Odszkodowanie za wypadek komunikacyjny jest wypłacane z reguły z polisy ubezpieczeniowej sprawcy zdarzenia. Warto przy tym jednak zaznaczyć, że każdy poszkodowany ma prawo ubiegać się nie tylko o należne mu pieniądze tytułem odszkodowania, ale także tytułem zadośćuczynienia za krzywdę – szczególnie wtedy, gdy na skutek wypadku dojdzie do uszczerbku na zdrowiu. Zgodnie bowiem z treścią art. 444 Kodeksu cywilnego, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa.
W przypadku, gdy wypadek komunikacyjny będzie wiązał się ze śmiercią uczestnika takiego zdarzenia, odszkodowanie również będzie przysługiwało, z tą jednak różnicą, że prawo do ubiegania się o konkretną sumę pieniężną będą mieli najbliżsi zmarłego. Mają oni prawo żądać:
- stosownego odszkodowania za znaczne pogorszenie się sytuacji życiowej;
- zwrotu kosztów pogrzebu;
- renty alimentacyjnej;
- zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
W praktyce towarzystwa ubezpieczeniowe nie wypłacają należnych pieniędzy z własnej inicjatywy. Niezbędna jest zatem aktywna postawa poszkodowanego lub jego najbliższej rodziny. Uzyskanie odszkodowania za wypadek komunikacyjny wiąże się zatem z koniecznością złożenia wniosku wraz z zebraną dokumentacją w sprawie bezpośrednio do ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia. Wysokość odszkodowania oraz zadośćuczynienia jest sprawą indywidualną, wszystko tak naprawdę zależy od wielkości wypadku i poniesionej szkody czy uszczerbku na zdrowiu. Taka informacja tym bardziej powinna skłonić każdego poszkodowanego do zebrania jak największej liczby dokumentów precyzyjnie opisujących wypadek i jego skutki.
Co do zasady, na podjęcie decyzji i wypłatę odszkodowania ubezpieczyciel ma 30 dni od chwili złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Tym samym szybsze zgłoszenie zdarzenia działa na korzyść poszkodowanego. Gdyby jednak wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania w powyższym terminie okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie. Zasada ta nie obowiązuje, gdy ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W takim wypadku w terminie 30 dni zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania.
Jak była już mowa wcześniej, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie z polisy OC sprawcy wypadku. Pamiętajmy przy tym, że przysługuje mu prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący:
- wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii;
- wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa;
- nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa;
- zbiegł z miejsca zdarzenia.
W sytuacji odmowy wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela, jednym z rozwiązań jest oczywiście wniesienie odwołania od takiej decyzji. W praktyce może być to jednak długie i ostatecznie nic nie wnoszące rozwiązanie, ubezpieczyciel będzie bowiem bronił swojego stanowiska. Zanim zdecydujemy się na wniesienie odwołania, przeanalizujmy dokładnie treść zawartej umowy, może się bowiem okazać, że stanowisko ubezpieczyciela jest słuszne i nie ma podstaw do wypłaty pieniędzy (np. gdy sami przyczyniliśmy się do powstania wypadku drogowego). Jeżeli jednak odmowa wypłaty odszkodowania jest niesłuszna, a nasze odwołanie nie zostało uwzględnione to warto wówczas skorzystać z pomocy wykwalifikowanego prawnika lub Rzecznika Ubezpieczonych.
W praktyce sprawa jest kierowana do sądu, przy czym pomoc prawnika często okazuje się być niezbędna – sprawy ubezpieczeniowe nie należą do kategorii łatwych spraw sądowych. Pozew składa się w sądzie cywilnym, właściwym dla miejsca zamieszkania osoby uprawnionej do uzyskania odszkodowania. Pamiętajmy, że przedawnienie roszczeń w stosunku do zakładu ubezpieczeń wynosi 3 lata i liczy się od momentu wystąpienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem, a nie jego zgłoszenia.
