Rozpoznając zażalenie strony powodowej od tego postanowienia, Sąd Apelacyjny powziął poważne wątpliwości: Czy ustanowiony w art. 479[9] § 1 k.p.c. obowiązek doręczenia w toku sprawy przez stronę reprezentowaną przez profesjonalnego pełnomocnika odpisów pism procesowych z załącznikami bezpośrednio stronie przeciwnej i dołączenie do pisma procesowego wnoszonego do sądu dowodu doręczenia drugiej stronie odpisu pisma albo dowodu wysłania go listem poleconym, pod rygorem zwrotu pisma bez wzywania do usunięcia tego braku – dotyczy również składanego w formie pisma procesowego wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia środka odwoławczego?
W odpowiedzi SN podjął uchwałę:
Przewidziany w art. 479[9] § 1 zdanie drugie k.p.c. obowiązek dołączenia do pisma procesowego wniesionego do sądu dowodu doręczenia drugiej stronie odpisu tego pisma albo dowodu wysłania go przesyłką poleconą dotyczy także pisma z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2009 roku, sygn. akt III CZP 127/08
Artykuł 479[9] k.p.c. był już przedmiotem wszechstronnej analizy Sądu Najwyższego dokonanej w uzasadnieniu uchwały z dnia 27 października 2005 r., III CZP 65/05, gdzie zwrócono uwagę, że rozmaitość sytuacji powstających w toku postępowania, odmienność interesów i celów stron, a także liczne wymagania stawiane przepisami kodeksu sprawiają, iż treść, charakter oraz funkcje pism procesowych, obejmujących wnioski i oświadczenia mogą być bardzo różnorodne. Mogą dotyczyć zagadnień formalnych lub merytorycznych, kwestii zasadniczych dla biegu procesu lub ubocznych, mogą odnosić się do obu stron lub tylko do jednej z nich albo też pochodzić od osób biorących udział w postępowaniu, ale niebędących stronami np. biegłego lub prokuratora i wiązać się tylko z ich udziałem w sprawie. Ze względu na tę różnorodność i dynamikę nie można wszystkich pism procesowych traktować w sposób jednolity, jak też nie jest możliwe wyczerpujące unormowanie dotyczące ich funkcjonowania w procesie. Sąd Najwyższy dokonał dystynkcji między pismami procesowymi mającymi znaczenie dla innych niż strona wnosząca osób uczestniczących w procesie, a pismami, które takiego znaczenia nie mają lub dotyczą tylko niektórych uczestników procesu, i uznał, że hipotezą wymienionego przepisu objęte są tylko pisma mające znaczenie dla obu stron. Ten zabieg interpretacyjny jest także kluczem do rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego przedstawionego w niniejszej sprawie, treść uchwały zależy zatem od odpowiedzi na pytanie, czy pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji jest pismem procesowym dotyczącym tylko strony wnoszącej to pismo, czy także strony przeciwnej.
Odnośnie wniosku o przywrócenie terminu Sąd Najwyższy przychylił się do poglądu, zgodnie z którym postępowanie o przywrócenie terminu jest postępowaniem wpadkowym oraz że ma charakter dwustronny. Pogląd ten należy podzielić, gdyż sposób rozpoznania wniosku o przywrócenie terminu do zaskarżenia wyroku – w tym wypadku do wniesienia apelacji – pozostaje nie tylko w interesie strony składającej wniosek. Jest oczywiste, że podważenie prawomocności wyroku, wynikające z uwzględnienia wniosku o przywrócenie terminu, względnie – w zależności od poglądu dogmatycznego, jaki się w tej kwestii przyjmie za prawidłowy – retrospektywne uznanie, iż do uprawomocnienia się wyroku nie doszło, ma istotne znaczenie dla obydwu stron; decyduje o dalszym biegu postępowania w sprawie oraz nierzadko o wyniku sprawy. W niektórych sytuacjach może dojść do zakłóceń we wszczętej już egzekucji albo do obezwładnienia tytułu wykonawczego.
Przechodząc na grunt art. 479[9] § 1 k.p.c. – należy przyjąć, że przewidziany w tym przepisie obowiązek dołączenia do pisma procesowego wniesionego do sądu dowodu doręczenia drugiej stronie odpisu tego pisma albo dowodu wysłania go przesyłką poleconą dotyczy także pisma zawierającego wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji. Stanowisko to nie jest jednak równoznaczne z przyjęciem, że wymieniony obowiązek dotyczy wszystkich innych pism z wnioskiem o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej, można, bowiem bronić poglądu, iż nie w każdym wypadku postępowanie o przywrócenie terminu ma charakter dwustronny. Przykładem jest wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych (albo do usunięcia braków formalnych pozwu. „Jednostronność” postępowania w obu tych wypadkach potwierdza sam ustawodawca. Spostrzeżenie to nie może, rzecz jasna, wpłynąć na treść uchwały, która odnosi się pisma z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji, dotyczącego – co wyłożono – obu stron procesu, zatem orzeczono, jak na wstępie.
