Komu przysługuje prawo do dostępu do informacji publicznej?
Zważywszy na powyższe, w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej zostały określone wszelkie kwestie związane z udostępnianiem informacji publicznej. Co do zasady, każdemu przysługuje prawo dostępu do informacji publiczne. Od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego. Należy jednak zauważyć, że zgodnie z art. 5 tejże ustawy, prawo to podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Prawo do informacji publicznej podlega również ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa. Należy również zauważyć, że nie można, z zastrzeżeniem powyżej przytoczonych zasad, ograniczać dostępu do informacji o sprawach rozstrzyganych w postępowaniu przed organami państwa, w szczególności w postępowaniu administracyjnym, karnym lub cywilnym, ze względu na ochronę interesu strony, jeżeli postępowanie dotyczy władz publicznych lub innych podmiotów wykonujących zadania publiczne albo osób pełniących funkcje publiczne – w zakresie tych zadań lub funkcji. Ograniczenia dostępu do informacji w tych sprawach nie naruszają prawa do informacji o organizacji i pracy organów prowadzących postępowania, w szczególności o czasie, trybie i miejscu oraz kolejności rozpatrywania spraw.
W jakiej formie następuje udostępnienie informacji publicznej?
Ustawodawca określił możliwe sposoby udostępniania informacji publiczny. Katalog zawarty w art. 7 tejże ustawy określa, że udostępnianie informacji publicznych następuje w drodze:
- ogłaszania informacji publicznych, w tym dokumentów urzędowych, w Biuletynie Informacji Publicznej,
- udostępniania w formie pisemnej lub ustnej, a także w drodze wyłożenia lub wywieszenia w miejscach ogólnie dostępnych, bądź przez zainstalowane w miejscach ogólnie dostępnych urządzenia umożliwiające zapoznanie się z tą informacją.
- wstępu na posiedzenia organów władzy publicznej i udostępniania materiałów, w tym audiowizualnych i teleinformatycznych, dokumentujących te posiedzenia;
- udostępniania w centralnym repozytorium.
Opłata udostępnienie informacji publicznej
Zasadniczo, zgodnie z obowiązującymi przepisami dostęp do informacji publicznej jest bezpłatny. Tymczasem, jak wskazuje praktyka organy administracji publicznej wprowadzają opłaty za każde udostępnienie informacji publicznej. Co więcej, organy uzależniają udostępnienie informacji publicznej od przedstawienia przez wnioskodawcę dowodu uiszczenia opłaty, co niewątpliwie narusza obowiązujące regulacje w tym zakresie.
Artykuł 15 ustawy o dostępie do informacji publicznej wyraźnie stanowi, że w jeśli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek , podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom. Natomiast ustęp 2 tego przepisy stanowi, że podmiot ten w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, powiadomi wnioskodawcę o wysokości opłaty. Udostępnienie informacji zgodnie z wnioskiem następuje po upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy, chyba że wnioskodawca dokona w tym terminie zmiany wniosku w zakresie sposobu lub formy udostępnienia informacji albo wycofa wniosek.
Podstawa prawna:
art. 7, art. 10, art. 11, art. 15 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. 2001 nr 112 poz. 1198)
