Spis treści
Na wstępie należy wskazać, że podstawowym celem nowych przepisów przygotowanych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych jest wprowadzenie elektronicznej rejestracji aktów stanu cywilnego, a co za tym idzie udostępnianie obywatelom odpisów w dowolnym USC i w postaci elektronicznej oraz liberalizacja zasad zawierania małżeństw poza urzędem oraz usprawnienie i uproszczenie niektórych procedur.
Elektroniczna rejestracja aktów stanu cywilnego
Nie trzeba nikogo przekonywać, że wprowadzenie elektronicznej ewidencji to ułatwienie zarówno dla urzędników, jak i obywateli. W elektronicznej rejestracji aktów stanu cywilnego rejestrowane będą akty urodzeń, małżeństw i zgonów. Nowe rozwiązania przewidują usprawnienia postępowań związanych z dokonywaniem zmian w aktach stanu cywilnego. W praktyce oznacza to, że od tego momentu obywatel będzie mógł złożyć wniosek i otrzymać odpis dokumentu w dowolnym urzędzie stanu cywilnego na terenie kraju. Co więcej, warto wiedzieć, że jeżeli obywatel zgłosi zapotrzebowanie na odpis aktu w postaci elektronicznej, to kierownik Urzędu Stanu Cywilnego prześle mu tą drogą potrzebny dokument, bez konieczności wizyty zainteresowanego w urzędzie.
Dzięki tym zmianom będzie można w dowolnym USC złożyć:
- zapewnienie o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa,
- oświadczenia małżonków, że dziecko będzie nosić takie samo nazwisko, jakie nosi albo nosiłoby ich wspólne dziecko,
- oświadczenie rozwiedzionego małżonka o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.
W szczególnych przypadkach, czyli np. w przypadku choroby, niepełnosprawności bądź innej niedającej się pokonać przeszkody możliwe będzie również dokonanie czynności urzędniczych w miejscu faktycznego pobytu obywatela, bez konieczności wizyty w Urzędzie Stanu Cywilnego.
Zawarcie małżeństwa przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego – uwaga zmiany!
Spośród zaplanowanych zmian zawarta jest także liberalizacja zasad zawierania małżeństw poza urzędem stanu cywilnego. Nupturienci będą mogli się pobrać poza urzędem, przy czym należy podkreślić, że miejsce to będzie musiało gwarantować zachowanie powagi i doniosłości ceremonii oraz bezpieczeństwa wszystkich uczestników. Za zorganizowanie takiej uroczystości narzeczeni będą musieli zapłacić. Dodatkowo, przyszli małżonkowie będą musieli uiścić opłatę skarbową za sporządzenie aktu. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, małżeństwo można zawrzeć w innym miejscu jedynie w szczególnych przypadkach, czyli np. gdy jedno z przyszłych małżonków przebywa w szpitalu lub w zakładzie karnym.
Ponadto, należy wskazać, że dostęp kierowników Urzędów Stanu Cywilnego do elektronicznej bazy zwolni obywateli z obowiązku przedkładania w urzędach odpisów dokumentów, co z kolei oznacza brak opłat za ich wydawanie. Niewątpliwie skróceniu ulegnie także czas postępowań w sprawach sprostowania aktu stanu cywilnego w oparciu o inne dokumenty. Postanowienia sądowe zostaną zastąpione postępowaniami przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego. W celu dokonania powyżej opisanych zmian wdrożony zostanie system teleinformatyczny, w którym będzie prowadzony rejestr aktów stanu cywilnego, umiejscowiony centralnie i zasilany przez kierowników USC. Dokumenty, które do tej pory miały postać papierową, będą przenoszone do systemu stopniowo, np. przy okazji dokonania zmian w akcie lub żądania wydania odpisu.
