Obowiązki obywatelskie wynikające z Konstytucji

Obowiązek wierności i troski o dobro wspólne
 

W świetle normy art. 82 ustawy zasadniczej, obowiązkiem obywatela polskiego jest wierność Rzeczypospolitej Polskiej oraz troska o dobro wspólne. Przywołany in extenso przepis Konstytucji koresponduje z regulacjami art. 1 oraz art. 32, w których prawodawca określił Rzeczpospolitą Polską jako dobro wspólne wszystkich obywateli, a także podkreślił równość wszystkich wobec prawa wskazując na prawo do równego traktowania przez władze publiczne oraz na zakaz dyskryminacji w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. W związku z tym, skoro Rzeczpospolita Polska stanowi dobro wspólne nas wszystkich, a podstawową zasadą jest równość, w takim razie obciążenie obowiązkami musi być także równomierne, choć postać ich wykonania dla każdego będzie inna.

Obowiązek przestrzegania prawa
 

Każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, że obowiązek ten dotyczy nie tylko obywateli, ale każdego, kto przebywa na terytorium Polski. Źródła powszechnie obwiązującego prawa określa art. 87 Konstytucji. Wedle jego treści źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia, zaś na obszarze działania organów- akty prawa miejscowego przez te organy ustanowione.

Obowiązek ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych
 

Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Obowiązek ten należy rozumieć szeroko, tzn. dotyczy on każdego , choć w różnym stopniu. Uregulowania w przedmiocie obciążeń podatkowych znajdują się w takich ustawach, jak ustawa:
 

1. z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych,
2. z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych,
3. z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym,
4. z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,
5. z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym,
6. z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej,
7. z dnia 2 marca 2012 r. o podatku od wydobycia niektórych kopalin,
8. z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
9. z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,
10. z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych,
11. z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych,
12. z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn,
13. z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Obowiązek obrony Ojczyzny
 

Obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona Ojczyzny. Zakres obowiązku służby wojskowej określa ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej.

Obywatel, któremu przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne nie pozwalają na odbywanie służby wojskowej, może być obowiązany do służby zastępczej na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej.

Obowiązek dbałości o stan środowiska
 

Każdy jest obowiązany do dbałości o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenie. Zasady tej odpowiedzialności określa 26 ustaw, wśród których znajduje się na przykład ustawa:
 

• z dnia 28 września 1991 r. o lasach,
• z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin,
• z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie,
• z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Podstawa prawna:
 

Art. 1, art. 32, art. 82, art. 83, art. 84, art. 85, art. 86, art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.