Obecnie opiekun uzyskuje świadczenie pielęgnacyjne w wysokości 520 zł miesięcznie, niestety pracując zawodowo opiekun niepełnosprawnego nie może uzyskać nawet tak niskiej kwoty. Zgodnie bowiem z treścią art. 17 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie, która rezygnuje z pracy, aby sprawować opiekę nad członkiem rodziny, względem którego jest obciążona obowiązkiem alimentacyjnym. Przepis ten budzi duże kontrowersje, dlatego też proponuje się wprowadzenie pensji dla opiekuna. Całodobowa opieka nad osobą niepełnosprawną to naprawdę ciężka praca, wymagająca wielu wyrzeczeń, a obowiązujące nadal w tym zakresie przepisy są po prostu nie do przyjęcia – trudno bowiem zrezygnować z pracy zawodowej, wykonywanej nawet dorywczo, i przeżyć za jedynie 520 zł miesięcznie. Nierzadko zatem osoby sprawujące opiekę nad niepełnosprawnym nie podają we wniosku o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego informacji o zatrudnieniu – z drugiej strony pamiętajmy, że przed wydaniem decyzji co do przyznania świadczenia kwestia zatrudnienia może być, i z reguły jest, szczegółowo sprawdzana. Obecnie jedynymi uprawnionymi do uzyskania w/w kwoty są:
- matka lub ojciec niepełnosprawnego dziecka,
- inne osobom, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny (nie dotyczy to osób o znacznym stopniu niepełnosprawności),
- opiekun faktyczny niepełnosprawnego dziecka (tj. osoba, która faktycznie opiekuje się dzieckiem, która wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka).
Pamiętajmy, że od 1 lipca 2012 r. wprowadzono dodatek w wysokości 100 zł do kwoty świadczenia, który przysługuje w/w osobom. Przyznawany jest on niezależnie od osiąganego dochodu – nie trzeba także w tej materii składać jakiegokolwiek wniosku. Dodatek jest bowiem wypłacany z urzędu przez organ właściwy realizujący w konkretnej gminie świadczenia rodzinne. Oczywiście bezwzględnym warunkiem do otrzymania dodatku jest prawo do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, czyli tak naprawdę rezygnacja z innej pracy i całodobowe zajmowanie się opieką nad niepełnosprawnym.
Obowiązujące nadal przepisy nie przewidują konkretnych kategorii osób, które mogą zostać opiekunem osoby niepełnosprawnej. Jedynym wymogiem jest tak naprawdę to, aby opieka była sprawowana nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, tym samym decydującym jest w tej materii kryterium więzi rodzinnych. Ustawodawca nie przewidział wymogu posiadania jakichkolwiek kwalifikacji specjalistycznych – takich, które posiadają chociażby pielęgniarki czy lekarze. Oczywiście na rynku funkcjonują osoby, które mają odpowiednie wykształcenie i doświadczenie w zajmowaniu się osobami niepełnosprawnymi. Można zatem skorzystać z takiej wykwalifikowanej pomocy, pamiętajmy jednak że zawsze wiąże się to z dodatkowym i nie zawsze małym kosztem.
Ważną informacją jest także to, iż opiekun niepełnosprawnego może dokonać wielu odliczeń podatkowych, jeżeli tylko jego roczny dochód nie przekroczy kwoty 9 120 zł. Dotyczy to m. in. kosztów:
- adaptacji i wyposażenia mieszkań, czy budynków mieszkalnych stosowanie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
- przystosowania pojazdów mechanicznych do potrzeb niepełnosprawnego;
- odpłatności za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym;
- zakupu i naprawy indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych przy rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosowanie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego
- leków w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy wydatkami faktycznymi w dany miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli tylko lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki.
