Przyjęte w zakwestionowanych przepisach rozwiązania polegające na ograniczeniu wyboru obrońcy do osób wyłącznie wyłonionych spośród funkcjonariuszy danej służby, zdaniem wnioskodawcy, nie odpowiadają standardowi wyboru obrońcy określonemu w konstytucji. Krąg podmiotów, spośród których obwiniony może wybrać sobie obrońcę został bowiem ograniczony wyłącznie do osób, które nie świadczą profesjonalnej pomocy prawnej, a ponadto pozostają w stosunku podległości służbowej wobec przełożonego, a więc podmiotu wszczynającego postępowanie dyscyplinarne.
Według Rzecznika Praw Obywatelskich, powierzenie obrony funkcjonariuszowi danej służby, nawet gdy, dołoży on należytej staranności, nie gwarantuje takiego poziomu obrony jaki zapewniają profesjonalni pełnomocnicy. Nie ulega wątpliwości, że stosunek zależności służbowej obrońcy może mieć istotny wpływ na jego aktywność w toku postępowania dyscyplinarnego, a także na efektywność świadczonej obrony. Zgodnie z konstytucją ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Zdaniem wnioskodawcy kwestionowane przepisy powyższych warunków nie spełniają.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:
– art. 53 ust. 3 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o dyscyplinie wojskowej w zakresie, w jakim uniemożliwia żołnierzowi objętemu postępowaniem dyscyplinarnym ustanowienie obrońcy spośród adwokatów lub radców prawnych jest niezgodny z art. 42 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.
– art. 129 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego w zakresie, w jakim umożliwia osobie obwinionej wybór obrońcy w postępowaniu dyscyplinarnym wyłącznie spośród funkcjonariuszy, jest niezgodny z art. 42 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.
W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie.
Trybunał Konstytucyjny uznał, odwołując się do swych wcześniejszych, dotyczących analogicznego problemu wyroków w sprawach o sygn. K 47/05 i K 33/07, że przepisy przewidujące możliwość wyboru obrońcy wyłącznie spośród funkcjonariuszy danej służby ograniczają konstytucyjne prawo do obrony. Zakwestionowane regulacje nie przewidują żadnych dodatkowych wymagań dla funkcjonariuszy mogących pełnić funkcję obrońcy np. co do ich wiedzy i doświadczenia czy ich usytuowania w strukturze służby np. ze względu na zakres obowiązków. Czynności związane z obroną funkcjonariusz wykonuje obok swych podstawowych, wynikających z charakteru służby, obowiązków, nie przestając być także funkcjonariuszem usytuowanym w określonej strukturze, w warunkach podległości służbowej, mającym naturalne dla każdego aspiracje zawodowe. Powoduje to, że powierzenie obrony funkcjonariuszowi danej służby może nie gwarantować jej należytego poziomu, który mógłby zapewnić zawodowy prawnik. Trybunał podkreślił, że umożliwienie obwinionym w postępowaniu dyscyplinarnym skorzystania z prawa do ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika nie powodowałoby ryzyka naruszenia poufności tego postępowania, gdyż zarówno adwokaci jak radcowie prawni są związani tajemnicą zawodową. Trybunał wziął pod uwagę, że zarówno Sejm jak Prezes Rady Ministrów podzielili słuszność zarzutów Rzecznika i w takim kierunku dokonano już zmian niektórych regulacji postępowania dyscyplinarnego w służbach mundurowych.
Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że z jego wyroku nie wynika ani zakaz powoływania na obrońcę w postępowaniu dyscyplinarnym wskazanego typu funkcjonariuszy danej służby, ani konieczność regulacji, która wyborowi osoby obwinionej przyznaje ostateczne słowo. Służby mundurowe charakteryzują się własną specyfiką. Jest ona mało znana osobom z zewnątrz. Utrudniać to może z jednej strony efektywne prowadzenie obrony, z drugiej zaś strony może powstać delikatny problem dopuszczenia takiego obrońcy do informacji konfidencjonalnych służby. Dlatego, aby pogodzić te tendencje, ustawodawca może stosować zróżnicowane formuły wyboru obrońcy, ale nie powinien z góry ograniczać prawa do wyboru obrońcy przez określenie kręgu potencjalnych obrońców.
Trybunał Konstytucyjny umorzył postępowanie w pozostałym zakresie, gdyż przepisy te zostały zmienione. Zgodnie z ich aktualnym brzmieniem obwiniony w postępowaniu dyscyplinarnym funkcjonariusz ABW i AW ma prawo do "ustanowienia obrońcy, którym może być funkcjonariusz, adwokat lub radca prawny".
