowe, jak egzekucyjne powinny być upraszczane. Tymczasem przedstawiony projekt nowelizacji znacznie komplikuje sposób wyliczania opłaty stosunkowej za skutecznie przeprowadzoną egzekucję.
Zdaniem Konfederacji Lewiatan projekt będzie miał negatywny wpływ na budżet państwa oraz budżety jednostek samorządu terytorialnego. Wynika to m.in. z faktu, że większy poziom bezskutecznej egzekucji stwierdzony przez komorników (postanowieniem o nieściągalności) to wyższy poziom należności zaliczonych przez przedsiębiorców w koszty uzyskania przychodów, a także większe możliwości korekt VAT przy skorzystaniu przez przedsiębiorców z tzw. ulgi na złe długi, a zatem zdecydowanie mniejsze wpływy z tytułu podatków.
Konfederacja Lewiatan
