Aktualnie obowiązujące przepisy nie przewidują systemu ochrony odbiorcy wrażliwego. W ustawie – Prawo energetyczne uregulowano jak dotąd jedynie procedurę odłączania od sieci oraz kwestię montażu liczników przedpłatowych. Jednakże tych przepisów w żaden sposób nie można utożsamiać z kompleksowym rozwiązaniem w zakresie ochrony odbiorcy wrażliwego. Takiego rozwiązania nie przewiduje również ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych. W myśl art. 6 ust. 4 pkt 6 przy ustalaniu wysokości dodatku mieszkaniowego uwzględnia się wydatki ponoszone m.in. na energię cieplną i zakup opału, natomiast nie uwzględnia się wydatków ponoszonych na energię elektryczną.
Celem zaprojektowanych zmian jest wprowadzenie systemu ochrony odbiorców wrażliwych, który ma polegać na przyznaniu 30% bonifikaty tym odbiorcom oraz rekompensacie dla przedsiębiorstw energetycznych. Wprowadzenie w życie niniejszego rozwiązania wymagać będzie zmian kilku akt prawnych. W ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne wprowadzono definicję odbiorcy wrażliwego zgodnie, z którą będzie to odbiorca energii elektrycznej w gospodarstwie domowym uprawniony do otrzymywania zasiłku stałego lub zasiłku okresowego, na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. W myśl tych przepisów odbiorca wrażliwy będzie uprawniony do otrzymywania rachunku za energię elektryczną uwzględniającego przyznaną bonifikatę w wysokości 30% należności za tę energię. Ponadto na gminę zostanie nałożony obowiązek określenia kręgu osób spełniających kryteria do otrzymywania pomocy w formie zasiłku stałego bądź okresowego. Osoba chcąca skorzystać z systemu bonifikat będzie musiała zwrócić się do ośrodka pomocy społecznej z prośbą potwierdzającego wystawienie zaświadczenia potwierdzającego uprawnienie do korzystania z zasiłku stałego bądź okresowego. W zaświadczeniu tym powinny znaleźć się także informacje dotyczące ilości osób w gospodarstwie domowym. Osoba wyrażająca gotowość skorzystania z systemu ochrony odbiorcy wrażliwego ekonomicznie powinna złożyć oświadczenie o wyrażenie zgody na przetwarzanie jej danych osobowych. Zaświadczenie jest przekazywane sprzedawcy energii elektrycznej zobowiązanemu do wystawienia rachunku za energię elektryczną odbiorcy wrażliwemu.
Ośrodek pomocy społecznej zostanie zobligowany do przekazywania, co miesiąc przedsiębiorstwu energetycznemu zweryfikowanego rejestru wydanych zaświadczeń. Kolejnym warunkiem wystawienia rachunku za energię elektryczną z naliczoną bonifikatą będzie regularne opłacanie rachunków za energię elektryczną. Bonifikata dotyczyć będzie określonego limitu zużycia energii elektrycznej. W przypadku osoby samotnie gospodarującej próg ten został określony na 1000 kWh rocznie, dla gospodarstw domowych składających się z dwóch do czterech osób wynosi 1250 kWh rocznie, z kolei 1500 kWh rocznie dla gospodarstw domowych składających się z więcej niż czterech osób. Bonifikata będzie naliczana od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym sprzedawca otrzymał ww. zaświadczenie, do pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym odbiorca wrażliwy przestał być uprawniony do korzystania z zasiłku stałego lub okresowego. Przedsiębiorstwu energetycznemu, które wystawiło rachunek za energię elektryczną z bonifikatą na podstawie wystawionego przez ośrodek pomocy społecznej zaświadczenia przysługuje rekompensata od Skarbu Państwa polegająca na potrąceniu ze zobowiązaniem podatkowym w podatku od towarów i usług.
Natomiast w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn.zm.) zaproponowane zmiany nakładają na gminy obowiązek współpracy z przedsiębiorstwami energetycznymi w zakresie niezbędnym do realizacji systemu wsparcia odbiorców wrażliwych ekonomicznie. Ośrodki pomocy społecznej powinny stworzyć rejestr wydanych zaświadczeń. W przypadku cofnięcia uprawnienia do otrzymywania przez daną osobę zasiłku stałego bądź okresowego ośrodek pomocy społecznej powinien z urzędu zawiadomić o tym fakcie przedsiębiorstwo energetyczne wskazane w zaświadczeniu. Ponadto w związku z wystawieniem rachunku za energię elektryczną uwzględniającego przewidzianą w ustawie Prawo energetyczne bonifikatę dla odbiorców wrażliwych ekonomicznie należy w art. 64 ustawy z dnia 29 sierpnia Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) dopisać potrącenie zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług z wierzytelnością podatnika z tytułu rekompensaty za przyznaną bonifikatę.
