Chodzi oczywiście o spółkę cywilną, która tak naprawdę nie jest odrębnym podmiotem, lecz szczególnego rodzaju umową zobowiązaniową. Spółkę cywilną tworzą wspólnicy, w liczbie co najmniej dwóch. Zgodnie z treścią art. 860 KC, przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Umowa spółki powinna być stwierdzona pismem.
Wyjątkowość konstrukcji prawnej spółki cywilnej przedkłada się także na kwestię odpowiedzialności za zobowiązania spółki. W praktyce bowiem odpowiedzialność taka będzie ponoszona nie przez spółkę, lecz przez jej wspólników. Decydujące znaczenie ma fakt, iż spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, tym samym nie może samodzielnie zaciągać żadnych zobowiązań – nie jest odrębnym podmiotem prawnym. Powyższa zasada została wyrażona wprost w art. 864 KC, zgodnie z którym za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie. Skoro spółka cywilna nie ma podmiotowości prawnej, to użyty powyższym przepisie zwrot "zobowiązanie spółki" jest tylko skrótem językowym. Nie oznacza on nic innego jak tylko to, że są to wspólne zobowiązania wszystkich wspólników "jako wspólników", odrębne od ich zobowiązań osobistych. Za zobowiązania takie wspólnicy odpowiadają solidarnie. Jest to więc wypadek zobowiązania solidarnego wynikającego z ustawy, a nie z czynności prawnej. Wprowadzenie solidarnej odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej uzasadnione jest ich wspólną sytuacją prawną, której źródłem jest wspólnie przez nich realizowany cel gospodarczy. Koniecznie trzeba przy tym zaznaczyć, że umowa zawarta między wspólnikami spółki w zakresie przejęcia lub zwolnienia z odpowiedzialności majątkowej za zobowiązania spółki wywiera skutki prawne jedynie między nimi (np. w zakresie regresu). Nie powoduje natomiast żadnych skutków prawnych w stosunku do osób trzecich, a w tym wierzycieli. Dla ustalenia kręgu podmiotów odpowiedzialnych z tytułu zobowiązań spółki w sytuacji, gdy źródłem zobowiązania jest umowa, nie ma znaczenia skład osobowy spółki z daty zawarcia tej umowy. Istotne jest natomiast to, czy dany podmiot był wspólnikiem spółki w okresie powstania zobowiązania, ewentualnie, czy przystąpił do spółki już po powstaniu tego zobowiązania. Kwestii odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej nie można mylić z zagadnieniem reprezentacji spółki.
Kolejną ważną informacją w omawianym zakresie jest to, że stopień zaangażowania poszczególnych wspólników w działalność spółki cywilnej i przyczynienia się do powstania zaległości podatkowych nie ma znaczenia dla orzekania o odpowiedzialności wspólników za te zaległości. Odpowiedzialność ta ma bowiem charakter obiektywny, niezależny od zawinienia i jest solidarna. Dla przykładu, umową nie można ograniczyć ani ukształtować obowiązku podatkowego. Obowiązek taki kształtowany jest bowiem przepisami ustawy i ma charakter publicznoprawny, a nie prywatnoprawny. Nie można zatem powoływać się na treść umowy celem zwolnienia (lub ograniczenia) się od odpowiedzialności za zaległości podatkowe. Umowa spółki ma natomiast znaczenie w stosunkach między wspólnikami i jako podstawa do określenia ich odpowiedzialności wzajemnej. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż realizacja zobowiązania spółki cywilnej przez jednego tylko wspólnika, upoważnia go do tzw. roszczenia regresowego względem pozostałych wspólników (którzy zobowiązania nie zrealizowali wcale). Innymi słowy, jeśli jeden wierzyciel spełnił zobowiązanie ciążące na spółce (a w praktyce ciążące na wszystkich wspólnikach), to może on żądać spłaty przez pozostałych wspólników – oczywiście w częściach równych od każdego z nich.
