Najpierw orzeczenie lekarskie
Oceny niezdolności do pracy dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik ZUS. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy bierze on pod uwagę stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Należy pamiętać, że ZUS przyznaje świadczenie na okres niezdolności do pracy, zgodnie ze wskazaniami zawartymi w orzeczeniu lekarza orzecznika.
Sprzeciw do komisji lekarskiej
Warto wiedzieć, że osoba niezadowolona z orzeczenia lekarskiego musi w pierwszej kolejności wnieść sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS. Jest to istotne z tego względu, iż orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla ZUS podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji. Należy również pamiętać, że sąd odrzuci odwołanie w sprawie takich świadczeń, jeżeli nie wniesiono sprzeciwu od orzeczenia lekarza do komisji lekarskiej, a odwołanie jest oparte wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia. Sprzeciw wnosi się za pośrednictwem jednostki ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania zainteresowanego, w terminie 14 dni, od dnia doręczenia orzeczenia lekarskiego. Można go wnieść na piśmie lub ustnie do protokołu. Trzeba przestrzegać w/w terminu, bowiem komisja lekarska ZUS nie rozpatruje sprzeciwu wniesionego po tym czasie. Jedynie w wyjątkowych przypadkach ZUS może, na wniosek zainteresowanego, przywrócić termin do wniesienia sprzeciwu. Na skutek wniesienia sprzeciwu komisja lekarska przeprowadza bezpośrednie badanie osoby oraz ocenia zgromadzoną dokumentację medyczną. Rozstrzygnięcie komisji ma formę orzeczenia
Odwołanie do sądu
Dopiero od orzeczenia komisji lekarskiej zainteresowanej osobie przysługuje odwołanie do sądu właściwego ze względu na miejsce jej zamieszkania. Należy pamiętać, że poza ściśle określonymi wyjątkami, sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozpatruje sąd okręgowy. Do właściwości sądów rejonowych należą sprawy:
– o zasiłek chorobowy, wyrównawczy, opiekuńczy, macierzyński, porodowy, pogrzebowy, rodzinny oraz o dodatki do zasiłku rodzinnego,
– o świadczenie rehabilitacyjne,
– o odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym, wypadku w drodze do pracy lub z pracy, wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, wypadku lub choroby zawodowej pozostającej w związku z czynną służbą wojskową albo służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej i Służbie Celnej,
– o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności,
– o świadczenie z tytułu funduszu alimentacyjnego.
Termin do wniesienia odwołania wynosi 1 miesiąc od daty doręczenia przez ZUS odpisu decyzji. Trzeba je złożyć na piśmie (osobiście lub za pośrednictwem poczty) do oddziału ZUS, który wydał przedmiotową decyzję. Istnieje również możliwość ustnego złożenia odwołania do protokołu sporządzonego przez tę placówkę. Ubezpieczony może również wnieść odwołanie do protokołu w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy. W takim wypadku sąd, do którego wniesiono odwołanie, niezwłocznie przekazuje protokół oddziałowi ZUS, od którego pochodzi zaskarżona decyzja i żąda akt sprawy. Jednocześnie nadaje bieg odwołaniu, przesyłając odpis protokołu organowi, od którego pochodzi zaskarżona decyzja. Odwołanie powinno zawierać oznaczenie rodzaju pisma, oznaczenie sądu do którego jest kierowane, imię i nazwisko oraz oznaczenie miejsca zamieszkania osoby odwołującej się, jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika. Dodatkowo w jego treści należy podać numer zaskarżonej decyzji, określić i zwięźle uzasadnić zarzuty i wnioski. Osoba wnosząca odwołanie może zakwestionować między innymi sposób oceny stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy czy niezdolności do samodzielnej egzystencji, a także celowość przekwalifikowania zawodowego.
